Συνεχίζονται αμείωτες οι αντιδράσεις από τις αποκαλύψεις των Panama Papers. Από τη μία ο Μπάρακ Ομπάμα που ζητάει να υπάρξει μια γενναία αντίδραση για την φοροαποφυγή των αμερικανικών εταιρειών και από την άλλη ο Ντέιβιντ Κάμερον που αναγκάστηκε να προβεί σε νέες διευκρινίσεις μετά τα αιχμηρά σχόλια στο βρετανικό Τύπο.
Συγκεκριμένα, σε νεότερη δήλωση για τα περιουσιακά στοιχεία του Ντέιβιντ Κάμερον προέβη η Ντάουνινγκ Στριτ, έπειτα από τις αιχμές μερίδας του Τύπου ότι ο βρετανός πρωθυπουργός δεν είχε πείσει πέραν πάσης αμφιβολίας πως δεν έχει ανάμιξη στην εξωχώρια επενδυτική εταιρία του εκλιπόντος πατέρα του.
«Δεν υπάρχουν εξωχώρια κεφάλαια/τραστ από τα οποία ο πρωθυπουργός, η κυρία Κάμερον ή τα παιδιά τους θα ωφεληθούν στο μέλλον», ανέφερε η ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου την Τετάρτη.
Την Τρίτη ο κ. Κάμερον είχε δηλώσει: «Εχω έναν μισθό ως πρωθυπουργός και κάποιες αποταμιεύσεις, από τις οποίες λαμβάνω κάποιον τόκο και έχω ένα σπίτι, στο οποίο ζούσαμε και τώρα ενοικιάζουμε καθώς ζούμε στην Ντάουνινγκ Στριτ – και αυτά είναι όλα όσα έχω», είπε και συμπλήρωσε: «Δεν έχω μετοχές, ούτε εξωχώρια τραστ, ούτε εξωχώρια κεφάλαια, τίποτα τέτοιο».
Η πίεση επί του πρωθυπουργού συνεχίστηκε και μετά από αυτή τη δήλωσή του καθώς θεωρήθηκε ότι απέφευγε το ακριβές ερώτημα που του είχε τεθεί, αν δηλαδή ο ίδιος ή η οικογένειά του έχουν ωφεληθεί οικονομικά στο παρελθόν ή αν θα ωφεληθούν οικονομικά στο μέλλον από την εξωχώρια εταιρεία του πατέρα του.
Το όνομα του Ιαν Κάμερον και της εξωχώριας επενδυτικής εταιρείας του Blairmore που λειτουργούσε με έδρα τις Μπαχάμες και από το 2010 την Ιρλανδία, περιλαμβάνεται στα λεγόμενα «Εγγραφα του Παναμά» (Panama papers) που διέρρευσαν από τη δικηγορική εταιρεία Mossack Fonseca στη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων (ICIJ).
Αρχικά η εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ ερωτηθείσα για το κατά πόσο η οικογένεια του κ. Κάμερον έχει ακόμα χρήματα στην εταιρεία, είχε περιοριστεί να σχολιάσει ότι αποτελεί «ιδιωτικό ζήτημα», προκαλώντας ερωτήματα, τα οποία θεωρείται ότι έχουν πλέον απαντηθεί από τις μετέπειτα διευκρινιστικές ανακοινώσεις.
Παρόλα αυτά οι Εργατικοί ζητούν να πληροφορηθούν κατά πόσο οι αποταμιεύσεις στις οποίες αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός προέρχονται από εργασίες της Blairmore.
Παρέμβαση Ομπάμα
Στο θέμα παρενέβη ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος δήλωσε την Τετάρτη ότι η φοροαποφυγή -είτε γίνεται με νόμιμα είτε με παράνομα μέσα- είναι ένα «παγκόσμιο πρόβλημα».
Επέμεινε, δε, στην αναγκαιότητα να εφαρμοστούν αυστηρότερες νομοθεσίες και να ενισχυθεί η συνεργασία εντός της διεθνούς κοινότητας στο θέμα αυτό.
Επιπλέον απηύθυνε έκκληση στο Κογκρέσο να αναλάβει δράση με στόχο να εμποδίσει τις αμερικανικές εταιρείες να εκμεταλλεύονται τα «παραθυράκια» της ισχύουσας φορολογικής νομοθεσίας που τους επιτρέπουν να αποφεύγουν να καταβάλουν τους φόρους που οφείλουν.
«Πολλά από αυτά τα παραθυράκια επιβαρύνουν τις οικογένειες της μεσοαστικής τάξης» τόνισε ο κ. Ομπάμα μιλώντας σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο προσθέτοντας ότι τέτοιους είδους ελιγμοί «φορτώνουν σε εμάς τους υπόλοιπους τη λυπητερή».
Το πρώτο θύμα
Πάντως, το πρώτο «πολιτικό» θύμα των αποκαλύψεων είναι ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας, Σιγκμουντούρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον, ο οποίος υπέβαλε την παραίτησή του. Μπορεί μέχρι την ύστατη στιγμή να αμυνόταν στις επιθέσεις της αντιπολίτευσης, εντούτοις υπό την πίεση της λαϊκής κατακραυγής αναγκάστηκε να… σηκωθεί από την καρέκλα του. Ο υπουργός Γεωργίας και Αλιείας της Ισλανδίας, Σιγκουρόρ Ινγκι Γιόχανσον, μιλώντας στην τηλεόραση, είπε ότι ο πρωθυπουργός παραιτήθηκε και ότι το κόμμα του, το Προοδευτικό Κόμμα, θέλει τη συνέχιση της συνεργασίας με τον κυβερνητικό του εταίρο, το Κόμμα Ανεξαρτησίας, και δεν προκρίνονται προς το παρόν οι πρόωρες εκλογές. Πρωθυπουργός αναμένεται να αναλάβει ο Γιόχανσον.
Νωρίτερα, ο Γκουνλάουγκσον είχε ζητήσει από τον πρόεδρο της χώρας τη διάλυση του κοινοβουλίου και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, ενώ η αντιπολίτευση κατέθεσε πρόταση μομφής την ώρα που τουλάχιστον 10 χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο κέντρο του Ρέικιαβικ ζητώντας την παραίτηση όλων των μελών της κυβέρνησης. Ο πρόεδρος είχε αρνηθεί να διαλύσει τη Βουλή έως ότου συζητήσει με όλους τους πολιτικούς αρχηγούς.
Ο πρωθυπουργός βρέθηκε στο κέντρο του ενδιαφέροντος εξαιτίας της αποκάλυψης από τα Panama Files ότι το 2007 ίδρυσε μαζί με τη σύζυγό του offshore εταιρεία στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους για να κρύψει εκεί εκατομμύρια δολάρια.
Ωστόσο, εκλέχτηκε το 2013 με την υπόσχεση να απομακρυνθεί από τις πρακτικές που οδήγησαν την Ισλανδία σε διαδοχικές χρηματοπιστωτικές κρίσεις και έκτοτε έχει ορκισθεί πίστη στην ισλανδική κορόνα.
Μήνυση από τη Mossack Fonseca για ηλεκτρονική επίθεση
Η δικηγορική εταιρεία του Παναμά Mossack Fonseca η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο του σκανδάλου των Panama Papers για τους φορολογικούς παραδείσους που ξέσπασε την Κυριακή ανακοίνωσε χθες το βράδυ ότι έπεσε θύμα ηλεκτρονικής επίθεσης από κεντρικούς διακομιστές (server) στο εξωτερικό και υπέβαλε μήνυση γι’αυτό.
«Εχουμε μια τεχνική έκθεση, η οποία λέει ότι πέσαμε θύμα ηλεκτρονικής επίθεσης από ξένους σέρβερ», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ραμόν Φονσέκα Μόρα, διευθυντής και συνιδρυτής της δικηγορικής εταιρείας, διευκρινίζοντας ότι τη Δευτέρα «κατατέθηκε μήνυση στην εισαγγελία».
«Κανείς δεν μιλάει για την ηλεκτρονική επίθεση από τον Τύπο, ο οποίος έχει κατακλυστεί εδώ και δύο ημέρες από τις αποκαλύψεις αυτές», σημείωσε ο ίδιος, μολονότι, όπως είπε, «αυτό είναι το μόνο έγκλημα που έχει διαπραχθεί».
Ο Ραμόν Φονσέκα Μόρα εξέφρασε επίσης την αγανάκτησή του για το γεγονός ότι οι αποκαλύψεις που έγιναν βάσει των 11,5 εκατομμυρίων εγγράφων που αποσπάστηκαν από το σύστημα πληροφορικής της εταιρείας του επικεντρώθηκαν στους πιο διάσημους από τους πελάτες της, περιφρονώντας, σύμφωνα με τον ίδιο, τον σεβασμό στην ιδιωτική ζωή.
«Δεν το καταλαβαίνουμε. Ο κόσμος βρίσκεται ήδη στα πρόθυρα του να αποδεχθεί ότι η ιδιωτική ζωή δεν αποτελεί πλέον ένα ανθρώπινο δικαίωμα», σχολίασε.
Τα σχόλια αυτά του Ραμόν Φονσέκα Μόρα γίνονται δύο ημέρες μετά τις αποκαλύψεις από ΜΜΕ (μεταξύ των οποίων και το Protagon.gr) σε όλον τον κόσμο του σκανδάλου αυτού για ένα ευρύ σύστημα φοροδιαφυγής στο οποίο εμπλέκονται υψηλόβαθμοι πολιτικοί ή αθλητικοί αξιωματούχοι, ή δισεκατομμυριούχοι.
Κινητοποίηση στη Γαλλία
Ο γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μισέλ Σαπέν, δήλωσε την Τετάρτη ότι υπέβαλε ερωτήματα στους επικεφαλής της Societe Generale για το ιστορικό της τράπεζας σε ό,τι αφορά τη σύσταση εικονικών εταιριών και το άνοιγμα λογαριασμών για πελάτες της στον Παναμά.
Αυτή την εβδομάδα, η SocGen ήταν τέταρτη στη λίστα των διεθνών τραπεζών που δημιούργησαν εικονικές εταιρίες στον Παναμά από τη δεκαετία του ’90, ο συνολικός αριθμός των οποίων ανήλθε στις 979. Η λίστα αυτή βασίστηκε στη διαρροή εγγράφων από μια δικηγορική εταιρία του Παναμά, με την υπόθεση να είναι πλέον γνωστή ως Panama Papers, η οποία αποκάλυψε ενδεχόμενες φορολογικές παρατυπίες μέσω υπεράκτιων εταιρειών.
«Αυτό που είναι σημαντικό για εμένα… είναι τι συνέβη τα τελευταία χρόνια, για παράδειγμα, εάν η Societe Generale άνοιξε –μέσω θυγατρικής ή η ίδια– λογαριασμούς offshore και δημιούργησε εικονικές εταιρίες με στόχο να αποκρύψει κάτι και ιδιαίτερα χρήματα με στόχο την φοροαποφυγή… Του είπα ότι όλα πρέπει να βρεθούν στο τραπέζι», ανέφερε ο Σαπέν στο ραδιοφωνικό σταθμό Europe 1 αναφορικά με τη συνάντηση που είχε χθες με τους επικεφαλής της τράπεζας.
Η SocGen, μια από τις τρεις μεγαλύτερες γαλλικές τράπεζες, δήλωσε την Δευτέρα ότι τηρεί όλους τους κανόνες στις χώρες όπου δραστηριοποιείται και ότι αντιμετωπίζει ενεργά την φοροδιαφυγή.
Ο Σαπέν δήλωσε στην εφημερίδα Le Monde ότι οι αρμόδιες γαλλικές αρχές θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε έρευνες στη Γαλλία και τις θυγατρικές της Societe Generale στο Λουξεμβούργο.
Ακρα του τάφου σιωπή από την Κίνα
Μέτρα για να περιορίσει τη δημοσιοποίηση στοιχείων σχετικά με τα Panama Papers λαμβάνει η Κίνα, περιορίζοντας την έρευνα ή απαγορεύοντας ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις. Τα λεγόμενα «Eγγραφα του Παναμά» φέρνουν στο φως της δημοσιότητας εξωχώριες εταιρίες που συνδέονται με τις οικογένειες του Κινέζου προέδρου Σι Ζινπίνγκ, αλλά και άλλων υψηλόβαθμων στελεχών του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, που ασκούν ή άσκησαν εξουσία.
Παρά το γεγονός ότι η τοποθέτηση χρημάτων σε εξωχώρια εταιρία δεν είναι παράνομη, τα μέλη της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) που έχουν στην κατοχή τους τα έγγραφα που διέρρευσαν, δηλώνουν ότι μπορούν ν’ αποδείξουν κινήσεις απόκρυψης πλούτου, φοροαποφυγής, ξεπλύματος μαύρου χρήματος, αλλά και εμπορίας ναρκωτικών.
Η κινεζική κυβέρνηση δεν έχει ακόμη σχολιάσει τις αποκαλύψεις ενώ τα κρατικά μέσα ενημέρωσης στην Κίνα αποφεύγουν ν’ αναφερθούν στο θέμα.
Το γραφείο Τύπου της κυβέρνησης δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα σχολιασμού των αποκαλύψεων ενώ η προσπάθεια ηλεκτρονικής αναζήτησης στοιχείων στην Κίνα, μέσω μηχανών αναζήτησης στο Διαδίκτυο οδηγεί σε ηλεκτρονικούς συνδέσμους και διευθύνσεις που έχουν απενεργοποιηθεί ή καταλήγουν σε προειδοποιήσεις ότι η σχετική πληροφόρηση αντιβαίνει την κινεζική νομοθεσία.