Θέμα (λίγου) χρόνου είναι μία οικολογική καταστροφή ανυπολόγιστων διαστάσεων στην Ερυθρά Θάλασσα, καθώς υπάρχει κίνδυνος να χυθούν στη θάλασσα ένα εκατ. βαρέλια αργού πετρελαίου από ένα παροπλισμένο τάνκερ στα ανοικτά των ακτών της Υεμένης.
Η Βρετανία και ο ΟΗΕ προειδοποιούν ότι η ζημιά θα είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από το ατύχημα του τάνκερ Exxon Valdez στην Αλάσκα, το 1989.
Η κατάσταση στην Υεμένη είναι έτσι κι αλλιώς τραγική, με τον εμφύλιο πόλεμο να βρίσκεται στον έκτο του χρόνο και εκατομμύρια ανθρώπους να κινδυνεύουν από έναν από τους χειρότερους λιμούς των τελευταίων δεκαετιών.
Η απειλή της περιβαλλοντικής καταστροφής είναι απόρροια αυτής της κατάστασης, καθώς οι αντάρτες Χούτι, που έχουν τον έλεγχο της περιοχής, όπου βρίσκεται το πετρελαιοφόρο «Safer», δεν επιτρέπουν στους επιθεωρητές του ΟΗΕ να το πλησιάσουν.
Μία τέτοια καταστροφή, όμως, θα επηρεάσει δραστικά τη ζωή εκατομμυρίων κατοίκων της χώρας, επισήμανε ο Μαρκ Λόουκοκ του ΟΗΕ στην Telegraph.
Το τάνκερ είναι ηλικίας 44 ετών και αγοράστηκε τη δεκαετία του ’80 από την κυβέρνηση της Υεμένης. Παρέμεινε αγκυροβολημένο 50 χλμ. από τις ακτές και μέχρι που ξεκίνησε ο πόλεμος, χρησίμευε για τις εξαγωγές του εγχώριου πετρελαίου.
Οταν οι Χούτι κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σανάα και το λιμάνι του Χοντέιντα, το 2014, απέκτησαν και τον έλεγχο του «Safer», αλλά διέκοψαν τις εργασίες συντήρησης.
Οι αντάρτες χρησιμοποίησαν το πλοίο ως μέρος των διαπραγματεύσεών τους, απαιτώντας μέρος των κερδών από τις πωλήσεις των 1,1 εκατ. βαρελιών στο εξωτερικό –ποσό που υπολογίζεται στα 40 εκατ. δολάρια– για να πληρώσουν μισθούς του Δημοσίου.
Καθώς, όμως, μαινόταν ο εμφύλιος, δημιουργήθηκαν πιο επείγουσες ανάγκες και παραμέλησαν το πλοίο.
Το 2015, οι Σαουδάραβες μπήκαν στο παιχνίδι, υποστηρίζοντας την κυβέρνηση και σύντομα δικές τους αεροπορικές επιδρομές σκότωναν γυναικόπαιδα. Παράλληλα, μπλόκαραν τις διόδους τροφοδοσίας της χώρας για να σταματήσουν την πώληση όπλων από το Ιράν στους Χούτι. Ετσι, η φτωχότερη χώρα του αραβικού κόσμου κατέρρευσε εντελώς και ο λιμός εξαπλώθηκε, μαζί του και η χολέρα.
Οι θάνατοι από χολέρα έφτασαν τις 100.000 τον Οκτώβριο. Ο ΟΗΕ έχει προειδοποιήσει ότι εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν να πεθάνουν από ασιτία τους επόμενους μήνες.
Στο μεταξύ, η διάβρωση του «Safer» συνεχίστηκε μέσα στην πνιγηρή ζέστη και την υγρασία της Ερυθράς Θάλασσας.
Λόγω διακοπής των απαραίτητων εργασιών συντήρησης, το πετρελαιοφόρο χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς μία «τεράστια επιπλέουσα βόμβα»
Τον Μάιο, θαλασσινό νερό πλημμύρισε το μηχανοστάσιο. Δύτες έκαναν προσωρινές επιδιορθώσεις, αλλά ένα κρίσιμο σύστημα ψύξης έπαθε ζημιά.
Ο ΟΗΕ κάνει προσπάθειες να υπάρξει μία συμφωνία για το πλοίο ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους αντάρτες. Ο Λόουκοκ έχει προειδοποιήσει το Συμβούλιο Ασφαλείας 15 φορές τους τελευταίους 15 μήνες!
Η κυβέρνηση της Υεμένης και οι Χούτι είχαν ζητήσει βοήθεια για το «Safer» τον Μάρτιο του 2018, αλλά λόγω των σφοδρών συγκρούσεων και των επιδρομών των Σαουδαράβων στην περιοχή, ήταν αδύνατον να φτάσουν οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ.
Τη Δευτέρα, οι Χούτι έδωσαν ξανά το πράσινο φως στους επιθεωρητές να επισκεφθούν το πλοίο. Την επόμενη μέρα, ο ΟΗΕ παρέδωσε σχέδιο με τις απαραίτητες επείγουσες επιδιορθώσεις που χρειάζεται το τάνκερ μέχρι να αποφασίσουν το επόμενο βήμα.
Ομως, οι αντάρτες δεν είναι διατεθειμένοι δώσουν πλήρη πρόσβαση στο πλοίο και επιμένουν να το χρησιμοποιούν ως μέσο πίεσης, κρατώντας την περιβαλλοντική ασφάλεια της περιοχής στην παλάμη τους.
Ο χρόνος όμως τρέχει εις βάρος των προσπαθειών να αποτραπεί η καταστροφή, οικολογική, οικονομική και ανθρωπιστική, σύμφωνα με την επικεφαλής του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ, Ινγκερ Αντερσεν.
Αν χυθεί το πετρέλαιο στην Ερυθρά Θάλασσα, θα χρειαστεί τουλάχιστον 30 χρόνια για να επανέλθει το οικοσύστημα, σύμφωνα με έκθεση περιβαλλοντικής ομάδας της Υεμένης. Εκατοντάδες είδη ψαριών, θαλασσινών, πτηνών, πλαγκτόν και κοραλλιών θα πληγούν, ενώ η ζωή 126.000 ψαράδων της Υεμένης θα καταστραφεί.
Το λιμάνι του Χοντέιντα, από το οποίο εξαρτώνται τα δύο τρία των κατοίκων της χώρας, θα κλείσει για έξι μήνες και το κόστος καθαρισμού θα φτάσει τα 17,5 δισ. δολάρια.
Οι ειδικοί εξηγούν ότι πλέον οι ζημιές στο πλοίο δεν μπορούν να επιδιορθωθούν και προτεραιότητα είναι να αφαιρεθεί το φορτίο πετρελαίου όσο το συντομότερο δυνατόν.
Αν το πετρέλαιο έχει μολυνθεί από θαλασσινό νερό ή έχει εξατμιστεί από τη ζέστη, θα πρέπει να πωληθεί σε πολύ χαμηλή τιμή και είναι δύσκολο να βρεθεί αγοραστής.
Το κόστος διάσωσης θα είναι μεγαλύτερο από το κέρδος από την πώληση του φορτίου. Ακόμα και η αφαίρεση του φορτίου, όμως, δεν είναι καθόλου εύκολη επιχείρηση, αλλά χρονοβόρα, πολύπλοκη και επικίνδυνη για το περιβάλλον.