Για μεγάλη επιτυχία της ΕΛ.ΑΣ -μια ακόμη- έκανε λόγο ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, αναφερόμενος στην εξιχνίαση της κλοπής το 2012 από την Εθνική Πινακοθήκη των δύο πινάκων του Πικάσο και του Μοντριάν. Ο διευθυντής της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής Πέτρος Τζεφέρης τόνισε πως ήταν θέμα τιμής για την Ελληνική Αστυνομία η εξιχνίαση της κλοπής και η επιστροφή των δύο έργων τέχνης στην Εθνική Πινακοθήκη, ενώ στην σύνεντευξη Τύπου για την παρουσίαση της υπόθεσης, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, μίλησε για ημέρα μεγάλης χαράς και συγκίνησης.
Δράστης σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ, ένας 49χρονος που διέπραξε μόνος την κλοπή. Συνοδεία του δικηγόρου του, οδηγήθηκε μετά το μεσημέρι στον εισαγγελέα για την απολογία του.
«Είχαμε μια πολύ μεγάλη επιτυχία με την ανάκτηση των πινάκων του Πικάσο και του Μοντριάν.
Στη νέα μας πινακοθήκη θα έχουν τη θέση που τους πρέπει.
Συγχαρητήρια σημαντικά στις ομάδες της Ασφάλειας Αττικής που συνεχίζουν τις επιτυχίες, σε πολύ διαφορετικά αντικείμενα.
Δούλεψαν με σύστημα, συνεργασίες και δημιουργικότητα. Είναι εδώ μπροστά σας και τους αξίζει το ευχαριστώ.
Ο Πικάσο είχε αφιερώσει τον πίνακα στον Ελληνικό λαό σαν αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης.
Βρέθηκε Έλληνας να το στερήσει. Βρέθηκαν Έλληνες να το φέρουν πίσω», σχολίασε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και ευχήθηκε «όλα τα έργα τέχνης της Ελληνικής μας πατρίδας να βρουν τη φυσική τους θέση , να επιστρέψουν εκεί που ανήκουν».
«Η Πινακοθήκη, επουλώνει το τραύμα της από το 2012», ανέφερε χαρακτηριστικά η Λίνα Μενδώνη, ευχαριστώντας την ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη για την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών του κατά τις έρευνες για την ανάκτηση των δύο έργων τέχνης.
Οπως προαναφέρθηκε, η υπουργός μίλησε για ξεχωριστή ημέρα χαράς και συγκίνησης, καθώς η ανάκτηση του πίνακα του Πάμπλο Πικάσο «Γυναικείο κεφάλι» που είχε κλαπεί στις 9/1/12 μαζί με τον πίνακα του Πιετ Μοντριάν «Ανεμόμυλος Στάμερ», συμπίπτει με τον εορτασμό των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
«Ο πίνακας του Πικάσο φέρει ιδιαίτερη βαρύτητα και αξία για τον ελληνικό λαό καθώς ο Πικάσο τον αφιέρωσε στον αγώνα του ελληνικού λαού εναντίον του φασιστικού Αξονα και φέρει την ιδιόχειρη υπογραφή του ζωγράφου. Γι’ αυτό και άλλωστε ο πίνακας είναι αδύνατο να πωληθεί αλλά και να εκτεθεί καθώς είναι απολύτως ταυτοποιημένος ως προϊόν κλοπής από την Εθνική Πινακοθήκη. Η Εθνική Πινακοθήκη έκλεισε για ανακαίνιση το 2012 λίγο μετά την κλοπή. Άνοιξε τον Μάρτιο του 2021 για λίγες ημέρες, προκειμένου να τιμήσει τον αγώνα ανεξαρτησίας και αυτοδιάθεσης του ελληνικού λαού. Ο συσχετισμός είναι προφανής», σημείωσε η κυρία Μενδώνη και πρόσθεσε:
«Στις 14 Μαΐου άρχισε να υποδέχεται το κοινό της. Η Εθνική Πινακοθήκη επουλώνει το μέγιστο τραύμα της, την κλοπή του 2012 και το έργο επιστρέφει στη νέα ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη που δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από τις πινακοθήκες της Ευρώπης. Το 2021 είναι η χρονιά της Πινακοθήκης».
«Η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, η κ. Λαμπράκη-Πλάκα στις πρώτες της δηλώσεις μετά την κλοπή είχε δηλώσει ότι “η κλοπή είναι θάνατος”. Σήμερα είναι Ανάσταση», ήταν η φράση με την οποία έκλεισε την παρέμβασή της η υπουργός Πολιτισμού.
Το αριστούργημα του Πάμπλο Πικάσο «Γυναικείο Κεφάλι» (διαστάσεων 56×40 εκ.), πορτρέτο της μούσας του, Ντόρα Μάαρ, φιλοτεχνημένο το 1939, είχε χαρίσει ο ίδιος ο ισπανός ζωγράφος δέκα χρόνια αργότερα με παρότρυνση, μάλιστα, της αγαπημένης του, στον ελληνικό λαό ως αναγνώριση της Αντίστασής του κατά τη ναζιστική Κατοχή.
Στο πίσω μέρος του ο πίνακας φέρει χειρόγραφη αφιέρωση του δημιουργού του: «Pour le Peuple Grec, Hommage de Picasso».
Ο «Ανεμόμυλος Στάμερ» του Πιετ Μοντριάν εξάλλου χρονολογείται το 1905 και απεικονίζει έναν μύλο στην όχθη ποταμού (φωτογραφία κάτω).
Οπως επισημάνθηκε και από την υπουργό Πολιτισμού, οι πίνακες ήταν αδύνατον να πωληθούν, καθώς ήταν ταυτοποιημένοι ως προϊόντα κλοπής από την Εθνική Πινακοθήκη. Γνώστες της υπόθεσης υποστηρίζουν ότι όλα αυτά τα χρόνια οι πίνακες ήταν στα χέρια των δραστών ή του εντολέα τους καθώς προερχόμενοι από μουσειακό χώρο, εν προκειμένω την Εθνική Πινακοθήκη, ήταν αδύνατο να πουληθούν στα σκοτεινά δίκτυα των συλλεκτών. Λέγεται, μάλιστα, ότι μία απόπειρα που έγινε για τον πίνακα του Πικάσο έναντι 20 εκατ. ευρώ έπεσε στο κενό γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο.
Οι πίνακες είχαν κλαπεί τα ξημερώματα της 9ης Ιανουαρίου του 2012 όταν απανωτοί ψεύτικοι συναγερμοί παραπλάνησαν τον φύλακα και έδωσαν την δυνατότητα σε έναν ψιλόλιγνο άνδρα να μπει με αστραπιαίες κινήσεις στο εσωτερικό του κτιρίου παραβιάζοντας ένα τζάμι.
Ο δράστης άρπαξε τρία έργα, τους δύο προαναφερθέντες πίνακες και ένα σχέδιο σε χαρτί του ιταλού ζωγράφου του 16ου αιώνα Γκουλιέλμο Κάτσια, που απεικόνιζε τον «Αγιο Ντιέγκο ντε Αλκάλα σε έκσταση με την Αγία Τριάδα και τα σύμβολα του Πάθους», δωρεά του Γρηγορίου Μαρασλή.
Οι δύο ανεκτίμητης αξίας πίνακες του Πικάσο και του Μοντράν βρέθηκαν συσκευασμένοι και κρυμμένοι σε μια ρεματιά στο Πόρτο Ράφτη. Δράστης της κλοπής και εξαφάνισής τους, σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ, ένας 49χρονος που μοίραζε τη ζωή του μεταξύ Αγγλίας και Ελλάδας. Μετά το μεσημέρι οδηγήθηκε ενώπιον του εισαγγελέα, συνοδευόμενος από τον δικηγόρο του, Σάκη Κεχαγιόγλου.
«Αποτελεί αδιαμφισβήτητη επιτυχία της Ελληνικής Αστυνομίας και του Τμήματος Διαρρηκτών η εξιχνίαση της πολύκροτης αυτής υπόθεσης και ως πολίτης εκφράζω την ικανοποίηση μου για την ανάκτηση από την Εθνική Πινακοθήκη και το Ελληνικό Κράτος δύο ανεκτίμητων έργων τέχνης.
»Αποτελεί αδιαμφισβήτητο επίσης γεγονός ότι στην ανεύρεση και ανάκτηση αυτή, καθοριστικό ρόλο έπαιξε ο εντολέας μου, με την εξαρχής πλήρη συνεργασία του με τις διωκτικές αρχές και την έμπρακτη μεταμέλεια που επέδειξε», ανέφερε σε δήλωσή του ο κ. Κεχαγιόγλου.
Ο διευθυντής της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής Πέτρος Τζεφέρης τόνισε ότι ήταν θέμα τιμής για την Ελληνική Αστυνομία η εξιχνίαση της κλοπής και η επιστροφή των πινάκων στην Εθνική Πινακοθήκη, ενώ όπως έκανε γνωστό, υπήρξε συνεργασία της ΕΛ.ΑΣ με ξένες αστυνομικές Αρχές.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Υποδιεύθυνσης Δίωξης Εγκλημάτων κατά Ζωής και Ιδιοκτησίας Γρ. Ζαχαράκη, ο 49χρονος συλληφθείς για την κλοπή -ελαιοχρωματιστής στο επάγγελμα – διέπραξε μόνος του την κλοπή. Παρακολουθούσε επί έξι μήνες την Εθνική Πινακοθήκη και γνώριζε τα πάντα.
Ο συλληφθείς, που έχει ομολογήσει, διατηρούσε τους πίνακες στη ρεματιά τους τελευταίους δύο μήνες.