Ο Χούμζα Γιουσάφ, εγγονός πακιστανού μετανάστη που είχε φτάσει στη Γλασκόβη χωρίς να μιλάει αγγλικά για να εργαστεί σε ένα εργοστάσιο ραπτομηχανών, είναι ο νέος ηγέτης του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας.
Καθώς το κόμμα συνιστά πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, ο Γιουσάφ είναι και ο ντε φάκτο πρώτος υπουργός, δηλαδή ηγέτης της Σκωτίας, όπως εκτιμά η Washington Post. Στα 37 του, είναι ο νεαρότερος ηγέτης της Σκωτίας και ο πρώτος μουσουλμάνος. Η μητέρα του, φορώντας μαντήλα, δάκρυσε κοιτώντας τον να μιλάει μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας.
Η ανάδειξη του Γιουσάφ στην ηγεσία της Σκωτίας έρχεται μετά την άνοδο του Ρίσι Σούνακ, επίσης ασιατικής καταγωγής, στην πρωθυπουργία. Δήμαρχος του Λονδίνου είναι ο Σαντίκ Καν, μουσουλμάνος, γιος πακιστανών μεταναστών. Ο Σούνακ, ο Καν και ο Γιουσάφ είναι σήμερα οι τρεις πιο ισχυροί ηγέτες στη Βρετανία.
Ο Γιουσάφ υποσχέθηκε μετά την εκλογή του να συνεχίσει την προσπάθεια του κόμματός του να φύγει η Σκωτία από το Ηνωμένο Βασίλειο και να γίνει ένα πλήρως ανεξάρτητο κράτος. «Θα γίνουμε η γενιά που θα πετύχει την ανεξαρτησία», είπε. Παραμένει ασαφές, όμως, το πώς σκοπεύει να τι κάνει. Εκπρόσωπος της πρωθυπουργίας είπε ότι ο Ρίσι Σουνάκ δεν θα συμφωνήσει σε άλλο δημοψήφισμα.
Πέρα από την ανεξαρτησία, ο νέος ηγέτης του SNP και της χώρας δήλωσε ότι θα επικεντρώσει τις προσπάθειές του στο υψηλό κόστος ζωής, στη βελτίωση της εκπαίδευσης και των ευκαιριών που παρέχουν αυτές, αλλά και την πρόσβαση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Ο ηγέτης του Εργατικού κόμματος, Κιρ Στάρμερ, είπε ότι ο Γιουσέφ και το κόμμα του «δεν έχουν απαντήσεις ούτε για την ακρίβεια ούτε για το Εθνικό Σύστημα Υγείας».
Ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατικών της Σκωτίας, ο βουλευτής Αλεξ Κόουλ-Χάμιλτον, έγραψε στο Twitter: «Τα ίδια και τα ίδια. Το SNP είναι κουρασμένο και εκτός πραγματικότητας και δεν φαίνεται ο Χούμζα Γιουσάφ να θέλει να κάνει τα πράγματα καλύτερα».
Ο Γιουσάφ θα αντικαταστήσει τη Νίκολα Στέρτζον, η οποία ανακοίνωσε πριν από έναν μήνα ότι αποσύρεται μετά από οκτώ χρόνια στην ηγεσία του κόμματος, καθώς αισθάνεται ότι δεν μπορεί να δώσει κάτι άλλο. Η Στέρτζον έγινε ηγέτης της Σκωτίας πριν από οκτώ χρόνια, παίρνοντας τη θέση από τον παλιό μέντορά της και τέως ηγέτη του SNP, Αλεξ Σάλμοντ, μετά το αποτυχημένο δημοψήφισμα του 2014.
Ο Στέρτζον πίεσε τον τότε πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον να επιτρέψει στη Σκωτία να ψηφίσει ξανά, καθώς το Brexit, στο οποίο οι Σκωτσέζοι ήταν κατά πλειοψηφία αντίθετοι, είχε αλλάξει το τοπίο. Ο Τζόνσον, όμως, επέμενε ότι η «άσκηση» του 2014 ήταν κάτι που συμβαίνει «μόνο μια φορά σε κάθε γενιά».
Αφού ο Τζόνσον τής αρνήθηκε να διεξαγάγει δημοψήφισμα και εκείνη έχασε την προσφυγή στα βρετανικά ανώτατα δικαστήρια, η Στέρτζον είπε ότι οι επόμενες γενικές εκλογές στη Βρετανία, που θα διεξαχθούν το αργότερο μέχρι τον Ιανουάριο του 2025, θα πρέπει να λειτουργήσουν ως «ντε φάκτο δημοψήφισμα» για την ανεξαρτησία.
Η επιθυμία για ανεξαρτησία παραμένει σταθερή στη Σκωτία. Η πλειοψηφία υποστήριξε την ιδέα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν πολλοί στη χώρα πίστευαν ότι η Στέρτζον έκανε καλύτερη δουλειά στη διαχείριση της κρίσης από ό,τι η βρετανική κυβέρνηση. Από τότε όμως η υποστήριξη έχει υποχωρήσει.
Μια πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι το 44% των Σκωτσέζων τάχθηκε υπέρ της ανεξαρτησίας, σε σύγκριση με το 56% που δεν τη θέλουν. Το 2014, το 45% είχε πει ναι και το 55% όχι.
Η κυβέρνηση της Σκωτίας υπό τη Στέρτζον είχε περάσει το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση της αναγνώρισης φύλου στη Σκωτία, το οποίο θα διευκόλυνε την αλλαγή του νομικού φύλου για τα τρανς άτομα από την ηλικία των 16 ετών. Η βρετανική κυβέρνηση μπλόκαρε τον νόμο.
Ο νέος ηγέτης του SNP έχει παρόμοιες θέσεις στα περισσότερα ζητήματα με την προκάτοχό του. Υποστηρίζει τους γάμους ομοφυλοφίλων και τον περασμένο μήνα δήλωσε στο BBC: «Δεν χρησιμοποιώ την πίστη μου ως βάση για τη νομοθεσία», προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση πρέπει «να εξετάσει τι πιστεύουμε ότι είναι προς το συμφέρον της κοινωνίας συνολικά».
Ο Γιουσάφ είναι πολιτικός σταδιοδρομίας, που από ακτιβιστής έγινε νομοθετικός βοηθός και μέλος του Κοινοβουλίου της Σκωτίας. Ελαβε το 52% των ψήφων στη δεύτερη καταμέτρηση, έναντι 48% για την υπουργό Οικονομικών Κέιτ Φορμπς. Η επιλογή έγινε μόνο από μέλη του SNP, με συμμετοχή 70%.