Ενα γλυπτό που είχε τοποθετηθεί στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ αφαίρεσαν οι κινεζικές δυνάμεις ασφαλείας επειδή το φοβήθηκαν. Τι ακριβώς τρόμαξε το Πεκίνο; Τόσο ο συμβολισμός της σύνθεσής του όσο και η παγκόσμια φήμη του. Ετσι οι εργάτες το αποκαθήλωσαν από το βάθρο του, αφού ακόμη και η υπόμνηση της σφαγής των φοιτητών στην πλατεία Τιενανμέν (το 1989) ενοχλεί το Κόμμα. Οπως ήταν λογικό και επόμενο, τα παγκόσμια media μετέδωσαν αστραπηδόν την είδηση. Η σχετική επιχείρηση εξαφάνισης του γλυπτού έγινε την περασμένη Τετάρτη.
Το ιδιότυπο καθεστώς του Χονγκ Κονγκ (μίας πόλης με δυτικό χαρακτήρα, που είναι η επιτομή της γραμμής του ΚΚ Κίνας «ένα κράτος, δύο συστήματα») είχε επιτρέψει στην περιφέρεια της μεγαλούπολης να τιμώνται δημοσίως οι νεκροί της Τιενανμέν – και το γλυπτό του πανεπιστημίου, έργο του δανού καλλιτέχνη Γιένς Κάλσιοτ, ήταν μία τέτοια εκδήλωση μνήμης και τιμής. Φαίνεται, όμως, ότι η ανοχή του συστήματος έχει εξαντληθεί.
Η προϊστορία της υπόθεσης αφορά την απόφαση αφαίρεσης του γλυπτού που έλαβε η διοίκηση του κινεζικού ΑΕΙ τον περασμένο Οκτώβριο: «Η ‘‘Στήλη του αίσχους’’ θα απομακρυνθεί από το πανεπιστήμιο. Η απόφασή μας βασίστηκε σε έξωθεν συμβουλές και στην εκτίμηση κινδύνου, με γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον του πανεπιστημίου» ανέφερε η ανακοίνωση του ιδρύματος. «Το πανεπιστήμιο ανησυχεί πολύ και για τα ζητήματα ασφαλείας που, ενδεχομένως, σχετίζονται με το συγκεκριμένο άγαλμα». Μεθερμηνευόμενα τα παραπάνω σημαίνουν ότι το Πεκίνο δεν ανέχεται πλέον χάπενινγκ γύρω από το γλυπτό-μνημείο, τα οποία κάθε χρόνο γίνονταν στην επέτειο της Τιενανμέν και ήταν ποικίλα: ολονύκτιες αγρυπνίες, ομιλίες, κ.λπ. Το μήνυμα προς τους αντιφρονούντες εστάλη.
Για την απομάκρυνση του γλυπτού απαιτήθηκε ολονύκτια εργασία αποσυναρμολόγησης από το συνεργείο των εργατών, μέσα σε έναν αποκλεισμένο χώρο, περιφραγμένο με πλαστικά παραπετάσματα. Διότι δεν ήταν και εύκολη υπόθεση η μεταφορά του: το γλυπτό έχει ύψος 8 μέτρα και απεικονίζει συσσωρευμένες ανθρώπινες μορφές να υψώνουν μία αγωνιώδη στήλη από τη βάση μέχρι την κορυφή. Κοντά στους εργάτες δούλεψαν και ορισμένοι αστυνομικοί: το δικό τους έργο ήταν η παρεμπόδιση των φωτορεπόρτερ να απαθανατίσουν τη σκηνή της αποκαθήλωσης και της μεταφοράς του γλυπτού, και τα κατάφεραν μόνο εν μέρει.
Το γλυπτό βρισκόταν στο σημείο 24 χρόνια, έτσι για πολλούς κατοίκους του Χονγκ Κονγκ η ενέργεια του Πεκίνου συνιστά προσβολή απέναντι στους ίδιους και στην πόλη τους, για την οποία καλλιεργούν την εντύπωση ότι αποτελεί τη «τη συνείδηση της Κίνας». Από πλευράς της, η διοίκηση του ΑΕΙ είπε ότι θα αποθηκεύσει με ασφάλεια το γλυπτό, ενώ ο δανός καλλιτέχνης, μόλις πληροφορήθηκε τα καθέκαστα, χαρακτήρισε την αποκαθήλωση «πράγματι βάναυση».
