Ενώ η κούρσα του 2016 για τον Λευκό Οίκο είχε χαρακτηριστεί ως «οι εκλογές του Facebook», καθώς οι εκστρατείες και οι ψηφοφόροι έδωσαν τις μάχες τους στη συγκεκριμένη πλατφόρμα, ο Ντόναλντ Τραμπ και η Κάμαλα Χάρις επιλέγουν όλο και περισσότερο το TikTok για να κερδίσουν τους νεότερους ψηφοφόρους. Προς ώρας είναι πολύ δύσκολο να εκτιμηθεί ποιος από τους δύο κερδίζει τη «μάχη του TikTok», ενώ αμφότεροι προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν, καθένας με τον δικό του τρόπο.
«Αυτές οι εκλογές είναι οι εκλογές του TikTok», όπως το έθεσε στους Financial Times η Λάρα Κοέν, επικεφαλής των δημιουργών στο Linktree, μιας πρωτοβουλίας που προσπαθεί να φέρει τους ψηφοφόρους στις κάλπες. Τα δύο στρατόπεδα «ξέρουν ότι η Gen Z είναι μια δημογραφική ομάδα στην οποία πρέπει να στοχεύσουν αν θέλουν να κερδίσουν και αυτό μπορουν να το πετύχουν μόνο μέσω Διαδικτύου», συμπλήρωσε.
Οι προεκλογικές καμπάνιες των δύο υποψηφίων άρχισαν να εκμεταλλεύονται την κουλτούρα, τα μιμίδια και την αργκό του TikTok, καθώς η Meta του Μαρκ Ζάκερμπεργκ έχει σκοπίμως απομακρύνει τον αλγόριθμό της από την προβολή πολιτικού περιεχομένου στο Facebook, ενώ η τάση του Ελον Μασκ υπέρ του Τραμπ έχει αποξενώσει πολλους χρήστες της πλατφόρμας του, X.
Ο αλγόριθμος του TikTok, ο οποίος τροφοδοτεί τους χρήστες με μια εθιστική ροή δημοφιλών σύντομων βίντεο, επιτρέπει στις καμπάνιες να βρίσκονται μπροστά σε ένα νέο σε ηλικία κοινό, το οποίο υπό άλλες συνθήκες δεν θα αναζητούσε καν πολιτικό περιεχόμενο.
Επίσης, «ο σχεδιασμός της εφαρμογής επιτρέπει σε αντίθετα φίλτρα να αλληλεπιδρούν», όπως λέει στους FT η Κρίσταλ Αμπιντίν, καθηγήτρια διαδικτυακών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Curtin στο Περθ. «Σου δείχνει και πράγματα που είναι έξω από τις αυστηρές επιλογές σου, έξω από τη “φούσκα” σου».
Οι χρήστες πλέον χρησιμοποιούν τις δημοφιλείς λειτουργίες της πλατφόρμας, όπως τις συζητήσεις ζωντανής ροής με άλλους λογαριασμούς, για να ασχοληθούν με την πολιτική. Ορισμένοι δημιουργοί φτιάχνουν βίντεο «fancam», συλλογές φωτογραφιών ή βίντεο υποψηφίων που έχουν επεξεργαστεί με εφέ, τα οποία οι χρήστες χρησιμοποιούσαν συνήθως για να αποθεώσουν μουσικούς καλλιτέχνες και ηθοποιούς. Υπάρχει επίσης μια τάση οι χρήστες του TikTok να βιντεοσκοπούν τους εαυτούς τους όσο συμπληρώνουν τα ταχυδρομικά ψηφοδέλτιά τους, υπό τους ήχους μουσικής.
Μπορεί ένας πολιτικός να γίνει viral;
Για να αυξήσει την εμβέλεια της Χάρις όταν έγινε υποψήφια του Δημοκρατικού Κόμματος τον Ιούλιο, το επιτελείο της προσέλαβε αυτό που ο αναπληρωτής διευθυντής της εκστρατείας, Ρομπ Φλάχερτι, περιέγραψε ως μια ομάδα «ατίθασων 25χρονων» για να εισάγουν στην καμπάνια της σύγχρονη μουσική και δημοφιλή στιλ μοντάζ σε πραγματικό χρόνο.
Εχουν ήδη δημιουργήσει viral βίντεο για ζητήματα όπως οι αμβλώσεις και η κλιματική αλλαγή.
Ταυτόχρονα, η καμπάνια κάλεσε τους επιτυχημένους δημιουργούς της πλατφόρμας σε λαμπερές εκδηλώσεις του Λευκού Οίκου και στο Δημοκρατικό Εθνικό Συνέδριο, με την ελπίδα ότι τα μηνύματά τους θα εξαπλωθούν στους δικούς τους ακόλουθους στο TikTok.
Το TikTok του Τραμπ προσφέρει μια πιο ζοφερή εικόνα, γράφουν οι Financial Times: Βίντεο με απειλητική μουσική, με σκοτεινές προβλέψεις για την οικονομία και την ραγδαία αύξηση της μετανάστευσης υπό την προεδρία της Χάρις και αποσπάσματα του πρώην προέδρου που προειδοποιεί για ένα «έθνος σε παρακμή».
Αυτά διανθίζονται με κλιπ από χαλαρές συναντήσεις με νεαρούς δημιουργούς, όπως ο φαρσέρ Λογκαν Πολ και ο streamer βιντεοπαιχνιδιών Αντιν Ρος, οι οποίοι συνδέονται στενά με διαδικτυακούς χώρους που επικεντρώνονται στην αρρενωπότητα.
Η στρατηγική της Χάρις στο TikTok είναι «φιλόδοξη για όλα τα στάνταρ, πόσο μάλλον για έναν πολιτικό, ενώ η στρατηγική του Τραμπ φαίνεται λιγότερο εγγενής στο TikTok και πιο κοντά στο παραδοσιακό υλικό εκστρατείας», σύμφωνα όσα λέει η με την Κοέν στους FT.
Παρά το γεγονός ότι έχει 5 εκατομμύρια ακολούθους, σε σύγκριση με τα 12 εκατομμύρια του Τραμπ, ο λογαριασμός της Χάρις, το KamalaHQ, έχει προσελκύσει 1,5 δισεκατομμύρια προβολές, σε σύγκριση με το 1 δισεκατομμύριο του υποψηφίου των Ρεπουμπλικάνων.
Ομως, η Χάρις φαίνεται να έχει χάσει την ορμή της τις τελευταίες εβδομάδες, τόσο στις δημοσκοπήσεις όσο και στο TikTok.
Τα δεδομένα που κοινοποιήθηκαν στους Financial Times από την πλατφόρμα πληροφοριών CredoIQ, για τα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης , δείχνουν ότι ο όγκος του συντηρητικού περιεχομένου στο TikTok ξεπέρασε το προοδευτικό περιεχόμενο, στον απόηχο του ντιμπέιτ των υποψηφίων αντιπροέδρων, του Τζέι Ντι Βάνς και του Τιμ Γουολς, στις αρχές Οκτωβρίου.
Ο Μπεν Νταρ, ιδρυτής του CredoIQ, σημείωσε στους FT ότι οι όλο και περισσότεροι δημιουργοί που υποστηρίζουν τον Τραμπ ωθούν περιεχόμενο που επικρίνει τις ενέργειες της τρέχουσας κυβέρνησης να ανακουφίσει τους πληγέντες από τους τυφώνες Ελιν και Μίλτον. Κι αυτό μπορεί να ανέστρεψε το κλίμα.
Περίπου το 47% του περιεχομένου που προβλήθηκε σχετικά με τις καταιγίδες του Οκτωβρίου ήταν συντηρητικό, σε σύγκριση με το 43% που ήταν προοδευτικό, σύμφωνα με το CredoIQ.
Η ομάδα φηφιακών μέσων της Χάρις, η οποία αποτελειται από περίπου 250 άτομα, περιλαμβάνει μια «ομάδα ταχείας απόκρισης» περίπου 15 νέων. Περιηγούνται διαρκώς στον ιστό προσπαθώντας να αντιληφθούν αμέσως τις τάσεις, ακριβώς τη στιγμή που αυτές συγκεντρώνουν δυναμική.
Το περιεχόμενο που δημιουργούν περνά από μια πολύ γρήγορη και χαλαρή διαδικασία έγκρισης, με έμφαση στην τακτική της «δοκιμής και του λάθους». Ορισμένες αναρτήσεις χλευάζουν τον Τραμπ ότι είναι «περίεργος» και «εκτός πραγματικότητας». Σε άλλες, η Χάρις γελάει ή «μοιράζεται την αγάπη της για τη Gen Z».
Ο στόχος, όπως αποκαλύπτει στους FT ένα άτομο που γνωρίζει τη στρατηγική της καμπάνιας, είναι να αισθάνονται οι influencers αρκετά άνετα ώστε να δημοσιεύουν θετικό για την Χάρις περιεχόμενο, πράγμα που σημαίνει ότι οι ακόλουθοί τους αισθάνονται άνετα να κάνουν το ίδιο.
«Η Gen Z θα το κάνει αυτό μόνο αν της φαίνεται αυθεντικό», είπε στους FT η Εϊπριλ Αϊχμαγιερ, επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα αναδυόμενων Μέσων Ενημέρωσης στο Πανεπιστήμιο του St Thomas στη Μινεσότα. «Ενα tweet από την εκστρατεία της Κλίντον έπαιρνε μέρες για να γίνει viral. Αυτός ο τρόπος δεν ενδείκνυται για μια καμπάνια σε έναν κόσμο όπου κάτι μπορεί να γίνει viral σε 15 λεπτά».
Η επιτυχία της ψηφιακής εκστρατείας της Χάρις εξόργισε τον Τραμπ, ο οποίος επέμεινε στην εφαρμογή του, Truth Social, υποστηρίζοντας ότι έχει «το μεγαλύτερο πρόγραμμα κοινωνικής δικτύωσης στην ιστορία».
Ωστόσο, οι ειδικοί σημειώνουν ότι υπάρχουν λιγότεροι ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί στο TikTok, εν μέρει επειδή κάποιοι είναι πολύ δύσπιστοι απέναντι στο γεγονός ότι η πλατφόρμα είναι κινεζικών συμφερόντων. Αρκετοί από αυτούς έχουν περιγράψει την εφαρμογή ως «ψηφιακό ναρκωτικό» που έχει σχεδιαστεί για να καταστρέψει τα μυαλά των νεαρών Αμερικανών.
Ο νέος ρόλος του TikTok στην καρδιά της πολιτικής έφερε μαζί του και νέες ανησυχίες σχετικά με την παραπληροφόρηση στην πλατφόρμα. Μια αναφορά, νωρίτερα αυτόν τον μήνα, από την ομάδα Media Matters ανακάλυψε θεωρίες συνωμοσίας και ψέματα στο TikTok που σχετίζονται με τους πρόσφατους τυφώνες. Οι συγκεκριμένες αναρτήσεις είχαν συγκεντρώσει εκατομμύρια προβολές.
Με τον Τραμπ και την Χάρις να τρέχουν, καθώς η προεκλογική εκστρατεία βρίσκεται στην τελική ευθεία, δεν είναι σαφές εάν οι ακόλουθοι των υποψηφίων στο TikTok μπορούν να τους δώσουν προβάδισμα στην κάλπη.
Υπήρξε αύξηση στις εγγραφές και τις στρατολογήσεις εθελοντών όταν η Χάρις πήρε τα ηνία από τον Μπάιντεν και εκτιμάται ότι μεγάλο μέρος αυτού του ενθουσιασμού προήλθε από το διαδικτυακό «buzz» που συνέβη αμέσως στο TikTok.
Ωστόσο, όλα θα κριθούν τελικά στην κάλπη