Ο Αντονι Μπλίνκεν, επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, επιμένει ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν και την Καμπούλ «δεν είναι Σαϊγκόν του 1975», όμως οι σκηνές που εκτυλίσσονται στην αφγανική πρωτεύουσα τον διαψεύδουν.
Αμέτρητοι τρομοκρατημένοι πολίτες, άνθρωποι που είχαν πιστέψει ότι η επί 20ετία αμερικανική παρουσία θα έδιωχνε τον εφιάλτη των Ταλιμπάν, ψάχνουν απελπισμένοι διέξοδο για να φύγουν στο εξωτερικό και να γλιτώσουν από τους σκοταδιστές ισλαμιστές. Εις μάτην…
Το πρωί της Δευτέρας, αμερικανοί στρατιώτες στους οποίους ανατέθηκε η φρούρηση του διεθνούς αεροδρομίου της Καμπούλ πυροβόλησαν στον αέρα για να απωθήσουν χιλιάδες Αφγανούς που είχαν μπει στον διάδρομο απογειώσεων και προσγειώσεων στην απεγνωσμένη προσπάθειά τους να εγκαταλείψουν τη χώρα μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν.
«Έχω τρομοκρατηθεί. Πυροβόλησαν στον αέρα. Είδα ένα νεαρό κορίτσι να συνθλίβεται και να πεθαίνει» καθώς ποδοπατήθηκε από το πλήθος, είπε αυτόπτης μάρτυρας στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Αλλα διεθνή ΜΜΕ έκαναν λόγο για τουλάχιστον πέντε νεκρούς, καθώς η κατάσταση που μετέδιδαν από το πεδίο δημοσιογράφοι θύμιζε βγαλμένη από ταινία καταστροφής. Ομως ήταν η εφιαλτική πραγματικότητα.
Αμέτρητοι απελπισμένοι άνθρωποι προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να επιβιβαστούν στα στρατιωτικά αεροπλάνα που τροχοδρομούσαν, κάποιοι –οποία φρίκη!– ανέβηκαν στις ρόδες και όταν το αεροσκάφος απογειώθηκε έπεσαν στο κενό (εδώ).
Αμερικανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε ότι μέλη των ένοπλων δυνάμεων των ΗΠΑ πυροβόλησαν στον αέρα στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ για να απωθήσουν εκατοντάδες πολίτες που έτρεχαν πάνω στο ταρμάκ του διαδρόμου αποπροσγειώσεων.
«Το πλήθος ήταν εκτός ελέγχου», δήλωσε ο αμερικανός αξιωματούχος στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters, προσθέτοντας πως οι πεζοναύτες στους οποίους έχει ανατεθεί η φρούρηση του αεροδρομίου «πυροβόλησαν μόνο για να αποτρέψουν το χάος», καθώς ορισμένοι από τους αφγανούς πολίτες προσπάθησαν να μπουν σε αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη.
Χιλιάδες Αφγανοί συνέρρεαν από τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας στο αεροδρόμιο «Χαμίντ Καρζάι» στην απεγνωσμένη προσπάθειά τους να φύγουν από τη χώρα, καθώς οι φανατικοί ισλαμιστές Ταλιμπάν κατέλαβαν την Κυριακή το μεγαλύτερο μέρος της πρωτεύουσας, σε ένα σημάδι ότι το καθεστώς του τρόμου και του σκοταδισμού επέστρεψε σε αυτή την πολύπαθη χώρα της Κεντρικής Ασίας.
Σχεδόν 6.000 αμερικανοί στρατιωτικοί, σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, φρουρούν το αεροδρόμιο μέσω του οποίου απομακρύνονται από το Αφγανιστάν μέλη διπλωματικών αντιπροσωπειών και πολίτες διαφόρων χωρών, καθώς και αφγανοί εργαζόμενοι σε ξένες πρεσβείες.
Μέλη του αμερικανικού στρατού έστησαν «περίμετρο ασφαλείας» στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ, όπου μετέβη και ανασυντάσσεται το προσωπικό της αμερικανικής πρεσβείας καθώς έχει ξεκινήσει η αναχώρηση από το Αφγανιστάν.
«Μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι πλέον τερματίστηκε η εκκένωση με απόλυτη ασφάλεια του προσωπικού της πρεσβείας» των ΗΠΑ στην Καμπούλ, ανέφερε σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπ. Εξωτερικών, ο Νεντ Πράις. «Ολο το προσωπικό της πρεσβείας βρίσκεται στο διεθνές αεροδρόμιο “Χαμίντ Καρζάι”, γύρω από το οποίο έστησε περίμετρο ασφαλείας ο αμερικανικός στρατός», πρόσθεσε ο ίδιος. H σημαία των ΗΠΑ στο κτίριο της αμερικανικής πρεσβείας υπεστάλη τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας (ώρα Ελλάδος).
Στο μεταξύ, σε κίνδυνο βρίσκονται οι χιλιάδες Αφγανοί που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στους Δυτικούς και δεν έχουν προλάβει να απομακρυνθούν παρά τις υποσχέσεις του Τζο Μπάιντεν και των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Μόλις 2.000 Αφγανοί διερμηνείς και οι οικογένειές τους είχαν φτάσει στις ΗΠΑ, ενώ υπάρχουν ακόμα 30.000 που πρέπει να εκκενωθούν, μόνο από τις ΗΠΑ.
Με δάκρυα στα μάτια, ο βρετανός υπουργός Αμυνας παραδέχθηκε σε συνέντευξή του ότι οι βρετανοί στρατιώτες που βρίσκονται στην Καμπούλ δεν θα καταφέρουν να εκκενώσουν όλους τους Αφγανούς που βοήθησαν τη Βρετανία όλα αυτά τα χρόνια και κινδυνεύουν να εκτελεστούν από τους Ταλιμπάν. «Κάποιοι άνθρωποι δεν θα επιστρέψουν. Λυπάμαι που η Δύση έχει κάνει ό,τι έκανε», είπε συγκινημένος ο Μπεν Γουάλας.
Μόνο η γερμανική κυβέρνηση υπολογίζει ότι πρέπει να εκκενώσει 10.000 άτομα που της έχουν ζητήσει βοήθεια για να φύγουν από τη χώρα.
«Αυτήν την στιγμή, είναι πολλοί οι άνθρωποι που θέλουν να εγκαταλείψουν την χώρα», είπε η Ανγκελα Μέρκελ, υποσχόμενη να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να βοηθήσει εκείνους και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που τους υποστηρίζουν.
Η Γερμανία έχει καταγράψει 2.500 άτομα που βρίσκονται στο Αφγανιστάν και θα μπορούσαν να απομακρυνθούν, κυρίως Αφγανοί και μέλη των οικογενειών τους που είχαν εργασθεί για τις γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις.
Σε αυτούς προστίθενται άλλα 2.000 άτομα, δικηγόροι, ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που έχουν επίσης εκφράσει την επιθυμία να φύγουν. Αν ληφθούν υπ΄όψιν και τα μέλη των οικογενειών τους, ανέρχονται σε 10.000 άτομα συνολικά, δήλωσε η Μέρκελ.
«Οι μουτζαχεντίν είναι νικητές στο Αφγανιστάν»
Στο μεταξύ, οι Ταλιμπάν επιμένουν ότι μπήκαν στην Καμπούλ για να εγγυηθούν την «ασφάλεια»…
Οι δυνάμεις των μουτζαχεντίν έδωσαν συνέντευξη Τύπου στο προεδρικό μέγαρο στην Καμπούλ, αφότου πήραν τον έλεγχο της χώρας.
«Η χώρα μας απελευθερώθηκε και οι μουτζαχεντίν είναι νικητές στο Αφγανιστάν», είπε από το προεδρικό μέγαρο ένας αντάρτης στον τηλεοπτικό σταθμό Al Jazeera.
Περιτριγυρισμένοι από ένοπλους άνδρες, οι ηγέτες της οργάνωσης απευθύνθηκαν σε δημοσιογράφους μέσα στο τεράστιο, αυστηρά φυλασσόμενο συγκρότημα στο κέντρο της Καμπούλ, όπου βρίσκεται η επίσημη κατοικία του προέδρου, του συμβούλου εθνικής ασφάλειας και άλλων αρχών.
Το βίντεο προβλήθηκε λίγες ώρες αφότου ο αφγανός πρόεδρος Ασράφ Γκάνι εγκατέλειψε τη χώρα με προορισμό το Ουζμπεκιστάν, πριν εμφανιστεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να δικαιολογηθεί, ισχυριζόμενος ότι πολλοί συμπατριώτες του θα είχαν πεθάνει ως μάρτυρες και η πόλη θα είχε καταστραφεί, αν είχε μείνει.
Η φυγή του Γκάνι
Το Al Jazeera μετέδωσε το βράδυ της Κυριακής πως τέως πλέον πρόεδρος του Αφγανιστάν, Ασράφ Γκάνι, η σύζυγός του, ο προσωπάρχης της προεδρίας του και ένας σύμβουλος εθνικής ασφάλειας έφυγαν από τη χώρα για την Τασκένδη στο Ουζμπεκιστάν.
Ο Γκάνι δήλωσε ότι έφυγε από τη χώρα για να αποτραπεί η αιματοχυσία, αναγνωρίζοντας ότι οι Ταλιμπάν «νίκησαν», καθώς οι αντάρτες έμπαιναν στο προεδρικό μέγαρο στην Καμπούλ.
«Βρέθηκα σήμερα μπροστά σε μια δύσκολη επιλογή: να περιμένω να αντιμετωπίσω τους ένοπλους Ταλιμπάν να μπαίνουν στο προεδρικό μέγαρο ή να φύγω από τη χώρα», έγραψε ο Γκάνι στο Facebook. «Επέλεξα να φύγω ώστε να μπορέσω να αποτρέψω αυτήν την αιματοχυσία.
»Οι Ταλιμπάν κέρδισαν και τώρα είναι υπεύθυνοι για την τιμή, την κατοχή και την προστασία της χώρας τους», πρόσθεσε, για να συμπληρώσει: «Τώρα αντιμετωπίζουν μια νέα ιστορική πρόκληση. Είτε προασπίζουν το όνομα και την τιμή του Αφγανιστάν είτε δίνουν προτεραιότητα σε άλλα μέρη και άλλα δίκτυα», συνέχισε, χωρίς να αποκαλύψει πού βρισκόταν, αν δηλαδή παρέμενε στην Τασκένδη ή είχε συνεχίσει την απόδρασή του για αλλού.
Από την πλευρά τους, οι ΗΠΑ αναγνώρισαν ότι η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί δραματικά. Σε ανακοινωθέν της, η αμερικανική πρεσβεία στην Καμπούλ προειδοποίησε ότι η κατάσταση ασφαλείας στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν αλλάζει γρήγορα, συμπεριλαμβανομένου του αεροδρομίου, όπου υπήρξαν αναφορές για πυροβολισμούς καθώς τα αμερικανικά στρατεύματα βοηθούν στην απομάκρυνση των περισσοτέρων μελών του αμερικανικού προσωπικού.
- Διαβάστε: Σαϊγκόν 1975 – Καμπούλ 2021
«Υπάρχουν αναφορές ότι το αεροδρόμιο δέχεται πυρά ως εκ τούτου δίνουμε οδηγίες στους Αμερικανούς πολίτες να βρουν καταφύγιο εκεί όπου βρίσκονται», λόγω της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, ανακοίνωσε η πρεσβεία.
Οσο για την Ευρωπαϊκή Ενωση;
Οι Βρυξέλλες ανακοίνωσαν ότι η άφιξη των Ταλιμπάν στην Καμπούλ «κατέστησε ακόμη πιο επιτακτική την προστασία» από πιθανά αντίποινα σε βάρος του αφγανικού προσωπικού της, το οποίες προσπαθεί να κρατά ασφαλές.
«Η κατάσταση είναι πολύ επείγουσα, την αντιμετωπίζουμε πολύ σοβαρά και συνεχίζουμε να εργαζόμαστε από κοινού, με τα κράτη μέλη της ΕΕ, για να βρούμε γρήγορες λύσεις γι’ αυτούς (το αφγανικό προσωπικό) και για την ασφάλειά τους. Είμαστε σε στενή επαφή με τα κράτη μέλη για να μεγιστοποιήσουμε τις δυνατότητες, για τους ντόπιους υπαλλήλους μας και τα εξαρτώμενα από αυτούς άτομα, για να μετακινηθούν σε ασφαλές μέρος», δήλωσε εκπρόσωπος της ΕΕ.
«Καταλαβαίνουμε ότι διαπραγματεύσεις είναι σε εξέλιξη για ένα σύστημα μετάβασης και θα αντιδράσουμε ανάλογα» με το αποτέλεσμά τους, πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοσέπ Μπορέλ, σύμφωνα με τον οποίο «πρέπει να αποφευχθούν ακόμη περισσότερες σφαγές και θύματα».
Η Γαλλία μετέφερε την πρεσβεία της στον χώρο του αεροδρομίου της Καμπούλ για να διευκολύνει την απομάκρυνση των γάλλων πολιτών που ενδέχεται να βρίσκονται ακόμη στη χώρα, δήλωσε από την πλευρά του ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Υβ Λε Ντριάν, προσθέτοντας ότι η διπλωματική αντιπροσωπεία θα παραμείνει σε λειτουργία προκειμένου να φύγουν όλοι οι Γάλλοι από τη χώρα.
«Με εντολή του προέδρου της Δημοκρατίας, το υπουργείο Ενόπλων Δυνάμεων θα αναπτύξει τις επόμενες ώρες στρατιωτικές ενισχύσεις και αεροπορικές δυνάμεις στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, έτσι ώστε να μπορέσουν ν’ αρχίσουν οι πρώτες αναχωρήσεις προς το Αμπού Ντάμπι», πρόσθεσε ο Λε Ντριάν.
«Η πρεσβεία και το κέντρο κρίσης και υποστήριξης του υπουργείου Ευρώπης και Εξωτερικών είναι σε επαφή με τους Γάλλους που είναι καταχωρημένοι», διευκρίνισαν από το Παρίσι, υπενθυμίζοντας ότι αυτές οι «επιχειρήσεις μεθοδικής απομάκρυνσης και μεταφοράς των πολιτών μας βρίσκονται σε εξέλιξη εδώ και εβδομάδες» και ότι μια ειδική πτήση είχε ναυλωθεί από τις 16 Ιουλίου.
Η Γαλλία επανέλαβε επίσης τη βούλησή της να «συνεχίσει να προστατεύει τις προσωπικότητες της αφγανικής κοινωνίας των πολιτών, υπερασπιστές των δικαιωμάτων, καλλιτέχνες και δημοσιογράφους που απειλούνται ιδιαίτερα για την προσήλωση στο έργο τους. Προς το παρόν καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για να διατηρηθεί, στο μέτρο του δυνατού, η δυνατότητα έκδοσης βίζας από το αεροδρόμιο της Καμπούλ».