Χαοτικές σκηνές εκτυλίσσονται στα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό τις τελευταίες ημέρες, καθώς μετανάστες προσπαθούσαν να εισέλθουν στη χώρα προτού τεθούν σε εφαρμογή οι νέοι κανονισμοί της κυβέρνησης Μπάιντεν για το Μεταναστευτικό.
Τα μεσάνυχτα της Πέμπτης έληξε η ισχύς των μέτρων του Ντόναλντ Τραμπ για την πανδημία (Title 42), που έδιναν το δικαίωμα στις αμερικανικές αρχές να μην επιτρέψουν το αίτημα για άσυλο στους μετανάστες που περνούσαν παράνομα τα σύνορα και μπορούσαν να τους στείλουν πίσω στις χώρες τους.
Τα μέτρα αυτά αντικαταστάθηκαν με άλλα, εξίσου αυστηρά από τον Τζο Μπάιντεν, καθώς δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στα σύνορα τις τελευταίες ημέρες προσπαθώντας να τα διασχίσουν. Ο σκληροπυρηνικός κυβερνήτης του Τέξας, Ρεπουμπλικανός Γκρεγκ Αμποτ, παρέταξε στα σύνορα την Εθνοφρουρά για να αποτρέψει την είσοδο των μεταναστών. Ετσι, οι περισσότεροι στράφηκαν στα περάσματα της πολιτείας του Νέου Μεξικού, που θεωρούνται ευκολότερα.
Ομως, οι διακινητές διέδωσαν ψευδείς φήμες στις λατινοαμερικανικές χώρες παροτρύνοντας τους μετανάστες να σπεύσουν στις ΗΠΑ γιατί θα ανοίξουν τα σύνορα, με αποτέλεσμα να επιχειρήσουν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι το επικίνδυνο ταξίδι. Ομως, όταν φτάνουν στα σύνορα, βρίσκονται αντιμέτωποι με ισχυρά μέτρα φύλαξης από τους Αμερικανούς και μία περίπλοκη διαδικασία μέσω κινητών.
Συγκεκριμένα, βάσει των νέων μέτρων, οι μετανάστες προτού εμφανιστούν στα αμερικανικά σύνορα, με εξαίρεση τους ασυνόδευτους ανήλικους, θα πρέπει να κλείνουν ραντεβού μέσω μιας τηλεφωνικής εφαρμογής ή να τους έχουν αρνηθεί το άσυλο σε κάποια από τις χώρες από τις οποίες πέρασαν στην πορεία τους προς τις ΗΠΑ.
Εφόσον δεν ζήτησαν προστασία σε άλλη χώρα πριν από την άφιξή τους στις ΗΠΑ ή αν δεν χρησιμοποίησαν κάποια νόμιμη μέθοδο για την είσοδό τους στη χώρα, το αίτημά τους θα θεωρείται αθέμιτο και θα μπορούν να επαναπροωθηθούν, ενώ θα τους απαγορευτεί και η είσοδος στο αμερικανικό έδαφος για πέντε χρόνια.
Χιλιάδες μετανάστες πέρασαν από ποταμούς, ανέβηκαν τοίχους και πέρασαν αναχώματα για να φτάσουν στο αμερικανικό έδαφος τις τελευταίες ημέρες. Κάποιοι μετανάστες παραδόθηκαν στους συνοριοφύλακες, καθώς αυτό σημαίνει ότι εγγράφονται στο σύστημα, παίρνουν έγγραφα που τους δίνουν το δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης στις ΗΠΑ και αφήνονται ελεύθεροι μέχρι να κληθούν για την εξέταση του αιτήματός τους. Ομως, ο όγκος των αιτημάτων για άσυλο είναι τεράστιος. Ηδη, εκκρεμούν 2 εκατομμύρια αιτήσεις ασύλου και το σύστημα δεν μπορεί να αντεπεξέλθει.
Αλλοι, που έχουν ποινικό μητρώο στις χώρες τους ή έχουν απελαθεί από τις ΗΠΑ στο παρελθόν, προσπάθησαν να περάσουν στη χώρα χωρίς να γίνουν αντιληπτοί.
Οι μετανάστες που έχουν συγκεντρωθεί προέρχονται κυρίως από χώρες της Λατινικής Αμερικής, αλλά και από την Κίνα, τη Ρωσία ή την Τουρκία.
Στο Ματαμόρος του Μεξικού, το απόγευμα της Πέμπτης ομάδες μεταναστών διέσχισαν τον ποταμό Ρίο Γκράντε, με το νερό να τους φτάνει ως το σαγόνι. Κάποιοι κουβαλούσαν μωρά και τσάντες με τα υπάρχοντά τους πάνω από το κεφάλι τους και κατευθύνονταν στο Μπράουνσβιλ του Τέξας.
Στο Ελ Πάσο του Τέξας εκατοντάδες μετανάστες έχουν κατασκηνώσει στους δρόμους του κέντρου της πόλης, προσπαθώντας να δουν πού θα πάνε μετά, αφού πέρασαν παράτυπα τα σύνορα από τη Χουάρες του Μεξικού.
«Θα είναι πολύ δύσκολο», είπε ο δήμαρχος του Ελ Πάσο Οσκαρ Λίζερ. «Δεν ξέρουμε τι θα γίνει αύριο, δεν ξέρουμε τι θα γίνει τις επόμενες 10 μέρες. Το Ελ Πάσο ετοιμάζεται για το άγνωστο», πρόσθεσε.
Στην άλλη πλευρά των συνόρων, η Μάρτα Πέρες που έφτασε εκεί από τη Γουατεμάλα, περιμένει με τις δύο κόρες της ηλικίας δύο και τεσσάρων ετών. Με δάκρυα στα μάτια, εξηγεί ότι ο σύζυγός της και ένας από τους γιους της σκοτώθηκαν και ότι ένα άλλο από τα παιδιά της, στην ηλικία της εφηβείας, βρίσκεται μόνο του στις ΗΠΑ.
«Πλέον το μόνο που θέλω είναι να περάσω τα σύνορα», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο, από τη Σιουδάδ Χουάρες, την μεξικανική πόλη που βρίσκεται απέναντι από το Ελ Πάσο.
Αλλοι μετανάστες –ανάμεσά τους πολλές οικογένειες με μικρά παιδιά– περίμεναν να εξεταστεί η υπόθεσή τους από τους αμερικανούς συνοριοφύλακες ανάμεσα σε δύο συνοριακά τείχη στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας, απέναντι από την Τιχουάνα του Μεξικού.
Συρροή-ρεκόρ μεταναστών
Ο Μπάιντεν διατήρησε σε ισχύ το Title 42 και μάλιστα παρέτεινε την εφαρμογή του. Βάσει του μέτρου αυτού έχουν γίνει περισσότερες από 2,7 εκατομμύρια επαναπροωθήσεις, αν και στον αριθμό περιλαμβάνονται κάποιοι που προσπάθησαν να περάσουν τα σύνορα παραπάνω από μία φορά.
Την περίοδο που ίσχυε το Title 42, περίπου 2,8 εκατομμύρια μετανάστες κατάφεραν να παραμείνουν στις ΗΠΑ μέχρι να εξεταστεί το αίτημά τους για χορήγηση ασύλου –κάτι που μπορεί να πάρει μήνες ή χρόνια– βάσει μιας άλλης διαδικασίας, γνωστής ως Title 8.
Ακόμη και πριν από την εκπνοή του Title 42, η κυβέρνηση Μπάιντεν ήταν αντιμέτωπη με αριθμό ρεκόρ μεταναστών στα νότια σύνορα της χώρας.
Οι Ρεπουμπλικανοί επικρίνουν τον αμερικανό πρόεδρο επειδή χαλάρωσε κάποια από τα πιο περιοριστικά μέτρα του Τραμπ, ενώ ο Μπάιντεν έχει επιρρίψει τις ευθύνες στο Κογκρέσο επειδή δεν υιοθέτησε μια πιο ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση της μεταναστευτικής νομοθεσίας.
Με τα νέα μέτρα να τίθενται σε ισχύ από σήμερα, ο αμερικανός υπουργός Εσωτερικής Ασφαλείας, Αλεχάντρο Μαγιόρκας, και άλλοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης προσπαθούν να περάσουν το μήνυμα ότι όσοι περνούν παράτυπα τα σύνορα θα αντιμετωπίζουν τις συνέπειες, στέλνοντας 28.000 επιπλέον στρατιώτες, συνοριοφύλακες και αστυνομικούς στα σύνορα.
«Μην πιστεύετε τα ψέματα των διακινητών. Τα σύνορα δεν είναι ανοικτά», τόνισε ο Μαγιόρκας σε συνέντευξη Τύπου.
«Οι άνθρωποι που διασχίζουν παράτυπα τα σύνορα και χωρίς να έχουν κάποια νόμιμη βάση για να παραμείνουν θα απελαύνονται αμέσως», πρόσθεσε.
Ο Μαγιόρκας είπε επίσης ότι θα χρειαστεί κάποιος χρόνος μέχρι η νέα προσέγγιση της αμερικανικής κυβέρνησης στο μεταναστευτικό να λειτουργήσει και να φέρει αποτελέσματα. Σημείωσε ότι οι οικογένειες μεταναστών που δεν πληρούν τα κριτήρια ώστε να τους χορηγηθεί άσυλο θα επαναπατρίζονται μέσα σε 30 ημέρες.
Κάποιοι μετανάστες δήλωσαν ότι άκουσαν πως μετά την 11η Μαΐου θα είναι πιο δύσκολο να εισέλθουν στις ΗΠΑ και για τον λόγο αυτό έσπευσαν να περάσουν τα σύνορα νωρίτερα. Αυτή την εβδομάδα οι καθημερινές συλλήψεις μεταναστών ξεπέρασαν τις 10.000, με τα κέντρα κράτησης να είναι υπερπλήρη.
Λόγω του μεγάλου αριθμού αφίξεων, την Τετάρτη οι αρχές άρχισαν να αφήνουν ελεύθερους μετανάστες χωρίς να τους έχει δοθεί ημερομηνία για να παρουσιαστούν σε δικαστήριο ώστε να υποβάλουν αίτημα για την παροχή ασύλου. Ομως, χθες το βράδυ ομοσπονδιακός δικαστής στη Φλόριντα εμπόδισε τις απελευθερώσεις αυτές, επισημαίνοντας ότι δεν τηρείται η σωστή διαδικασία.
Η υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας Συνόρων των ΗΠΑ χαρακτήρισε την απόφαση «επιζήμια» και κατήγγειλε ότι «έχει ως αποτέλεσμα επικίνδυνο συνωστισμό» στα κέντρα κράτησης.
Τις τελευταίες ημέρες η υπηρεσία φιλοξενεί στις εγκαταστάσεις της έως και 28.000 μετανάστες, περισσότερους από τις δυνατότητές της, σύμφωνα με δύο ομοσπονδιακούς αξιωματούχους που ζήτησαν να τηρηθεί η ανωνυμία τους και την ένωση Border Patrol.
Τα κέντρα κράτησης όπου συγκεντρώνονται οι περισσότεροι είναι εκείνο του Ρίο Γκράντε Βάλεϊ στο Τέξας και άλλα δύο στην Αριζόνα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Border Patrol, Μπράντον Τζαντ.
Στη Γιούμα, στην Αριζόνα, εκατοντάδες μετανάστες περίμεναν μέσα στην παγωνιά από τα ξημερώματα σε ένα άνοιγμα του μεθοριακού φράχτη για να παραδοθούν στους αμερικανούς συνοριοφύλακες.
Ορισμένοι, όπως η 40χρονη Χοβάνα Γκόμες από την Κολομβία, άκουσαν για την αλλαγή πολιτικής των ΗΠΑ και αποφάσισαν να δοκιμάσουν την τύχη τους τώρα. «Στη χώρα μου λέγεται ότι η μετανάστευση θα επιτρέπεται μόνο μέχρι τις 11 Μαΐου, έτσι ήρθαμε δίνοντας αγώνα με τον χρόνο. Δεν ήταν εύκολο», είπε.
Μεξικό: Συνεργαζόμαστε με τις ΗΠΑ για να αποτραπεί η χρήση βίας
Η μεξικανική και η αμερικανική κυβέρνηση συνεργάζονται με στόχο να μην επικρατήσει χάος και βία κατά μήκος των συνόρων των δύο χωρών, δήλωσε ο μεξικανός πρόεδρος Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ.
Ο Λόπες Ομπραδόρ τόνισε ότι οι αρχές εργάζονται στη νοτιοδυτική περιοχή για να «προστατέψουν» μετανάστες. Το Μεξικό έχει αναπτύξει την Εθνοφρουρά στα σύνορα.
Επιπρόσθετα, ο μεξικανός πρόεδρος προέτρεψε τον Μπάιντεν να εργαστεί για να συνάψει συμφωνίες με την Κούβα, τη Βενεζουέλα και άλλες χώρες, για να περιορίσει μεταναστευτικές ροές από αυτές τις χώρες.
Ο μεξικανός πρόεδρος ασκεί πιέσεις για περισσότερες αμερικανικές επενδύσεις στην περιοχή, ιδιαίτερα σε χώρες της Κεντρικής Αμερικής.
Για να ενθαρρύνει τις νόμιμες μεταναστευτικές οδούς, η Ουάσινγκτον προβλέπει να ανοίξει μακροπρόθεσμα γύρω στα 100 κέντρα στο εξωτερικό για να εξετάζουν τους φακέλους εκεί. Τα πρώτα προβλέπεται να γίνουν στην Κολομβία και τη Γουατεμάλα.