Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) της Χάγης εξέδωσε τα εντάλματα σύλληψης για τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον μέχρι πρότινος υπουργό Αμυνας του Ισραήλ Γιοάβ Γκάλαντ. Το σχετικό αίτημα είχε υποβληθεί τον περασμένο Μάιο, από τον γενικό εισαγγελέα του Δικαστηρίου, Καρίμ Χαν.
Είναι η πρώτη φορά που η Χάγη στρέφεται κατά συμμάχου των Ηνωμένων Πολιτειών. Το Δικαστήριο διευκρίνισε ότι για την έκδοση των ενταλμάτων δεν είναι απαραίτητο το Ισραήλ να έχει αποδεχτεί την σχετική αρμοδιότητα του διεθνούς δικαστικού οργάνου.
«Εκδόθηκαν εντάλματα σύλληψης για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν τουλάχιστον από τις 8 Οκτωβρίου 2023 έως τουλάχιστον τις 20 Μαΐου 2024, ημέρα που η Εισαγγελία κατέθεσε τις αιτήσεις.
Τα εντάλματα σύλληψης χαρακτηρίζονται ως “απόρρητα”, προκειμένου να προστατευθούν οι μάρτυρες και να διασφαλιστεί η διεξαγωγή των ερευνών. Ωστόσο, το Δικαστήριο αποφάσισε να δημοσιοποιήσει τις πληροφορίες που ακολουθούν, δεδομένου ότι συμπεριφορά παρόμοια με εκείνη που αφορά το ένταλμα σύλληψης φαίνεται να συνεχίζεται. Επιπλέον, θεωρείται ότι είναι προς το συμφέρον των θυμάτων και των οικογενειών τους να λάβουν γνώση της ύπαρξης των ενταλμάτων», αναφέρεται στην ανακοίνωση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.
Η απόφαση βασίζεται στο Δίκαιο τη διεθνούς ένοπλης σύρραξης και υποστηρίζει ότι «τα φερόμενα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας αποτελούν μέρος μιας εκτεταμένης και συστηματικής επίθεσης κατά του άμαχου πληθυσμού της Γάζας». Στο σκεπτικό του δικαστηρίου γίνεται αναφορά στην (εκ μέρους του Ισραήλ) παρεμπόδιση της ροής ανθρωπιστικής βοήθεας στη Λωρίδα της Γάζας.
Η αντίδραση του Ισραήλ
Σύμφωνα με τους New York Times, το γραφείο του Νετανιάχου καταδίκασε την απόφαση του ΔΠΔ, υποστηρίζοντας ότι οι κατηγορίες είναι «παράλογες και ψευδείς». «Ο πρωθυπουργός δεν θα παραδοθεί στις πιέσεις. Δεν θα υποχωρήσει, ούτε θα αποσυρθεί μέχρι να επιτευχθούν όλοι οι στόχοι του πολέμου», ανέφερε σχετική δήλωση.
Ενταλμα και για τον νεκρό Ντεΐφ της Χαμάς
Το ΔΠΔ εξέδωσε επίσης ένταλμα σύλληψης και για τον στρατιωτικό ηγέτη της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντιάμπ Ιμπραχίμ Αλ-Μάσρι, τον επονομαζόμενο Μοχάμεντ Ντεΐφ, ο οποίος σύμφωνα με το Ισραήλ σκοτώθηκε τον περασμένο Ιούλιο σε επιδρομή στη Χαν Γιουνίς της Γάζας.
Η παλαιστινιακή τρομοκρατική οργάνωση δεν έχει επιβεβαιώσει τον θάνατό του, ενώ σύμφωνα με το ΔΠΔ η σχετική δική του έρευνα δεν σε θέση ήταν να προσδιορίσει εάν όντως είναι νεκρός.
Και αυτό το ένταλμα αφορά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Το ΔΠΔ καταλογίζει στον Ντεΐφ ότι ήταν ανάμεσα σε εκείνους που οργάνωσαν τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ.
Ο εισαγγελέας είχε ζητήσει ένταλμα και για τους Ισμαήλ Χανίγια και Γιαχία Σινουάρ, οι οποίοι επίσης έχουν εξοντωθεί.
Η Εισαγγελία στη Χάγη συνεχίζει να ερευνά την συνεχιζόμενη σύγκρουση και προβλέπει ότι θα υποβληθούν περαιτέρω αιτήσεις για εντάλματα σύλληψης.
Εντονες αντιδράσεις
Αμεσες και έντονες ήταν οι αντιδράσεις χωρών και οργανώσεων στα εντάλματα σύλληψης.
Η ηγεσία του Ισραήλ ήταν η πρώτη που αντέδρασε σφόδρα.
Ο Νετανιάχου χαρακτήρισε ως «αντισημιτική» την απόφαση, θεωρώντας τον εαυτό του θύμα μιας νέας «δίκης Ντρέιφους».
«Η αντισημιτική απόφαση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου είναι συγκρίσιμη με τη δίκη Ντρέιφους που θα τελειώσει με τον ίδιο τρόπο», σύμφωνα με ανακοίνωση του γραφείου του.
Καταδικασμένος για κατασκοπεία, ο γαλλοεβραίος λοχαγός Αλφρεντ Ντρέιφους καθαιρέθηκε ατιμωτικά από το αξίωμά του και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη στα τέλη του 19ου αιώνα στη Γαλλία. Αθωώθηκε και αποκαταστάθηκε λίγα χρόνια αργότερα.
«Το Ισραήλ απορρίπτει με απέχθεια τις παράλογες και ψευδείς ενέργειες που στρέφονται εναντίον του από το ΔΠΔ», ανέφερε το γραφείο του πρωθυπουργού, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ δεν «θα υποκύψει στην πίεση» για την υπεράσπιση των πολιτών του.
Ο πρόεδρος του Ισραήλ, Ισαάκ Χέρτσογκ, έκανε λόγο για «παράλογη απόφαση», ο πρώην πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ χαρακτήρισε «στίγμα ντροπής» τα εντάλματα του ΔΠΔ, ενώ ο ηγέτης της ισραηλινής αντιπολίτευσης, Γιαΐρ Λαπίντ, κατήγγειλε μία «επιβράβευση της τρομοκρατίας».
Το ΔΠΔ «απώλεσε κάθε νομιμότητα» μετά την έκδοση εντάλματος σύλληψης για τον Νετανιάχου και τον Γκάλαντ, δήλωσε ο ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, Γκίντεον Σάαρ. «Μια σκοτεινή στιγμή για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο», είπε ο Σάαρ με ανάρτηση στο X, προσθέτοντας ότι το Δικαστήριο εξέδωσε «παράλογες εντολές χωρίς εξουσιοδότηση».
Από την πλευρά της, η Χαμάς χαιρέτισε την έκδοση των συγκεκριμένων ενταλμάτων. «Καλούμε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο να διευρύνει το εύρος της λογοδοσίας σε όλους τους ηγέτες της εγκληματικής “κατοχής”», ανέφερε η τρομοκρατική οργάνωση σε ανακοίνωσή της.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας, Αϊμάν Σαφάντι, δήλωσε ότι η απόφαση του ΔΠΔ πρέπει να γίνει σεβαστή και να εφαρμοστεί, προσθέτοντας ότι οι Παλαιστίνιοι αξίζουν δικαιοσύνη μετά από αυτά που ονόμασε «εγκλήματα πολέμου» του Ισραήλ στη Γάζα.
Από ευρωπαϊκής πλευράς, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ δήλωσε ότι τα εντάλματα του ΔΠΔ δεν αφορούν την πολιτική και η δικαστική απόφαση πρέπει να γίνει σεβαστή και να εφαρμοστεί.
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Γαλλίας δήλωσε ότι η αντίδραση του Παρισιού στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και στα εντάλματα που εξέδωσε θα είναι σύμφωνη με το καταστατικό του Δικαστηρίου.
Η Ολλανδία δήλωσε έτοιμη να ενεργήσει σύμφωνα με το ένταλμα σύλληψης κατά του Νετανιάχου, αν χρειαστεί, μετέδωσε σήμερα το ολλανδικό πρακτορείο ειδήσεων ANP, επικαλούμενο τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας, Κάσπαρ Βέλντκαμπ, ως πηγή του.
Σε μια πρώτη αντίδραση από τις ΗΠΑ, ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιαμ, στενός σύμμαχος του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε σχετικά: «Το Δικαστήριο είναι ένα επικίνδυνο αστείο. Είναι πλέον καιρός η Γερουσία των ΗΠΑ να δράσει και να επιβάλει κυρώσεις σε αυτό το ανεύθυνο σώμα».
Αργότερα η Ουάσινγκον απέρριψε και επισήμως την απόφαση του ΔΠΔ. «Οι ΗΠΑ απορρίπτουν ριζικά την απόφαση του Δικαστηρίου να εκδώσει εντάλματα σύλληψης κατά ανωτέρων ισραηλινών αξιωματούχων. Παραμένουμε βαθιά ανήσυχοι για τη βιασύνη του Εισαγγελέα να επιδιώξει εντάλματα σύλληψης και τα ανησυχητικά λάθη της διαδικασίας που οδήγησαν σε αυτήν την απόφαση» τόνισε εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ συζητούν τα επόμενα βήματα με τους εταίρους τους. Σύμφωνα με την Ουάσινγκτον «το ΔΠΔ δεν έχει νομική δικαιοδοσία σε αυτή την υπόθεση».