Με βάρος 190 μετρικών τόνων (190.000 κιλά), η γαλάζια φάλαινα θεωρείτο μέχρι σήμερα το ογκωδέστερο θαλάσσιο θηλαστικό. Το συγκεκριμένο μεγαθήριο που εξακολουθεί να κολυμπά στους ωκεανούς της Γης, είναι ο τρέχων κάτοχος του τίτλου των βαρέων βαρών στην ιστορία – ζωντανό ή νεκρό.
Τώρα, όμως, η γαλάζια φάλαινα απέκτησε ανταγωνιστή από το παρελθόν – ένα τεράστιο θαλάσσιο θηλαστικό που εξαφανίστηκε πριν από εκατομμύρια χρόνια. Τα απολιθώματα των οστών αυτού του αρχαίου λεβιάθαν που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στις ερήμους του Περού, υποδηλώνουν ότι μπορεί να ζύγιζε έως και 340 μετρικούς τόνους.
Οταν ο Αλμπέρτο Κολατέρα κοίταξε για πρώτη φορά τους σπονδύλους μεγέθους ογκόλιθου του εξαφανισμένου ζώου, δεν μπορούσε να πιστέψει στα μάτια του. Αναρωτήθηκε πώς ένα πλάσμα τόσο μεγάλο μπορούσε να κυκλοφορεί, ακόμα και στις θάλασσες.
«Ήμουν αντιμέτωπος με κάτι που δεν έμοιαζε με οτιδήποτε είχα δει ποτέ», λέει στην Washington Post ο Κολατέρα, ερευνητής του Πανεπιστημίου της Πίζα και συν-συγγραφέας μιας μελέτης που δημοσιεύθηκε την περασμένη Τετάρτη στο περιοδικό Nature, και περιγράφει το πρόσφατα ανακαλυφθέν είδος γιγάντιας προϊστορικής φάλαινας.
Στην παράδοση της λατινικής ονοματοδοσίας, αυτοί που το ανακάλυψαν το βάφτισαν «Perucetus Colossus» (Κολοσσιαία Φάλαινα του Περού), ή, απλά, «P. Colossus». Το ζώο δεν δημιουργεί απλά ένα νέο ρεκόρ, αναγκάζει επίσης τους επιστήμονες να επανεξετάσουν τις ιδέες τους σχετικά με το πώς τα ζώα μπορούν να γιγαντώνονται σε μεγέθη.
Πάντως δεν είναι όλοι πεπεισμένοι ότι αυτός ο κολοσσός, αν και αναμφίβολα μεγάλος, είναι πραγματικά πιο ογκώδης από μια γαλάζια φάλαινα. Η ερευνητική ομάδα εκτιμά το εύρος της μάζας σώματος του ζώου ευρέως, από 85 τόνους μέχρι και 340 τόνους. Η ομάδα ξέθαψε μόνο ένα τμήμα σκελετού χωρίς κρανίο, με αποτέλεσμα ορισμένοι επιστήμονες να λένε ότι χρειάζονται περισσότερα απολιθώματα προτού κάποιος προσφέρει τον τίτλο του νέου πρωταθλητή βαρέων βαρών του ζωικού βασιλείου.
«Δεν νομίζω ότι γνωρίζουμε αρκετά για αυτήν την ομάδα φαλαινών, ώστε να αποφανθούμε σχετικά με το ποια ερμηνεία για το σωματικό της βάρος είναι η σωστή», λέει στην Post ο Νικ Πάιενσον, παλαιοντολόγος στο Ινστιτούτο Smithsonian. «Είμαι πραγματικά δύσπιστος με όλες αυτές τις υψηλές εκτιμήσεις, αν και, η αλήθεια είναι πως το θηλαστικό είναι πραγματικά ογκώδες».
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επιβαρύνουν την ανάπτυξη ενός ζώου. Στο νερό, η πλευστότητα βοηθά τα υδρόβια ζώα να αποκτούν τεράστια μεγέθη ανά τους αιώνες. Οι μπλε φάλαινες και οι συγγενείς τους εξελίχθηκαν στο σημερινό τους μέγεθος μόνο τα τελευταία λίγα εκατομμύρια χρόνια, μετά από μια ξαφνική άνοδο του ωκεανού που τους παρείχε άφθονο κριλ – το αγαπημένο τους γεύμα, που τροφοδότησε την ανάπτυξή τους.
Με νευρώσεις μήκους σχεδόν ενός μέτρου και σπονδύλους που ζυγίζουν πάνω από 90 κιλά το καθένα, τα απολιθωμένα υπολείμματα της P. Colossus, ηλικίας 39 εκατομμυρίων ετών, χρειάστηκαν πολλαπλές απόπειρες για να ξεθαφτούν από τους πρόποδες ενός βουνού στην κοιλάδα Ικα, του νότιου Περού, μετά την ανακάλυψή τους πριν από 13 χρόνια.
Τα δείγματα σήμερα στεγάζονται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της πρωτεύουσας, Λίμα. Τα οστά του θηλαστικού ήταν παχιά και συμπαγή, περισσότερο σαν αυτά του ιπποπόταμου, παρά της γαλάζιας φάλαινας, υποδηλώνοντας ότι δεν κυνηγούσε ένα γρήγορο θήραμα όπως το κριλ. Πρέπει να έκανε κάτι διαφορετικό για να διατηρήσει το βάρος του.
Αντίθετα, η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι η P. Colossus μπορεί να τρέφονταν από τον πυθμένα της θάλασσας, με θαλάσσιο γρασίδι, να απολάμβανε είδη ψαριών που κατοικούσαν στον βυθό, ή να έτρωγε πτώματα άλλων κητών. Υπάρχουν, όμως, κάποια ζητήματα σχετικά με αυτές τις υποθέσεις.
Καταρχάς, δεν υπάρχει γνωστό είδος φάλαινας που να τρέφεται με φυτά. Και θα χρειαζόταν πολλά νεκρά ζώα για να συντηρηθεί ένα θαλάσσιο αρπακτικό τόσο μεγάλο όσο η P. Colossus. «Δυσκολεύομαι να σκεφτώ πόσα πτώματα θα χρειάζονταν για να συντηρηθεί αυτό το ζώο», λέει ο Χανς Θιούισεν, παλαιοντολόγος και ειδικός στην εξέλιξη των φαλαινών στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο του Βορειοανατολικού Οχάιο.
Οπως κι αν τρεφόταν, η ανακάλυψη αυτή αποκαλύπτει ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους οι φάλαινες μπορούν να εξελιχθούν σε γίγαντες. «Είναι σαφές ότι η Perucetus δείχνει ότι υπάρχουν πολλοί, πολλοί άλλοι τρόποι για να είσαι φάλαινα», λέει ο Πάιενσον. «Και δεν έχουμε πραγματικά ανακαλύψει όλους αυτούς τους τρόπους ακόμα. Οπότε αυτό είναι πραγματικά συναρπαστικό».
Τα μέλη της ερευνητικής ομάδας παραδέχονται ότι οι ιδέες τους σχετικά με τη διατροφή της ανακάλυψης τους αποτελούν προϊόν εικασίας. Και αναγνωρίζουν ότι υπάρχει μεγάλο εύρος στις εκτιμήσεις τους για το μέγεθος της φάλαινας, λόγω των πολλών κομματιών που λείπουν από τον σκελετό – και της αβεβαιότητας σχετικά με το πώς να συνθέσουν τη σάρκα με τα κόκαλα σε τρισδιάστατα μοντέλα υπολογιστή.
Ο μόνος τρόπος για να βγουν ασφαλέστερα συμπεράσματα σχετικά με το πώς ήταν η ζωή –και η γιγαντιαία περίμετρος– της P. Colossus, είναι να βρεθούν περισσότερα απολιθώματα. Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει να συνεχίσει να περιπλανάται στην έρημο του Περού, ψάχνοντας για οστά. Στην κορυφή της λίστας επιθυμιών των ερευνητών είναι η εύρεση του κρανίου, που θα βοηθούσε στην επίλυση του γρίφου του τι ακριβώς έτρωγε η P. Colossus για να γίνει τόσο μεγάλη.