Η κυβέρνηση των Εργατικών της Βρετανίας δήλωσε ότι λαμβάνει «δύσκολες αποφάσεις» σχετικά με τον προϋπολογισμό, συμπεριλαμβανομένης της περικοπής ορισμένων οδικών και σιδηροδρομικών έργων και συνταξιοδοτικών παροχών, αφού κατηγόρησε τους Συντηρητικούς ότι άφησαν τα οικονομικά της χώρας σε χαοτική κατάσταση.
Η υπουργός Οικονομικών, Ρέιτσελ Ριβς, κατήγγειλε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση άφησε μια «τρύπα ύψους 22 δισεκατομμυρίων λιρών στα δημοσιονομικά», διαβεβαιώνοντας όμως ότι δεν θα αυξήσει τον φόρο εισοδήματος ή τον ΦΠΑ για να καλυφθεί το κενό.
«Κληρονομήσαμε μια υπέρβαση δαπανών κατά 22 δισ. λίρες» (26 δισ. ευρώ), την οποία «απέκρυπτε» το Συντηρητικό κόμμα, είπε η υπουργός στην ομιλία της στη Βουλή των Κοινοτήτων, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για το μεγαλύτερο έλλειμα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σύμφωνα με τη Ριβς, αυτή η «τρύπα» θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκτόξευση του δημοσιονομικού ελλείμματος κατά 25% κατά τη φετινή χρονιά, αν δεν ληφθούν μέτρα.
Για τον σκοπό αυτόν ξεκινά «η κατεπείγουσα και αναγκαία δουλειά ώστε να μειωθεί η πίεση στα δημόσια οικονομικά κατά 5,5 δισ. λίρες φέτος και κατά οκτώ και πλέον δισ. λίρες την επόμενη χρονιά», πρόσθεσε.
«Αυτό το επίπεδο υπέρβασης των δαπανών δεν είναι βιώσιμο. Αν αφεθεί ανεξέλεγκτο, αποτελεί κίνδυνο για την οικονομική σταθερότητα. Επαφίεται επομένως σε εμάς να λάβουμε τώρα τις δύσκολες αποφάσεις», είπε η Ριβς, προαναγγέλλοντας ότι στις 30 Οκτωβρίου θα παρουσιάσει έναν πρώτο προϋπολογισμό.
H βρετανή υπουργός είπε ότι όταν ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο, βρήκε μία κατάσταση χειρότερη από ό,τι περίμενε στα δημοσιονομικά της χώρας.
Τόνισε ότι οι δαπάνες για το σύστημα ασύλου, για παράδειγμα, αναμένεται να είναι κατά 6,4 δισ. λίρες περισσότερο από το αναμενόμενο φέτος, ενώ το υπουργείο μεταφορών θα χρειαστεί 1,6 δισ. επιπλέον.
Η Ρίβς πρόσθεσε ότι δημιουργεί μία υπηρεσία για να εντοπίσει τις εξοικονομήσεις που πρέπει να γίνουν κατά το τρέχον οικονομικό έτος.
«Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς με το βρετανικό κοινό σχετικά με το τι είναι εφικτό και τι είναι προσιτό», είπε.
Υποσχέθηκε όμως ότι η κυβέρνηση, τηρώντας το προεκλογικό πρόγραμμα του Εργατικού Κόμματος, δεν θα αυξήσει τις ασφαλιστικές εισφορές και τους φόρους «των εργαζομένων».
Η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να ακυρώσει ή να καθυστερήσει ορισμένα έργα υποδομών, όπως τη σιδηροδρομική υπερταχεία γραμμή HS2 που θα κατέληγε στον σταθμό του Γιούστον, στο κεντρικό Λονδίνο, επιλέγοντας ως τέρμα της έναν άλλο σταθμό, στην περιφέρεια της πρωτεύουσας.
Η Ριβς πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση θα αναθεωρήσει το πρόγραμμα οικοδόμησης νοσοκομείων, τονίζοντας ότι θα πρέπει να είναι ρεαλιστικό και πλήρως κοστολογημένο. Η ίδια κατηγόρησε τους Τόρις ότι δεσμεύτηκαν για μεγάλα έργα, ενώ γνώριζαν ότι δεν υπήρχαν τα χρήματα.
Πέρυσι, η Εθνική Ελεγκτική Υπηρεσία (NAO) είχε ανακοινώσει ότι τα 32 από τα 40 νοσοκομεία που είχε υποσχεθεί να χτίσει ο Μπόρις Τζόνσον θα ολοκληρωθούν εντός του χρονοδιαγράμματος, μέχρι το 2030.
Το πρόγραμμα αυτό ήταν μια προεκλογική υπόσχεση του Τζόνσον, το 2019. Η δέσμευσή του ωστόσο να χτίσει 40 νέα νοσοκομεία στην Αγγλία μέχρι το 2030 δέχτηκε επικρίσεις αφού κάποιες από τις προτάσεις αφορούσαν μόνο την ανακαίνιση υπαρχόντων κτιρίων.
Οι Εργατικοί αποκλείουν ωστόσο κάθε πρόταση για λιτότητα και η κυβέρνηση θα ακολουθήσει τις συστάσεις ανεξάρτητων ειδικών για αυξήσεις σε χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους, πάνω από τα όρια του πληθωρισμού.
Οπως είπε η Ριβς, οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα, όπως οι εκπαιδευτικοί και οι γιατροί, θα λάβουν μισθολογικές αυξήσεις ύψους 9,4 δισ. λιρών, ενώ ταυτόχρονα θα γίνουν περικοπές σε άλλους τομείς.
Τα δύο τελευταία χρόνια οι απεργίες των γιατρών, των νοσηλευτών, των εκπαιδευτικών και των δημοσίων υπαλλήλων με μισθολογικά αιτήματα έφεραν υπό πίεση δημόσιες υπηρεσίες, όπως το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Η ομοσπονδία εργαζομένων Trades Union Congress είχε προειδοποιήσει με νέες απεργίες μετά τις εκλογές αν η κυβέρνηση του Κιρ Στάρμερ δεν χορηγήσει αυξήσεις.
Περίπου 1,3 εκατ. εργαζόμενοι στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και 500.000 εκπαιδευτικοί θα λάβουν αύξηση 5,5%. Στις ένοπλες δυνάμεις οι αυξήσεις θα φτάσουν το 6%.
Αντιθέτως, στα πλαίσια των περικοπών που ανακοίνωσε η Ριβς, εκατομμύρια συνταξιούχοι θα χάσουν το ετήσιο επίδομα θέρμανσης που φτάνει τις 600 λίρες.
Το επίδομα θα συνεχίσουν να το παίρνουν μόνο οι χαμηλοσυνταξιούχοι που λαμβάνουν ήδη και άλλα προνοιακά επιδόματα. Ετσι θα εξοικονομηθούν 1,5 δισ. λίρες ετησίως. Το επίδομα θέρμανσης το λάμβαναν μέχρι τώρα όλοι οι συνταξιούχοι, περίπου 11,5 εκατομμύρια άνθρωποι.
Στην εκπαίδευση, το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει να επιβάλει ΦΠΑ ύψους 20% στα δίδακτρα που καταβάλλουν οι γονείς για τα ιδιωτικά σχολεία, αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου.
Η Ριβς τόνισε ότι σκοπεύει να τηρήσει την προεκλογική δέσμευση του κόμματος να μην αυξήσει τους φόρους εισοδήματος και τον ΦΠΑ.
Οποιαδήποτε άλλη αλλαγή στη φορολογία θα ανακοινωθεί τον Οκτώβριο, στον προϋπολογισμό που, σύμφωνα με τη Ριβς, θα περιλαμβάνει μια νέα δέσμη αδιαπραγμάτευτων δημοσιονομικών κανόνων.
Τέλος, η υπουργός είπε ότι η κυβέρνηση στηρίζει τις ελπίδες της στις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα για την ανάπτυξη της οικονομίας και προειδοποίησε ότι θα ακολουθήσουν και άλλες δύσκολες αποφάσεις: «Αυτή είναι η αρχή της διαδικασίας, όχι το τέλος της», είπε χαρακτηριστικά.