Ξημέρωμα Παρασκευής. Ο Μπόρις Τζόνσον με τις 364 έδρες των Τόρις, στην προβολή των αποτελεσμάτων στον πύργο του BBC στο Λονδίνο | Jeff Overs/BBC/Handout via REUTERS
Επικαιρότητα

Θρίαμβος για τον Μπόρις Τζόνσον – και τώρα Brexit

Σε κυρίαρχο του πολιτικού παιχνιδιού στη Βρετανία -και ως έναν βαθμό και της διαδικασίας της εξόδου από την ΕΕ, καθώς έχει ισχυρή και νωπή λαϊκή εντολή- αναδεικνύεται ο αντισυμβατικός αρχηγός των Τόρις. Στον αντίποδα ο Κόρμπιν χρεώνεται μια ιστορικών διαστάσεων ήττα των Εργατικών
Protagon Team

Οι εκλογές τελείωσαν, οι κάλπες στο Ηνωμένο Βασίλειο έκλεισαν στις 10 μ.μ. το βράδυ της Πέμπτης (μεσάνυχτα ώρα Ελλάδος). Ο Μπόρις Τζόνσον είναι ξανά πρωθυπουργός, πιο σίγουρος από ποτέ, οι Εργατικοί συνετρίβησαν. Αυτό προεξόφλησαν τα exit polls που ανακοινώθηκαν με το πέρας της εκλογικής διαδικασίας και κανείς δεν είχε λόγο να αμφισβητήσει την εκτίμηση· τα επίσημα αποτελέσματα το πρωί απλώς περιόρισαν ελάχιστα το εύρος της νίκης των Τόρις, χωρίς όμως να αλλάξουν την εικόνα. Και τώρα; Επιστροφή εκεί όπου είχαμε αφήσει το θρίλερ του Brexit: στο ορόσημο της 31ης Ιανουαρίου 2020.

Αυτές οι εκλογές της 12ης Δεκεμβρίου —οι Βρετανοί ψήφισαν μέσα στο καταχείμωνο για πρώτη φορά ύστερα από σχεδόν έναν αιώνα— είχαν χαρακτηριστεί, δικαίως, ως οι πιο σημαντικές για μια ολόκληρη γενιά. Θα ήταν αυτές που θα έδιναν νέα, νωπή εντολή απέναντι στο ιστορικό ζήτημα της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι Βρετανοί δεν είχαν πια δικαιολογίες, είχαν μάθει τα υπέρ και τα κατά, είχαν ζήσει χρόνια με τα θέματα της εξόδου. Συμμετείχαν μαζικά σε αυτές τις εκλογές.

Και κουρασμένοι από την ατέρμονη διαπραγμάτευση με την Ευρώπη, γοητευμένοι από το άμεσο πολιτικό στιλ –ακόμα και από τα ψέματα– του πρωθυπουργού και παράλληλα απογοητευμένοι από την επαμφοτερίζουσα στάση του Τζέρεμι Κόρμπιν, έδωσαν μαζικά στους Τόρις μια λευκή επιταγή:

σύμφωνα με το BBC, στις 10.30 π.μ. της Παρασκευής (ώρα Ελλάδος), οι Συντηρητικοί καταλαμβάνουν 364 έδρες στη Βουλή των Κοινοτήτων των 650 εδρών, έναντι μόλις 203 εδρών για τους Εργατικούς που υπέστησαν μία ακόμη οδυνηρή ήττα, την τέταρτη συνεχόμενη από το 2010 όταν και έχασαν την εξουσία, την τρίτη υπό την ηγεσία του Κόρμπιν. Ο πρωινός απολογισμός ήταν ελάχιστα καλύτερος για τους Εργατικούς που το exit poll τούς ήθελε να έχουν μόλις 191 έδρες, αριθμός που συνιστούσε τη χειρότερη επίοδοσή τους από το 1935. Ούτως ή άλλως πάντως, ο Κόρμπιν ανακοίνωσε ότι δεν θα ηγηθεί του κόμματος στο μέλλον. Καιρός ήταν… O Μπόρις προέβλεψε χαιρέκακα ότι μέχρι τα Χριστούγεννα «θα έχουμε μείνει χωρίς Κόρμπιν»…

 

Το πρωτοσέλιδο του κεντροαριστερού Guardian την Παρασκευή: Οι Εργατικοί σε κατάρρευση
Το πρωτοσέλιδο των Times. Σαρωτική νίκη του Τζόνσον

Οι προβλέψεις των exit polls έδωσαν κατά τα άλλα 55 έδρες στο Σκωτσεζικό Εθνικό Κόμμα και μόλις 13 στους Φιλελεύθερους Δημοκράτες. Το γεγονός ότι το SNP της Νίκολα Στέρτζεον εμφανιζόταν να παίρνει τις 55 από τις 59 έδρες στη Σκωτία, θεωρήθηκε ότι θα αυξήσει τις φυγόκεντρες δυνάμεις που απαιτούν απόσχιση και ένταξη στην ΕΕ σε περίπτωση Brexit. Αργότερα το πρωί της Παρασκευής το SNP είχε «καθήσει» στις 48 έδρες, όμως αυτό δεν εμπόδισε τη Στέρτζον να πει ότι το αποτέλεσμα είναι εντολή για ένα δεύτερο δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας. Αλλά αυτό είναι ένα ζήτημα που θα δούμε σε δεύτερη φάση.

Βράδυ Πέμπτης: H φιγούρα του Μπόρις Τζόνσον με τις προβλέψεις των πρώτων exit polls κυριαρχεί στον πύργο του BBC στο Λονδίνο (Reuters)

Σε κάθε περίπτωση οφείλει κανείς τώρα να υποκλιθεί στο πολιτικό ένστικτο -ή και τον τυχοδιωκτισμό- του Τζόνσον. Τζογάρισε στο θέμα του Brexit, αποχώρησε εγκαίρως από την κυβέρνηση της Τερέζα Μέι, άρπαξε την πρωθυπουργία, συγκρούστηκε με το κοινοβούλιο, οδήγησε το πολιτικό σύστημα στα άκρα, είπε ψέματα ακόμα και στη βασίλισσα. Και τελικά οι βρετανοί ψηφοφόροι τον επιβράβευσαν με μια ευρεία νίκη, τη μεγαλύτερη για τους Συντηρητικούς από την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ!

Τώρα, βέβαια, έχει μπροστά του την ημερομηνία της 31ης Ιανουαρίου, κατά την οποία έχει υποσχεθεί ότι θα οδηγήσει τη χώρα του σε έξοδο από την ΕΕ, αλλά μόλις την Πέμπτη ο Μισέλ Μπαρνιέ, ο ειδικός διαπραγματευτής του Brexit εκ μέρους των Βρυξελλών είπε ότι ίσως να απαιτηθεί να φτάσουμε στο 2021.

Σε μια πρώτη αντίδραση των αγορών, η στερλίνα βρέθηκε να σημειώνει κατακόρυφη άνοδο σε σχέση με το δολάριο.

Ο Ντόναλντ Τραμπ έσπευσε και αυτός να πανηγυρίσει τη νίκη του φίλου του. Τους χωρίζει ο Ατλαντικός αλλά τους ενώνουν ο λαϊκισμός και ο αντιευρωπαϊσμός.

Αλλά και η Ευρώπη φαίνεται και αυτή ανακουφισμένη. Χαρακτηριστικό το μήνυμα του Σαρλ Μισέλ, πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο οποίος συνεχάρη τον νικητή και υπενθύμισε ότι η ΕΕ περιμένει την ψήφιση της συμφωνίας αποχώρησης της Βρετανίας το συντομότερο δυνατό. «Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι έτοιμη για την επόμενη φάση», είπε ο Βέλγος.

Για πρώτη φορά μετά το αμφιλεγόμενο όσο και ιστορικό δημοψήφισμα του 2016 υπέρ της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ, οι Βρυξέλλες έχουν απέναντί τους μια σαφή εικόνα για τον ένοικο της Ντάουνινγκ Στριτ. Ο Ντέιβιντ Κάμερον παραιτήθηκε αμέσως, η Τερέζα Μέι ήταν «ξεδοντιασμένη», ιδίως μετά τις εκλογές του 2017 και μέχρι πρότινος και ο Μπόρις αμφισβητείτο σοβαρά μέσα στο ίδιο του το κόμμα. Τώρα όμως ο Τζόνσον είναι ξεκάθαρα ένας ισχυρός πρωθυπουργός που ξέρει τι θέλει.

«Με αυτές τις εκλογές βάλαμε ένα οριστικό τέλος σε όλες αυτές τις άθλιες απειλές για ένα δεύτερο δημοψήφισμα»  είπε o 55χρονος θριαμβευτής στις πρώτες του δηλώσεις.

Στον αντίποδα δεν ήξερε τι θέλει ο αντίπαλός του. Ο Κόρμπιν κατέβηκε στις εκλογές με σοσιαλιστική ατζέντα και συνετρίβη, το νούμερο των exit polls ήταν η χειρότερη επίδοση των Εργατικών εδώ και εννέα δεκαετίες! Αλλά ο Κόρμπιν δεν πλήρωσε το «κόκκινο βιβλίο του». Ούτε πλήρωσε τον αντισημιτισμό που έσπευσαν να του χρεώσουν διάφοροι.

Πώς ψήφισε η Βρετανία: Με μπλε οι Τόρις, με κόκκινο οι Εργατικοί, με κίτρινο το σκωτσέζικο SNP. Στο Λονδίνο ο Κόρμπιν κράτησε δυνάμεις, αλλά οι μεγάλες απώλειες για τους Εργατικούς ήταν στη βόρεια Αγγλία. Το Ηνωμένο Βασίλειο χωρίζεται σε 650 μονοεδρικές περιφέρειες

Σύμφωνα με τους αναλυτές, ο Κόρμπιν έχασε επειδή δεν είχε σαφές μήνυμα απέναντι στο επίδικο των εκλογών, το Brexit. Ηθελε την ψήφο των Remainers αλλά έκλεινε και το μάτι στους Brexiteers. Τελικά έχασε τους Εργατικούς του βιομηχανικού Βορρά —χαρακτηριστικό ότι το κόμμα απώλεσε την έδρα του Μπλάιθ Βάλεϊ την οποία κρατούσε από το 1950— έχασε πιστούς έως τώρα ψηφοφοφόρους οι οποίοι ύστερα από τέσσερα χρόνια διαπραγματεύσεων με την Ευρώπη, δεν ήθελαν άλλα «ναι μεν αλλά» ή επιστροφή σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα. Πλατιές μάζες (κεντροαριστερών) ψηφοφόρων ήθελαν μια ξεκάθαρη λύση: έξοδο από την ΕΕ και κλείσιμο της χώρας στο καβούκι της, σε έναν προστατευτισμό που μοιάζει μεν αναχρονιστικός, αλλά ηχεί όμορφα πλέον σε όλο και περισσότερα αυτιά.