Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει υποχρεώσει τις ευρωπαϊκές χώρες να σκέφτονται την ενεργειακή τους στρατηγική και το πώς μπορούν να απεξαρτηθούν από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Μια ιδέα που έχει πέσει στο τραπέζι είναι η χρήση τεραστίων διαστάσεων αντλιών θερμότητας. Οπως αναφέρει σε δημοσίευμα του το BBC ξεκινούν στη Βρετανία δύο τέτοιες προσπάθειες μια στο Λονδίνο και μια στη περιοχή Γκέιτσχεντ στη βορειοανατολική πλευρά της Αγγλίας.
Στο Γκέιτσχεντ ένα παλιό ορυχείο εξόρυξης άνθρακα μετατρέπεται σε μια εγκατάσταση παροχής θερμότητας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Σε βάθος 150 μέτρων κάτω από το έδαφος υπάρχει μια μεγάλη τρύπα παρόμοια με αυτές που υπάρχουν στα περισσότερα ορυχεία και μετά από το τέλος της λειτουργίας τους γεμίζουν με νερό. Το σημαντικό σε αυτή την περίπτωση είναι ότι το νερό βρίσκεται σε φυσική θερμοκρασία 15 βαθμών Κελσίου. Λίγα μέτρα μακριά από την τρύπα τοποθετήθηκε μια τεράστια αντλία και με τον ίδιο τρόπο που η θερμότητα ενός ανθρώπου μεταδίδεται σε κάποιον άλλο με μια απλή χειραψία έτσι και με αυτόν τον μηχανισμό η θερμότητα του νερού του ορυχείου μεταφέρεται στο ειδικό ψηκτικό υγρό που κυκλοφορεί μέσα στο σύστημα θερμότητας της αντλίας το οποίο εξατμίζεται.
Στη συνέχεια ο ατμός διοχετεύεται σε συμπιεστές, η θερμοκρασία του φτάνει στους 80 βαθμούς Κελσίου και με τη σειρά του θερμαίνει νερό το οποίο διοχετεύεται μέσω σωληνώσεων στα κτίρια της τοπικής κοινότητας. Κατά παρόμοιο τρόπο λειτουργούν και οι οικιακές αντλίες θερμότητας.
Βέβαια η αντλία στο παλιό ορυχείο είναι τόσο μεγάλη που λειτουργώντας σε φουλ ρυθμούς μπορεί να παρέχει θερμότητα σε περίπου πέντε χιλιάδες νοικοκυριά. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι που μετατρέπουμε μια αρνητική για το περιβάλλον ανθρώπινη παρέμβαση σε μια φιλική στο περιβάλλον πηγή ενέργειας» αναφέρει ο Τζιμ Γκίλιον, υπεύθυνος για ενεργειακά θέματα της τοπικής δημοτικής Αρχής και επικεφαλής του εγχειρήματος.
Οι κατοικίες που είναι συνδεδεμένες με την αντλία του ορυχείου έχουν εγκαταστήσει συστήματα ανταλλαγής θερμότητας αντί για συστήματα θέρμανσης του νερού όπως τα μπόιλερ. Βέβαια απαιτούνται εργασίες και νέες ρυθμίσεις στις σωληνώσεις των σπιτιών διαδικασία που σίγουρα δεν είναι απλή και ευχάριστη αλλά οι κάτοικοι στο Γκέιτσχεντ που την έκαναν δηλώνουν απόλυτα ικανοποιημένοι από το τελικό αποτέλεσμα αφού όπως υποστηρίζουν τα σπίτια τους είναι πολύ πιο ζεστά από ότι με τα άλλα συστήματα θέρμανσης και με σημαντικά μικρότερο κόστος.
Ο «πράσινος» στόχος
«Τα συστήματα αυτά δημιουργούν νέα δεδομένα στον τομέα της ενέργειας. Μπορεί να βοηθήσουν να απαλλαγούμε από το φυσικό αέριο και ταυτόχρονα να πέσουν οι τιμές στην παροχή ενέργειας πάρα πολύ αφού δεν υπάρχει σύνδεση των τιμών με την ασταθή διεθνή αγορά φυσικού αερίου» υποστηρίζει ο Μάικλ Λιούις διευθύνων σύμβουλος της βρετανικής εταιρείας ενέργειας E.ON UK η οποία δημιουργεί εγκαταστάσεις αντλιών θέρμανσης στην καρδιά του Λονδίνου.
Η κεντρική μονάδα του συστήματος βρίσκεται πολύ κοντά στον Πύργο του Λονδίνου και τα προηγούμενα χρόνια αποτελούσε την μονάδα παροχής ενέργειας αρχικά με ορυκτά καύσιμα και αργότερα με φυσικό αέριο. «Οι αντλίες θερμότητας λειτουργούν κατά κύριο λόγο με ηλεκτρική ενέργεια και στη δική μας περίπτωση με ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές» αναφέρει ο Λέκε Ολουγούολε, γενικός διευθυντής της μονάδας.
Στη Βρετανία υπολογίζεται ότι υπάρχουν περί τα 30 εκατ. κτίρια με την κατανάλωση ενέργειας που γίνεται σε αυτά να ευθύνεται για
Το 25% των εκπομπών βλαβερών αερίων που εκπέμπει η Βρετανία, σύμφωνα τα επίσημα κυβερνητικά στοιχεία, αφορά την ενέργεια που χρειάζονται τα 30 εκατ. κτίρια που υπολογίζεται ότι υπάρχουν στη χώρα.
«Το σύστημα με τις αντλίες θέρμανσης μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη του στόχου για μηδενικές εκπομπές άνθρακα που έχει θέσει η Βρετανία» λέει ο Ολουγουόλε. «Αν θέλουμε να εμποδίσουμε την κλιματική αλλαγή πρέπει να μεταβάλλουμε ριζικά τις απόψεις μας για το πώς θερμαίνουμε τα κτίρια μας» αναφέρει η Φλερ Λόβεριντζ καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Λιντς. Αυτό σημαίνει οι κατοικίες να εγκαταστήσουν το νέο σύστημα με τις αντλίες. Η βρετανική κυβέρνηση βλέπει με πολύ θετικό μάτι αυτή την μετάβαση και εκπονεί ένα πρόγραμμα στο πλαίσιο του οποίου οι αντλίες θερμότητας θα τοποθετούνται σε 600 χιλιάδες κτίρια κάθε χρόνο.
Η Βρετανία έχει θέσει στόχο να αποκτήσει ουδέτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, να έχει δηλαδή μηδενικές εκπομπές άνθρακα μέχρι το 2050.