Μία κοινότητα μαύρων Βραζιλιάνων, απογόνων δούλων, μπορεί να αισθάνεται δικαιωμένη επειδή εντοπίστηκαν στη θάλασσα, σε σημείο πολύ πλησίον της, τα υπολείμματα ενός βυθισμένου δουλεμπορικού σκάφους που είχε μεταφέρει τους προγόνους των μελών της σαν εργαλεία δουλειάς στις φυτείες του καφέ, δηλαδή σαν σκλάβους.
Τα εύσημα για τον εντοπισμό του πλοίου έχουν κερδίσει κάποιοι βραζιλιάνοι ιστορικοί και ερευνητές –οι οποίοι έδωσαν βάση στις ιστορίες των ντόπιων–, αλλά και τα αμερικανικά ιδρύματα Μουσείο Αφροαμερικανικής Ιστορίας και Πολιτισμού Smithsonian και Πανεπιστήμιο George Washington, τα οποία ανέλαβαν την περαιτέρω έρευνα – οι επιστήμονες των δύο ιδρυμάτων θα μελετήσουν τα σημαντικά πρώτα ευρήματα και, αφού προηγουμένως οργανώσουν νέα εξερευνητική αποστολή στον βυθό, κατά τον Μάιο, θα αποφανθούν οριστικώς αν πρόκειται για το ξακουστό δουλεμπορικό «Camargo».
Οι Αμερικανοί ευλόγως πρωτοστατούν στις έρευνες, διότι το πλοίο για το οποίο έγραψε η Washington Post ήταν αμερικανικής κατασκευής και ιδιοκτησίας, ενώ έφερε και την αμερικανική σημαία. Αμερικανός ήταν και ο δουλέμπορος φυσικά, ονόματι Ναθάνιελ Γκόρντον. Αυτός δεν είχε καλό τέλος, αφού τελικά καταδικάστηκε σε θάνατο στις ΗΠΑ και εκτελέστηκε – ήταν ο μοναδικός δουλέμπορος που τιμωρήθηκε με θανατική ποινή από το αμερικανικό κράτος για το έγκλημα της εμπορίας Αφρικανών ως σκλάβων.
Η όλη ιστορία αφορά το σωτήριον έτος 1852. Ο Γκόρντον κατέπλευσε στα βραζιλιάνικα νερά και πούλησε εκεί, στους ιδιοκτήτες φυτειών καφέ, τους 500 σκλάβους που είχε μαζέψει στη Μοζαμβίκη. Η βραζιλιάνικη κυβέρνηση κινήθηκε εναντίον του διότι από το 1850 είχε ψηφιστεί στη χώρα του καφέ νόμος κατά της εμπορίας ανθρώπων. Συνάγεται, λοιπόν, ότι ο Γκόρντον έπαιξε το κεφάλι του για το οικονομικό κέρδος.
Ο αμοραλισμός και η ηθική αποκτήνωση του συγκεκριμένου αμερικανού κοντραμπατζή φαίνεται από το γεγονός ότι, τελικά, στο συγκεκριμένο ταξίδι έκαψε και βύθισε ο ίδιος το πλοίο του, ενώ δραπέτευσε ντυμένος με γυναικεία ρούχα. Το ενδιαφέρον της Post για αυτή την υπόθεση έγκειται στο ότι διανύουμε εποχή woke ατζέντας και κινήματος BLM (Black Lives Matter), οπότε το θέμα συγκινεί ενδεχομένως και τους Αφροαμερικανούς των ΗΠΑ.
Εγραψε χαρακτηριστικά: «Αυτή η αξιοσημείωτη ιστορία αφορά ένα λησμονημένο κεφάλαιο της Ιστορίας των ΗΠΑ και της δουλείας, όταν τα αμερικανικά πλοία και η αμερικανική σημαία χρησιμοποιήθηκαν για να μεταφέρουν στη Βραζιλία δεκάδες χιλιάδες αφρικανούς σκλάβους». Σημειωτέον ότι στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα μέρος του κόσμου είχε απαγορεύσει το υπερατλαντικό δουλεμπόριο, ωστόσο αμερικανοί λαθρέμποροι (έμποροι και πλοιοκτήτες-ναυτικοί) συνέχιζαν να προμηθεύουν τη Βραζιλία με σκλάβους.
Συνολικά, μεταξύ 1831 και 1850, τα αμερικανικά καράβια έφεραν στη Βραζιλία περίπου 430.000 σκλάβους από την Αφρική. Ο αριθμός τους είναι περίπου ίσος με τον αριθμό των σκλάβων που είχαν μεταφερθεί στις ΗΠΑ την περίοδο του σκλαβοπάζαρου. Για τους ντόπιους Αφροβραζιλιάνους, έγραψε η Post, η θεωρούμενη ανακάλυψη του «Camargo» είναι σπουδαία υπόθεση επειδή φωτίζει το θέμα του εμπορίου σκλάβων στη Βραζιλία και το προφυλάσσει από τον ιστορικό αφανισμό.
Γιατί τα καράβια των δουλεμπόρων ήταν αμερικανικά και έφεραν αμερικανική σημαία; Διότι ήταν ταχύπλοα και οι Βρετανοί που διενεργούσαν θαλασσίους ελέγχους δεν μπορούσαν να τα σταματήσουν, κυρίως όμως διότι δεν είχαν τη δικαιοδοσία να το πράξουν. Οι λαθρέμποροι, συνεπώς, εκμεταλλεύτηκαν το τεχνολογικό πλεονέκτημα και το διπλωματικό προνόμιο των ΗΠΑ.
Το «Camargo» ξεφορτώνει
Ηταν περί το τέλος του 1852 όταν ο Γκόρντον πλησίασε την ακτογραμμή του Ρίο ντε Τζανέιρο. Με τις βραζιλιάνικες αρχές να τον καταδιώκουν, ο Γκόρντον αγκυροβόλησε στις εκβολές του ποταμού Μπρακούι. Το ανθρώπινο φορτίο του μεταφέρθηκε στη στεριά, στη φάρμα Santa Rita do Bracuí. Κατόπιν ο λαθρέμπορος έβαλε φωτιά στο πλοίο του και τράπηκε σε φυγή ντυμένος με γυναικεία ενδύματα, όπως προαναφέραμε.
Από τις ιστορικές έρευνες προκύπτει ότι αμέσως οι Βραζιλιάνοι άρχισαν να αναζητούν τους Αφρικανούς που ξεφόρτωσε ο Γκόρντον. Στις γύρω φυτείες εντοπίστηκαν 75 άτομα. Τα περισσότερα ήταν σκλαβάκια, εφηβικής και παιδικής ηλικίας, με το μικρότερο να είναι μόλις 11 ετών.
Απτόητος ο Αμερικανός συνέχισε τις δουλειές του, έως ότου καταδικάστηκε σε θάνατο από νεοϋορκέζικο δικαστήριο. Ζήτησε χάρη από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, αλλά ο Αβραάμ Λίνκολν ήταν ανένδοτος: «Δεν θα συγχωρήσω ποτέ κανέναν που για ασήμαντο κέρδος και υποκινούμενος από φιλαργυρία έκλεψε από την Αφρική τα παιδιά της για να τα πουλήσει σαν δούλους».
Ο Γκόρντον βύθισε το σκάφος του σε ένα σημείο της νήσου Κουγχανμπέμπε. Εκεί έγιναν οι πρώτες υποθαλάσσιες έρευνες, αφού το μέρος υπέδειξαν ως κατάλληλο κάποιοι ντόπιοι ψαράδες. Οι δύτες τελικά ανέσυραν από τον βυθό ένα μαυρισμένο, απανθρακωμένο ξύλο. Ειδοποιήθηκαν οι βραζιλιάνικες αρχές και αμέσως αποκλείστηκε η περιοχή ώστε να αποφευχθούν τα μακροβούτια των λεγόμενων «κυνηγών θησαυρών».
Ανασύρθηκαν και άλλα ευρήματα, όπως χάλκινα αντικείμενα, τα οποία εικάζεται ότι περιέβαλλαν τη γάστρα του σκλαβοκάραβου. Ολοι πλέον πιστεύουν ότι το «Camargo» βρέθηκε και αναμένουν ότι οσονούπω θα αποκαλύψει όλα τα μυστικά του.