Ο ακροδεξιός βραζιλιάνος πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρο το είχε πει ξεκάθαρα στην προεκλογική του εκστρατεία. Ή για να είμαστε ακριβείς, είχε δεσμευτεί: ««Μπορείτε να διαλέξετε ανάμεσα στην εξορία και τη φυλακή», είχε πει απευθυνόμενος απειλητικά σε όσους είχαν κατά νου να του χαλάσουν τα σχέδια για τον Αμαζόνιο, που αυτό το καλοκαίρι καίγεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς.
Ποια ήταν αυτά τα σχέδια; Να αλλάξει τη νομοθεσία και να χαλαρώσει τους ελέγχους στο τροπικό δάσος, που απέτρεπαν μεγαλοκαλλιεργητές, υλοτόμους, μεταλλωρύχους και επιχειρηματίες κάθε είδους να καταστρέψουν δασικές εκτάσεις για να τις εκμεταλλευτούν.
Ο Μπολσονάρο το είχε πει. Θα εξολοθρεύσει όσους προβάλλουν κοινωνικές, οικονομικές και οικολογικές διεκδικήσεις. Ετσι πήρε την ψήφο όλων αυτών που ονειρεύονται να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου -και μαζί βέβαια, και του 55% των βραζιλιάνων ψηφοφόρων…
Ο ακροδεξιός πρόεδρος με το που ανέλαβε την εξουσία, αφαίρεσε αρμοδιότητες από το Ινστιτούτο Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων της Βραζιλίας και επέτρεψε τις εξορύξεις στις προστατευμένες περιοχές των ιθαγενών φυλών.
Επίσης συγκρούσθηκε ανοικτά με τη Γερμανία και τη Νορβηγία, που από το 2008 στηρίζουν οικονομικά το Ταμείο για την Αμαζονία, το οποίο χρηματοδοτεί τα σχέδια για την προστασία της ζούγκλας και των δασών της Βραζιλίας. Το αποτέλεσμα ήταν οι δύο χώρες αυτές να παγώσουν τις χρηματοδοτήσεις για την προστασία του παγκόσμιου αυτού δασικού πνεύμονα.
Δυστυχώς, η προαναγγελθείσα καταστροφή αυτού του οικοσυστήματος δεν αφορά μόνο τη Βραζιλία, αφού ο Αμαζόνιος λειτουργεί ως ο «πνεύμονας» ολόκληρου του πλανήτη, αλλά θα έχει οδυνηρές συνέπειες στην κλιματική αλλαγή.
Ο Μπολσονάρο λοιπόν, το είπε και το έκανε. Ως αποτέλεσμα, το πρώτο του καλοκαίρι στην εξουσία, είναι και το χειρότερο από το 2013 για το τροπικό δάσος, όσον αφορά τον αριθμό των πυρκαγιών.
Σύμφωνα με το ίδρυμα της διαστημικής υπηρεσίας της χώρας ΙΝΡΕ, που ανήκει στο υπουργείο Επιστημών και Τεχνολογίας, σημειώθηκαν 71.497 πυρκαγιές από την 1η Ιανουαρίου έως τις 18 Αυγούστου, αριθμός κατά 82% αυξημένος από την ίδια περίοδο κατά το περασμένο έτος, στην οποία είχαν καταγραφεί 39.194 πυρκαγιές. Οι 10.000 έχουν ξεσπάσει τις δύο τελευταίες εβδομάδες. Το τελευταίο μεγάλο κύμα πύρινης καταστροφής είχε καταγραφεί το 2016 με 66.622 φωτιές, ενώ το 2013, ήταν περισσότερες από φέτος.
Η NASA εντόπισε μεγάλες συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα πάνω από τα κρατίδια Ακρε, Ροντόνια, Μάτο Γκρόσο και Μάτο Γκρόσο ντο Σουλ, που επηρεάζονται από τις πυρκαγιές. Οι φωτιές έχουν φτάσει στην τριπλή μεθόριο της Βραζιλίας, με τη Βολιβία και την Παραγουάη.
Ο καπνός έχει φτάσει σε πόλεις 3.000 χλμ μακριά από το δάσος. Τη Δευτέρα, το Σάο Πάολο θύμιζε Γκόθαμ Σίτι, έτσι όπως σκοτείνιασε στις τρεις το μεσημέρι από τους καπνούς που κατέκλυσαν την ατμόσφαιρα.
Οι ειδικοί τονίζουν πως αιτία για τις πυρκαγιές είναι η ξηρασία -σε πολλές περιοχές δεν έχει βρέξει για πάνω από τρεις μήνες- αλλά σε μεγάλο βαθμό και οι μεγαλοϊδιοκτήτες γης και οι διάφοροι καταπατητές, οι οποίοι προκαλούν πυρκαγιές για να πληθύνουν τα εδάφη τους.
Μιλώντας στους New York Times, η Μικαέλα Βάισε, υπεύθυνη του προγράμματος Global Forest Watch, από το World Resources Institute, μία περιβαλλοντική ερευνητική οργάνωση, είπε: «Οι περισσότερες φωτιές που βλέπουμε είναι σε ήδη αποψιλωμένες περιοχές και σχετίζονται με αγροτικές εργασίες. Οι φωτιές από φυσικά αίτια είναι πολύ σπάνιες στον Αμαζόνιο, οπότε όλες οι τωρινές πυρκαγιές είναι από ανθρώπινο χέρι».
Η εφημερίδα Folha de S. Paulo αποκαλύπτει πως οι καλλιεργητές του κρατιδίου Παρά κήρυξαν τη 10η Αυγούστου «Ημέρα της Φωτιάς». Μέσα στις επόμενες ώρες, το ΙΝΡΕ είχε καταγράψει μία σειρά από πυρκαγιές στην περιοχή αυτή. Το κρατίδιο Ακρε κήρυξε κατάσταση περιβαλλοντικού συναγερμού εξαιτίας του μεγάλου αριθμού πυρκαγιών.
Ο Μπολσονάρο βέβαια έχει τη δική του εκδοχή για τις πυρκαγιές: Τις έβαλαν οι ΜΚΟ επειδή τους έκοψε την επιχορήγηση και επειδή ήθελαν να τις συκοφαντήσουν! Και όταν του ζήτησαν αποδεικτικά στοιχεία οι δημοσιογράφοι, απάντησε: «Θα μπορούσε, θα μπορούσε -δεν λέω ότι έγινε έτσι- να είναι μία εγκληματική ενέργεια από τις ΜΚΟ για να τραβήξουν την προσοχή εναντίον μου και εναντίον της βραζιλιάνικης κυβέρνησης. Τέτοιος είναι ο πόλεμος που έχουμε να αντιμετωπίσουμε».
Ο βραζιλιάνος πρόεδρος επέκρινε την κρατική διαστημική υπηρεσία για τα στοιχεία που έχει δώσει για τον αριθμό των πυρκαγιών. Τα αμφισβήτησε μάλιστα σε συνάντηση με τους δημοσιογράφους και είπε ότι οι υπεύθυνοι της υπηρεσίας λένε ψέμματα.
Οταν στη συνέχεια, ο πρόεδρος της υπηρεσίας δημοσίως αμφισβήτησε τις κατηγορίες του προέδρου, απολύθηκε αμέσως μετά…