Πριν από έναν αιώνα, το να βαφτίσεις μια στάση του βερολινέζικου μετρό «Καλύβα του μπαρμπα-Θωμά» μπορεί να θεωρούνταν «χαριτωμένο». Το 2022, όμως, δύο χρόνια μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ και τη γιγάντωση του κινήματος «Black lives matter», η χρήση της έκφρασης που έκανε διάσημo το ομώνυμο μυθιστόρημα της Χάριετ Μπίτσετ Στόου «χτυπάει καμπανάκι», ειδικά στους μαύρους Γερμανούς.
«Μπαρμπα-Θωμά» αποκαλούσαν υποτιμητικά επί δεκαετίες τους Αφροαμερικανούς οι λευκοί Αμερικανοί, γι’ αυτό και η χρήση των λέξεων στη γραμμή του μετρό στο Βερολίνο προκαλεί έκπληξη σε πολλούς.
Η στάση «Onkel Toms Hütte» είναι η προτελευταία στη Γραμμή U3 του U-Bahn και βρίσκεται ανάμεσα στο δάσος Γκρούνεβαλντ και το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο. Οταν την πρωτοείδε ο έφηβος, τότε, Μόουζες Πέλκινγκ, από πατέρα λευκό Γερμανό και μητέρα από το Καμερούν, που μεγάλωσε στο Βερολίνο, αισθάνθηκε σύγχυση. Ηξερε την έννοια του ονόματος και δεν μπορούσε να καταλάβει πώς γίνεται να υπάρχει στάση με αυτή την ονομασία στην πόλη του. Μάλιστα, οδός Μπαρμπα-Θωμά ονομάζεται και ένας γειτονικός δρόμος.
Μετά τα γεγονότα με τον Φλόιντ, ο 24χρονος Πέλκινγκ αποφάσισε να αναλάβει δράση και ξεκίνησε διαδικτυακή εκστρατεία για την αλλαγή της ονομασίας της στάσης. Μέχρι σήμερα έχει συγκεντρώσει 14.000 υπογραφές.
Πολλοί ντόπιοι, όμως, αντιστέκονται, όπως και πολιτικοί της περιοχής, λέγοντας ότι το όνομα πρέπει να παραμείνει γιατί είναι εκεί από το 1929. Οι Γερμανοί, άλλωστε, παρουσιάζουν μια γενικότερη δυσανεξία στις αλλαγές.
Ο ίδιος πιστεύει, όμως, ότι ο πραγματικός λόγος είναι η ρατσιστικής χροιάς συμπάθεια πολλών Γερμανών προς τον αμερικανικό Νότο, αλλά και η άνοδος της Ακροδεξιάς στη χώρα, σημειώνει η Washington Post. «Είμαι απογοητευμένος, γιατί δεν ζητάω πολλά», είπε χαρακτηριστικά.
Κάποιοι παλιοί Βερολινέζοι, πάντως, ισχυρίζονται ότι το όνομα προέρχεται από μια μπιραρία του νοτιοδυτικού Βερολίνου που ανήκε σε έναν Τόμας (Θωμά), στα τέλη του 19ου αιώνα.
Η Κονστάνζ Ζίντενμπουργκ, εκπρόσωπος του βερολινέζικου μετρό, είπε ότι το όνομα δεν αλλάζει, γιατί σχετίζεται με την οδό Μπαρμπα-Θωμά και η αλλαγή μπορεί «να μπερδέψει τους επιβάτες, που το έχουν συνηθίσει από το 1929». Αλλά και η Νίνα Μπαντούρ, εκπρόσωπος της περιφέρειας Στέγκλιτζ-Ζέλντορφ, όπου βρίσκεται ο σταθμός, είπε ότι «πολλοί κάτοικοι είναι αντίθετοι στην αλλαγή του ονόματος».
«Πολλοί Γερμανοί καταλαβαίνουν ποιο είναι το πρόβλημα (της χρήσης τέτοιων ονομασιών), αλλά άλλοι επιμένουν να μην το σκέφτονται καν», σημείωσε η Αν Πότγιανς, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Χάμπολντ του Βερολίνου, με πατέρα λευκό Γερμανό και μητέρα Αφροαμερικανίδα. Η ίδια υπενθύμισε τη συμμετοχή της Γερμανίας στο δουλεμπόριο από την Αφρική στις ΗΠΑ, τις γερμανικές αποικίες στην Αφρική και τα κύματα μεταναστών από την αφρικανική ήπειρο στη Γερμανία, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα.
Εξίσου προβληματική είναι η ονομασία της Αφρικανικής Συνοικίας του Βερολίνου, όπου οι δρόμοι φέρουν τα ονόματα παλιών γερμανικών αποικιών στην Αφρική και των διοικητών τους.
Με την άνοδο της Ακροδεξιάς, μάλιστα, έχει αυξηθεί και η παρουσία της σημαίας του στρατού των Νοτίων κατά τον αμερικανικό εμφύλιο. Οι ακτιβιστές επισημαίνουν ότι οι Γερμανοί έχουν απαγορεύσει ναζιστικά σύμβολα και διδάσκονται στα σχολεία τους την ιστορία του Γ’ Ράιχ ώστε να αποφύγουν μια επάνοδό του, δεν κάνουν όμως το ίδιο για το αποικιοκρατικό παρελθόν της χώρας, που έχει πολλές μελανές σελίδες.