Βραχιόλια, που βρέθηκαν στον τάφο της βασίλισσας Χετεφέρης Α’, μητέρας του Χέοπα, του φαραώ στον οποίο αποδίδεται η Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας, αποκαλύπτουν νέες πληροφορίες για τα εμπορικά δίκτυα που κάποτε συνέδεαν το Παλαιό Βασίλειο τη Αιγύπτου με την αρχαία Ελλάδα.
Οπως γράφει στο Live Science η Τζένιφερ Νεϊλγουίτσκι, μετά από ανάλυση δειγμάτων που ελήφθησαν από τα κοσμήματα, μια διεθνής ομάδα αρχαιολόγων διαπίστωσε ότι τα βραχιόλια περιείχαν χαλκό, χρυσό και μόλυβδο. Υπήρχαν επίσης ένθετα ημιπολύτιμα πετράδια όπως τιρκουάζ, λάπις λάζουλι και καρνεόλιο, τα οποία ήταν κοινά χαρακτηριστικά των αρχαίων αιγυπτιακών κοσμημάτων, σύμφωνα με δήλωση των αρχαιολόγων.
Ωστόσο, τα κοσμήματα, συμπεριλαμβανομένου ενός που απεικόνιζε μια πεταλούδα, περιείχαν επίσης ίχνη ασημιού, παρόλο που δεν υπήρχαν γνωστές πηγές εξόρυξης του πολύτιμου μετάλλου στην αρχαία Αίγυπτο το 2600 π.Χ., όταν αυτά κατασκευάστηκαν. Η ομάδα εξέτασε κατ’ αρχάς την αναλογία των ισοτόπων (ατόμων το ιδίου χημικού στοιχείου που έχουν διαφορετικό αριθμό νετρονίων στους πυρήνες τους). Με βάση αυτή την ανάλυση, οι ερευνητές προσδιόρισαν ότι τα υλικά συμπεριφέρονταν «όπως τα μεταλλεύματα από τις Κυκλάδες», καθώς και με αυτά από το Λαύριο, σύμφωνα με τη μελέτη τους που δημοσιεύτηκε στο τεύχος Ιουνίου 2023 του Journal of Archaeological Science: Reports.
«Η προέλευση του αργύρου, που χρησιμοποιήθηκε [για τεχνουργήματα] κατά τη διάρκεια της τρίτης χιλιετίας, παρέμενε μυστήριο μέχρι τώρα», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Κάριν Σοουάντα, λέκτορας στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Μακουάρι στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας και τόνισε ότι «αυτό το νέο εύρημα καταδεικνύει, για πρώτη φορά, τη δυνητική γεωγραφική έκταση των εμπορικών δικτύων, που χρησιμοποιούσε το αιγυπτιακό κράτος κατά την πρώιμη περίοδο του Παλαιού Βασιλείου στο απόγειο της εποχής της κατασκευής των πυραμίδων».
Είναι πιθανό το ασήμι να είχε έρθει μέσω του λιμανιού της αρχαίας Βύβλου στον σημερινό Λίβανο, είπαν οι ερευνητές, οι οποίοι σημείωσαν ακόμη ότι οι τάφοι της Βύβλου από τα τέλη της τέταρτης χιλιετίας έχουν πολλά ασημένια αντικείμενα και ότι υπήρχε εμπορική δραστηριότητα μεταξύ αυτού του λιμανιού και της Αιγύπτου εκείνη την εποχή. Και πρόσθεσαν ότι το ασήμι στα βραχιόλια είναι η πρώτη απόδειξη της ανταλλαγής προϊόντων σε μεγάλες αποστάσεις, μεταξύ της Αιγύπτου και της Ελλάδας.
Η μελέτη παρέχει επίσης πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο σφυρηλατήθηκαν τα βραχιόλια. «Τα βραχιόλια κατασκευάστηκαν με σφυρηλάτηση κατεργασμένου μετάλλου με συχνή ανόπτηση [διαδικασία θερμικής επεξεργασίας] για να αποφευχθεί το σπάσιμο», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Ντέιμιαν Γκορ, καθηγητής στη Σχολή Φυσικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Macquarie. «Τα βραχιόλια ήταν επίσης πιθανό να είχαν γίνει με κράμα χρυσού για να βελτιωθεί η εμφάνισή τους και η ικανότητά τους να διαμορφώνονται κατά την κατασκευή τους», πρόσθεσε.
Η Χετεφέρη Α’ (περίπου 2575 π.Χ. έως 2465 π.Χ.), μια από τις βασίλισσες της αρχαίας Αιγύπτου με τη μεγαλύτερη επιρροή, ήταν σύζυγος του Σνεφρού, του πρώτου φαραώ της τέταρτης δυναστείας. Ο τάφος της, που ανακαλύφθηκε στη Γκίζα το 1925, περιείχε πολλούς θησαυρούς, όπως επιχρυσωμένα έπιπλα, χρυσά αγγεία και κοσμήματα, μεταξύ άλλων και 20 από αυτά τα βραχιόλια, έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη τους. Μερικά από αυτά αποτελούν επί του παρόντος μέρος της συλλογής στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης