Παρότι είναι 87 ετών, από την αρχή του έτους φέρεται ότι αποπειράθηκε και κατάφερε να δημιουργήσει μια ψεύτικη επίθεση με χημικά στη Συρία, να χρηματοδοτήσει πορείες διαμαρτυρίας κατά του Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσινγκτον, να σκαρφιστεί και να θέσει σε εφαρμογή το αποκαλούμενο «Σχέδιο Σόρος» για να κατακλύσει την Ουγγαρία με πρόσφυγες, να δρομολογήσει την αλλαγή κυβέρνησης στην πΓΔΜ, να υπονομεύσει τον Μπενιαμίν Νετανιάχου αλλά και να οδηγήσει σε απόλυση αρκετά από τα επιτελικά στελέχη του Λευκού Οίκου. Για τον Τζορτζ Σόρος ο λόγος και τις πολλές θεωρίες συνωμοσίας που περιβάλλουν τον αμερικανό ουγγρικής καταγωγής δισεκατομμυριούχο επενδυτή και φιλάνθρωπο. Τόσες πολλές που ο Γκίντεον Ράχμαν, αρθρογράφος των Financial Times, αισθάνθηκε την ανάγκη να τον υπερασπιστεί τρόπoν τινά μέσω της στήλης του.
«Όλα τα παραπάνω είναι, φυσικά, θεωρίες συνωμοσίας. Αλλά το γεγονός ότι έχουν επικρατήσει φέτος – και όλες αναφέρονται στο όνομα του – δεν είναι απλά κάτι το αξιοσημείωτο (αλλά) δηλώνει κάτι σημαντικό και ανησυχητικό για την παγκόσμια πολιτική», υποστηρίζει ο βρετανός αναλυτής. Ομως αποτελεί όντως «το μίσος για τον Σόρος μια παγκόσμια ασθένεια», σύμφωνα με τον τίτλο του κειμένου του; Και αν ναι, γιατί;
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 ο Σόρος κινούνταν σε απόλυτη συμφωνία με το πνεύμα της εποχής, συμβάλλοντας με τα δισεκατομμύριά του στη μετάβαση των χωρών της πρώην κομμουνιστικής Ευρώπης προς τη δημοκρατία. Σήμερα, ωστόσο – υποστηρίζει ο Ράχμαν – το παγκόσμιο πολιτικό κλίμα έχει αλλάξει και οι φιλελεύθερες ιδέες χάνουν διαρκώς έδαφος, με αποτέλεσμα να καταλήξει ο Σόρος να είναι ο κατεξοχήν εχθρός της νέας παγκόσμιας γενιάς εθνικιστών, από τις ΗΠΑ έως τη Ρωσία και από την Ουγγαρία έως το Ισραήλ.
Γιατί «είναι ένας διεθνιστής σε μια εποχή του εθνικισμού. Είναι υπέρμαχος των ατομικών δικαιωμάτων όχι των κοινοτικών. Είναι ο 29ος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, σύμφωνα με τη λίστα Forbes. Και είναι επίσης Εβραίος, οπότε είναι πολύ εύκολο να του αποδοθεί ο ρόλος του σκοτεινού και ραδιούργου διεθνή επενδυτή, που κάποτε κατείχαν οι Ρότσιλντ», σημειώνει χαρακτηριστικά, ο αρθρογράφος της βρετανικής εφημερίδας.
Αλλά μεταξύ των πολλών εχθρών του υπερήλικα Σόρος ξεχωρίζει ένας, όχι μόνο γιατί είναι συμπατριώτης του αλλά διότι επωφελήθηκε και από τη γενναιοδωρία του. Χάρη στα λεφτά του Σόρος, ο νεαρός ακτιβιστής (τότε) Βίκτορ Όρμπαν κατάφερε να σπουδάσει με υποτροφία στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Σήμερα, σχεδόν τριάντα χρόνια μετά, ο πρωθυπουργός πλέον της Ουγγαρίας κατηγορεί τον ευεργέτη του ότι σχεδιάζει να πλημμυρίσει τη χώρα με μουσουλμάνους πρόσφυγες, ανάγοντας την αντιμετώπιση του αποκαλούμενου «Soros Plan» σε πυρήνα της προεκλογικής εκστρατείας του με στόχο την επανεκλογή του την άνοιξη του 2018.
Μπορεί στην πραγματικότητα το σχέδιο αυτό να μην υπάρχει και ο Σόρος να στηρίζει δεκάδες οργανώσεις για την ανακούφιση των προσφύγων ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται. Αλλά αυτό δεν εμποδίζει τον (ακρο)δεξιό και υπερεθνικιστή Όρμπαν να θέσει το όλο ζήτημα σε «δημόσια διαβούλευση», με αξιωματούχους της κυβέρνησής του να επιβεβαιώνουν την έγκριση των απαραίτητων κονδυλίων για την αποστολή σε εκατομμύρια ψηφοφόρους ενός ερωτηματολογίου που θα συνοδεύεται από ένα επεξηγηματικό σημείωμα, όσον αφορά τις υποτιθέμενες θέσεις του Σόρος για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
Επιτελικά στελέχη του Φίντες, του κόμματος του Όρμπαν, ισχυρίζονται ότι ο Σόρος επιδιώκει να πείσει την Ευρώπη να δέχεται ένα εκατομμύριο μετανάστες το χρόνο για την κάλυψη των όποιων αναγκών στην αγορά εργασίας αλλά και την ενίσχυση της εκλογικής βάσης κομμάτων και λοιπών σχηματισμών της Αριστεράς. Μάλιστα, σύμφωνα με τον ολοένα αυταρχικότερο πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν θέσει ήδη σε εφαρμογή το εν λόγω σχέδιο, δεδομένου ότι «τρώνε από το χέρι του Σόρος».
Πέρυσι, πάντως, ο Σόρος είχε υποστηρίξει με άρθρο του στο Project Syndicate ότι η ΕΕ θα μπορούσε να περιορίσει την παράνομη μετανάστευση, ενισχύοντας τα εξωτερικά της σύνορα και αναλαμβάνοντας τη δέσμευση υποδοχής μόνο 300.000 ανθρώπων τον χρόνο. Τάχθηκε, επίσης, υπέρ της χάραξης μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής όσον αφορά το Προσφυγικό αλλά αντιτάχθηκε στην επιβολή υποχρεωτικών ποσοστώσεων για την ανακατανομή ανά την ΕΕ των αιτούντων άσυλο. «Η ΕΕ δεν μπορεί να εξαναγκάσει ούτε τα κράτη-μέλη να δεχτούν πρόσφυγες που δεν θέλουν ούτε τους πρόσφυγες να πάνε εκεί όπου δεν είναι επιθυμητοί», είχε επισημάνει.
Γιατί κατέληξε, λοιπόν, να αποτελεί τον κύριο στόχο ή μάλλον τον ιδανικό εχθρό του Όρμπαν; «Ο σκοπός του Φιντές είναι να σκοτώσει μ’ έναν σμπάρο δυο τρυγόνια: να διοχετεύσει την απογοήτευση των υπερσυντηρητικών ψηφοφόρων του προς την ΕΕ και να τονίσει πως το Προσφυγικό είναι ο ‘πραγματικός λόγος’ πίσω από τις κατηγορίες της Δύσης περί αποδυνάμωσης του κράτους δικαίου από τον κ. Όρμπαν», υποστήριξε στους Financial Times, η Εντίτ Ζγκουντ, αναλύτρια στο ινστιτούτο Political Capital της Βουδαπέστης.
Πέρα όμως από τους συνωμοσιολόγους οι οποίοι έχουν την τάση να εξηγούν τα πάντα κατά το δοκούν και παραβλέποντας τις όποιες πολιτικές σκοπιμότητες του Όρμπαν, είναι αδιαμφισβήτητο ότι, μέσω του ιδρύματός του, Open Society Foundations, o Τζορτζ Σόρος χρηματοδοτεί πλήθος ανθρωπιστικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται για την προώθηση της εκπαίδευσης, για την προάσπιση της ελευθεροτυπίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Κι αυτό για πολλούς δεν είναι επιτρεπτό. Η κυβέρνηση Πούτιν για παράδειγμα, έσπευσε να σφραγίσει το παράρτημα της Open Society στη Ρωσία καθώς δεν μπορούσε πλέον να ανεχτεί τη χρηματοδότηση οργανώσεων όπως η Memorial, που στηρίζει τη διεξαγωγή μελετών για τα εγκλήματα που σημειώθηκαν κατά την σοβιετική εποχή.
Περισσότερο ανησυχητικό, όμως, από την εναντίωση του Όρμπαν, του Πούτιν και πολλών άλλων προς τις όποιες δράσεις του Σόρος, είναι το γεγονός ότι παραβλέπεται το τεράστιο φιλανθρωπικό του έργο. «Ποτέ δεν είχαμε μια ιδιωτική συζήτηση και σίγουρα δεν θα ισχυριζόμουν ότι είμαστε φίλοι, αλλά δεν έχω κανένα δισταγμό να επικροτήσω τη φιλανθρωπική του δράση. Το γεγονός ότι πρέπει αυτό να το υπερασπιστεί κανείς, μαρτυρά κάτι λυπηρό για τις εποχές στις οποίες ζούμε», καταλήγει ο Ράχμαν.