Οι ηγέτες των κρατών μελών της ΕΕ έδωσαν στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ την εντολή να ηγηθεί των διαπραγματεύσεων για να οριστεί ο επόμενος ή η επόμενη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Τουσκ καλείται να συντονίσει τη διαπραγμάτευση των 28, αλλά και να φέρει σε πέρας συνομιλίες με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στόχος είναι να έχει υπάρξει συμφωνία για τον υποψήφιο ή την υποψήφια πριν από την προσεχή Σύνοδο Κορυφής (20-21 Ιουνίου).
Η Ανγκελα Μέρκελ επέμεινε στο ότι ο διάλογος πρέπει να διεξαχθεί με σεβασμό, ώστε να προασπιστεί η δυνατότητα της ΕΕ να λαμβάνει κοινές αποφάσεις στο μέλλον. «Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα ανοίξουμε πληγές σε εκείνους που μπορεί να μη συμφωνούν» με την υποψηφιότητα που θα προταθεί, υπογράμμισε η γερμανίδα καγκελάριος.
Από την πλευρά του, ο Ντόναλντ Τουσκ ξεκαθάρισε ότι ο υποψήφιος ή η υποψήφια για την θέση του προέδρου της Κομισιόν δεν πρέπει οπωσδήποτε να είναι επικεφαλής ψηφοδελτίου (Spitzenkandidat, κατά τον γερμανικό όρο που χρησιμοποιείται στις Βρυξέλλες) κάποιας από τις πολιτικές ομάδες που θα καταλάβουν τις περισσότερες έδρες στο επόμενο ΕΚ.
«Δεν μπορεί να υπάρξει αυτοματισμός» στη διαδικασία επιλογής, είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μετά το άτυπο δείπνο των ηγετών στο οποίο συζητήθηκε περισσότερο η διαδικασία, παρά τα ονόματα. «Καμιά υποψηφιότητα δεν μπορεί να αποκλειστεί», πάντως «η ιδιότητα του επικεφαλής ψηφοδελτίου δεν είναι κριτήριο ακαταλληλότητας», αλλά «απεναντίας, μπορεί να αυξάνει τις πιθανότητες», συμπλήρωσε.
Τι χρειάζεται για την εκλογή
Για να καταλάβει την προεδρία της Κομισιόν, ένας υποψήφιος ή μια υποψήφια θα πρέπει να λάβει την πλειοψηφία των ψήφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ταυτόχρονα να εξασφαλίσει την υποστήριξη τουλάχιστον 21 από τα 28 κράτη μέλη, με προϋπόθεση ότι αυτά τα κράτη μέλη αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.
Αυτή τη στιγμή, εννέα από τους αρχηγούς των κρατών και των κυβερνήσεων της ΕΕ υποστηρίζουν την επίτροπο Ανταγωνισμού Μαργκρέτε Βεστάγκερ από τη Δανία.
Οκτώ ανήκουν στο στρατόπεδο της Δεξιάς, με ένατο τον γνωστό για τις σκληρές θέσεις του πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να υποστηρίξει την υποψηφιότητα του Βέμπερ.
Πέντε ηγέτες ανήκουν στην κεντροαριστερά και υποστηρίζουν τον επικεφαλής του ψηφοδελτίου των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, τον Φρανς Τίμμερμανς (Ολλανδία). Ο Αλέξης Τσίπρας έχει δηλώσει ότι θα στηρίξει τον Τίμμερμανς.
Στο Ευρωκοινοβούλιο ο υποψήφιος ή η υποψήφια χρειάζεται 376 από τις 751 έδρες. Εάν το ΕΛΚ κατάφερνε να συνεννοηθεί με τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους, θα εξασφάλιζε οριακή πλειοψηφία, η οποία θα βασιζόταν (όσο άβολο και αν είναι αυτό) στις ψήφους των βρετανών ευρωβουλευτών, που θα αποχωρήσουν όταν το Brexit ολοκληρωθεί.
Τα υπόλοιπα αξιώματα για τα οποία θα διεξαχθεί η διαπραγμάτευση είναι η προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και το αξίωμα του ή της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.
Γυναίκες σε κορυφαίες θέσεις
Ο Ντόναλντ Τουσκ εισηγήθηκε ακόμη τουλάχιστον δύο από τις πέντε κορυφαίες θέσεις των ευρωπαϊκών θεσμών να καταληφθούν από γυναίκες και συμπλήρωσε πως διαπίστωσε πως μια «πολύ ορατή πλειοψηφία» των ηγετών τον υποστηρίζει ως προς αυτό. «Αυτό είναι τουλάχιστον το σχέδιό μου και η προσωπική φιλοδοξία μου», σημείωσε ο πολωνός πολιτικός.
Αυτό συμμερίζεται και ο Εμανουέλ Μακρόν που τόνισε ότι για τον ίδιο «είναι σημαντικό να υπάρξει ισορροπία των φύλων», χωρίς βέβαια να αναφερθεί σε ονόματα.