Περίπου τέσσερα εκατομμύρια «σκυλιά των δρόμων» εκτιμάται ότι κυκλοφορούν –μαζί με αμέτρητες αγριόγατες– στις πόλεις και στην αχανή ύπαιθρο της γειτονικής Τουρκίας. Τώρα το κόμμα του προέδρου Ερντογάν ετοιμάζεται να αποκαλύψει τις λεπτομέρειες μιας νέας, αδυσώπητης διαχείρισης του τεράστιου πληθυσμού των αδέσποτων σκύλων.
Οι τοπικές κυβερνήσεις θα πρέπει να μαζεύουν αδέσποτα, να τα στειρώνουν και να τα δίνουν για υιοθεσία. Οσα δεν καταφέρουν να βρουν σπίτι μετά από 30 ημέρες, θα θανατώνονται με ένεση, σύμφωνα με ένα σχέδιο νόμου που κυκλοφόρησε σε κρατικά μέσα ενημέρωσης και αποκαλύπτει ρεπορτάζ των Financial Times.
«Εχουμε ένα πρόβλημα με τους αδέσποτους σκύλους που δεν υπάρχει σε καμία ανεπτυγμένη χώρα», δήλωσε ο Ερντογάν στα τέλη Μαΐου, χωρίς να αναφέρει τα σχέδια για τη σφαγή. Το πρόγραμμα για την εξάλειψη των αδέσποτων σηματοδοτεί ριζική απομάκρυνση από τις πολιτικές δύο δεκαετιών, που επικεντρώθηκαν στην σύλληψη σκύλων, τη στείρωση τους και την επιστροφή τους στο σημείο που βρέθηκαν – πολιτικές που δεν εφαρμόστηκαν με συνέπεια, σύμφωνα με τους κτηνιάτρους.
Το ερώτημα πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η απομάκρυνση των αδέσποτων από τους δρόμους της χώρας έχει αποκαλύψει βαθιές ρωγμές στην τουρκική κοινωνία, η οποία περιλαμβάνει ορισμένους ευσεβείς μουσουλμάνους που βλέπουν τα σκυλιά ως πηγές ακαθαρσίας. Ο Ερντογάν δήλωσε πρόσφατα ότι το πρόβλημα των αδέσποτων σκύλων έχει φτάσει σε «αφόρητο σημείο», επικαλούμενος κινδύνους για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια.
Ο πρόεδρος και άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, έχουν δηλώσει παράλληλα, ότι τα ζώα εμποδίζουν την ανάπτυξη της Τουρκίας, καθώς οι περισσότερες πλούσιες χώρες είναι σε θέση να απομακρύνουν τα αδέσποτα από τους δρόμους.
Ωστόσο, πολλοί φιλόζωοι βλέπουν τα σκυλιά των δρόμων ως αναπόσπαστο κομμάτι της τουρκικής ζωής. Τα σκυλόσπιτα αποτελούν τακτικό αξιοθέατο στα πάρκα, ενώ οι κάτοικοι συχνά αφήνουν ξηρά τροφή και υπολείμματα κρέατος έξω για αυτά. Η Κωνσταντινούπολη φιλοξενούσε για χρόνια ένα σκυλί ποιμενικής ράτσας, ονόματι Μπότζι, που έγινε διάσημο κυκλοφορώντας στην πόλη, προτού μια διαμάχη οδηγήσει στην υιοθεσία του από μια πλούσια επιχείρηση της χώρας.
Ωστόσο πολλοί αντιμετωπίζουν τις ορδές των σκύλων του δρόμου ως επικίνδυνη απειλή. Δεν υπάρχουν ολοκληρωμένα στατιστικά στοιχεία για περιστατικά που σχετίζονται με αδέσποτα σκυλιά, αλλά η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι ευθύνονται για χιλιάδες τροχαία ατυχήματα τα τελευταία χρόνια – μερικά από αυτά θανατηφόρα.
Σποραδικές αναφορές για επιθέσεις αδέσποτων σκύλων, ιδιαίτερα κατά παιδιών και ηλικιωμένων, εμφανίζονται στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης και προκαλούν έντονο διαδικτυακό διάλογο. Πολλοί κτηνίατροι συμφωνούν ότι τα σκυλιά των δρόμων συνιστούν απειλή, τόσο για τους ανθρώπους, όσο και για άλλα ζώα, καθώς μπορούν να μεταδώσουν ασθένειες μέσω δαγκωμάτων, ή περιττωμάτων.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ προειδοποιεί τους ταξιδιώτες ότι «σκυλιά που έχουν προσβληθεί από λύσσα βρίσκονται συνήθως στην Τουρκία». Ωστόσο, οι κτηνίατροι δεν επιθυμούν την καταστροφή των υγιών ζώων. Θεωρούν ότι η ιδανικότερη προσέγγιση είναι η συλλογή των σκύλων και η υιοθεσία τους, ή η φροντίδα τους σε ειδικά διαμορφωμένες δημόσιες εκτάσεις.
Την άποψη αυτή μοιράζεται και η συντριπτική πλειοψηφία των τούρκων πολιτών. Σχεδόν το 80% των ερωτηθέντων σε μια πανεθνική έρευνα που πραγματοποιήθηκε πέρυσι από την εταιρεία δημοσκοπήσεων Metropoll με έδρα την Αγκυρα, δήλωσαν ότι τα σκυλιά πρέπει να απομακρύνονται από τους δρόμους, αλλά λιγότερο από το 3% είπε ότι πρέπει να θανατωθούν.
Το πρόβλημα με τα αδέσποτα σκυλιά δεν είναι καινούργιο. Διχάζει τους Τούρκους από τον 19ο αιώνα, όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία επιχειρούσε να εκσυγχρονίσει την τουρκική κοινωνία. Η προσπάθεια απαλλαγής των δρόμων από τα σκυλιά στην Κωνσταντινούπολη έφθασε στο αποκορύφωμά της το 1910, όταν οι αρχές «εξόρισαν» περίπου 80.000 αδέσποτα σε ένα άγονο νησί του Μαρμαρά. Τα ουρλιαχτά των πεινασμένων ζώων λέγεται ότι στοίχειωναν την Πόλη για εβδομάδες, επισημαίνουν οι FT.
Καθώς ο Ερντογάν δείχνει έτοιμος να προχωρήσει στην επιλεκτική σφαγή, πολιτικοί της αντιπολίτευσης μεταφέρουν φιλοζωικές ανησυχίες. Θεωρούν ότι μια τέτοιου μεγέθους εκστρατεία θα απηχούσε την σκληρότητα εκείνης του παρελθόντος, καθώς θα είναι σχεδόν αδύνατο να θανατωθούν τόσα πολλά ζώα με ανθρωπιά. Πιστεύουν ότι η σφαγή θα γίνει με πόνο και βαρβαρότητα για τα αδέσποτα τετράποδα.
Ο βουλευτής Νιμέτ Οζντεμίρ ισχυρίζεται ότι η κυβέρνηση Ερντογάν, που κυβερνά την Τουρκία εδώ και 20 χρόνια, «μεγεθύνει ένα μικρό πρόβλημα», καθώς έχει αποτύχει να εφαρμόσει σωστά το πρόγραμμα στείρωσης – και τώρα «τιμωρεί τα πιο αθώα και αβλαβή αδέσποτα» για να καλύψει τις αστοχίες της, όπως λέει στους Financial Times.
Ενα άλλο πρόβλημα, είναι ο περιορισμός της βιομηχανίας εκτροφής κατοικίδιων ζώων, που οδηγεί στην εγκατάλειψη πολλών σκύλων συντροφιάς στους δρόμους των τουρκικών πόλεων. Πολλοί από αυτούς αφήνονται μη στειρωμένοι στο έλεός τους, γεννούν κουτάβια και τραυματίζονται σε τροχαία. Οι υιοθεσίες από καταφύγια που μαζεύουν όσους επιζούν είναι σπάνιες – περίπου πέντε κάθε μήνα.