Με την ευκαιρία της προβολής στην ιταλική τηλεόραση μίας γερμανικής τηλεoπτικής σειράς, της «Babylon Berlin», η La Repubblica φιλοξενεί συνέντευξη του συγγραφέα Φόλκερ Κούτσερ στα αστυνομικά μυθιστορήματα του οποίου βασίστηκε το πρότζεκτ.
Η ιταλική εφημερίδα, πέρα από την κάλυψη της επικαιρότητας, στοχεύει να αναδείξει τον κίνδυνο που συνιστά για την Ευρώπη η δυναμική επανεμφάνιση του εθνικισμού στο προσκήνιο της Ιστορίας.
Η τηλεοπτική σειρά αναπαριστά το Βερολίνο των δεκαετιών του ’20 και του ’30, την εποχή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης δηλαδή, με φόντο την οικονομική εξαθλίωση του γερμανικού λαού, την αχαλίνωτη «νυχτερινή ζωή» των πλουσίων και τον (αμερικανοπρεπή) γκανγκστερισμό του υποκόσμου.
Η ιταλίδα ρεπόρτερ τον ρώτησε γιατί διάλεξε αυτήν την εποχή για τα αστυνομικά μυθιστορήματά του. Ο Κούτσερ της απάντησε ότι ήταν γοητευμένος από αυτήν την περίοδο: «Εντυπωσιάστηκα από την ιδέα ότι μια τέτοια ενδιαφέρουσα και όμορφη εποχή θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια τρομερή δικτατορία». Επίσης της είπε: «Ηθελα να αναμείξω το Βερολίνο με το Σικάγο, ήθελα η κουλτούρα των αμερικανών γκάνγκστερ να μολύνει το Βερολίνο».
Λούμπεν χωρίς φιλύρες
Ο αμερικανικός μύθος ήταν δυνατός στο Βερολίνο, παρατήρησε η δημοσιογράφος της La Repubblica, και ο Γερμανός δεν διαφώνησε καθόλου: «Είναι αλήθεια ότι ο αμερικανικός μύθος ήταν δυνατός, ξεκινώντας από το Χόλιγουντ. Το Βερολίνο ήταν η πιο αμερικανική πόλη στην Ευρώπη».
Υπονοώντας ότι ο κλασικισμός και η εν γένει αρχαιοελληνική επίδραση στη γερμανική κουλτούρα είχαν από καιρό υποχωρήσει, ο Κούτσερ αναφέρεται στον «θάνατο της Αθήνας στον Σπρέε» και στην εκεί «άφιξη του Σικάγου» για να στηρίξει την άποψη ότι «το Βερολίνο δεν ήταν μόνο η αίγλη και οι… φιλύρες (του αστικού μπουλβάρ Unter den Linden = Υπό τας φιλύρας), αλλά και οι εσωτερικές αυλές και οι γειτονιές της εργατικής τάξης και οι εγκληματίες της».
Η ερώτηση για τον χαρακτήρα του ήρωά του (που είναι αστυνομικός) δίνει την ευκαιρία στον Γερμανό να ομολογήσει την αγάπη του για τον Φίλιπ Μάρλοου, τον ήρωα του Ρέιμοντ Τσάντλερ, την απέχθειά του στους ήρωες τύπου Τζέιμς Μποντ. Ο δικός του λογοτεχνικός ήρωας, λέει ο Κούτσερ, «είναι η φιγούρα που μου επιτρέπει να πω τι συμβαίνει όταν μια χώρα καταλήγει στην άβυσσο, όταν οι ηθικές αξίες ξαφνικά μετατρέπονται στα αντίθετά τους».
Βάλλεται και τώρα η δημοκρατία
Ο Κούτσερ βρήκε εδώ την ευκαιρία να παρατηρήσει ότι «υπάρχουν ανησυχητικές αναλογίες μεταξύ εκείνων των χρόνων (του Μεσοπολέμου) και του παρόντος». Αναλυτικότερα: «Η φιλελεύθερη δημοκρατία με τα δικαιώματά της, με την προστασία των μειονοτήτων, με την ελευθερία του Τύπου και της έκφρασης… Υπάρχουν πολλοί εχθροί της δημοκρατίας ακόμα και σήμερα, και νομίζω ότι η αδιαφορία είναι επικίνδυνη και τώρα, όπως ήταν και τότε. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που βλέπω είναι ο διαχωρισμός των κοινωνιών. Οι διχασμένες κοινωνίες γίνονται πιο επιθετικές, πιο βίαιες, έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος για εμφυλίους πολέμους και αυταρχικότητες».
Η ιταλίδα ρεπόρτερ ρωτάει τον γερμανό συγγραφέα: «Πιστεύετε ότι η Γερμανία θα είναι διαφορετική χωρίς την Ανγκελα Μέρκελ;»
Και εκείνος της απαντά ως εξής: «Φοβάμαι το αντίο της Μέρκελ, διότι φοβάμαι ότι η Γερμανία θα γίνει πιο εγωιστική. Επίσης φοβάμαι διότι η ιδέα της Ευρώπης είναι πολύ αποδυναμωμένη. Προφανώς, πολλά πράγματα δεν λειτουργούν στην Ευρώπη, όμως η ενότητα είναι απαραίτητη σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Η εναλλακτική λύση είναι η αναβίωση του εθνικισμού».
Δείτε ένα βίντεο για το «Babylon Berlin»: