Νοσταλγοί μιας άλλης εποχής ή αποφασισμένοι για αποτοξίνωση από τον ψηφιακό εθισμό; Πολλοί νέοι δείχνουν προτίμηση σε ρετρό συσκευές. Τελευταίο παράδειγμα, το τηλέφωνο χωρίς πολλές δυνατότητες, που παρουσιάστηκε στο Μιλάνο και «απαντάει» στην ανησυχία των νέων σχετικά με τις επιπτώσεις της διαρκούς ψηφιακής διασύνδεσης και της προστασίας προσωπικών δεδομένων.
Το Boring Phone (βαρετό τηλέφωνο) είναι ένα νέο, χωρίς πολλές λειτουργίες και εφαρμογές πτυσσόμενο τηλέφωνο, που κερδίζει διαρκώς έδαφος στις προτιμήσεις των νέων σε σύγκριση με τα smartphones.
Το τελευταίο μοντέλο είναι προϊόν συνεργασίας της ζυθοποιίας Heineken και της εταιρείας μόδας Bodega και προκάλεσε αίσθηση όταν παρουσιάστηκε στις αρχές Απριλίου στο Μιλάνο, εκεί όπου καθορίζονται οι τάσεις της μόδας. Το Boring Phone είναι μέρος της ξαφνικής ζήτησης για «χαζά τηλέφωνα» (dumbphone, το αντίθετο του smartphone), που έχει τη βάση της στην επιφυλακτικότητα της γενιάς Z (όσοι γεννήθηκαν μετά το 2000) αναφορικά με τις τεχνολογίες συλλογής δεδομένων.
Δίσκοι από βινύλιο και κασέτες
Η τάση έχει επεκταθεί και στην επανεφεύρεση άλλων ρετρό αντικειμένων –μια τάση γνωστή ως Newtro– που αφορά στην αναβίωση δίσκων βινυλίου, κασετών, βιντεοπαιχνιδιών και κινητών τηλεφώνων παλαιότερης τεχνολογίας.
«Πάντα μισούσα το να είμαι διαρκώς διαθέσιμη σε όλους», είπε στον Guardian η Ράνα Αλι. Η 29χρονη, πρώην στέλεχος χρηματοοικονομικών εταιρειών, η οποία τώρα είναι μουσικός παραγωγός, ανέφερε ως παράδειγμα ότι «όταν στείλεις ένα μήνυμα στο WhatsApp σε κάποιον και δεν απαντήσει αμέσως, τότε σκέφτεσαι ότι κάτι δεν πάει καλά».
Η νοσταλγία για το Nokia 3310, το τηλέφωνο «τούβλο» με μεγάλης διάρκειας μπαταρία, οδήγησε στην επανακυκλοφορία του το 2017, αλλά η έκρηξη άρχισε στην ουσία πέρυσι στις ΗΠΑ και, από ειρωνία, επεκτάθηκε μέσω αναρτήσεων στο Tik Tok κάτω από το hashtag #bringbackflipphones. Η HMD, η οποία επανακυκλοφόρησε το Nokia, είδε τις πωλήσεις της να διπλασιάζονται μέχρι τον Απρίλιο του 2023, ενώ η Punkt, που προτιμά να τα αποκαλεί μίνιμαλ τηλέφωνα, κατέγραψε επίσης σημαντική άνοδο πωλήσεων.
Ωστόσο, η Apple και η Samsung δεν απειλούνται ακόμη, σύμφωνα με τη Mintel, εταιρεία που διενεργεί έρευνες. Εννέα στα 10 τηλέφωνα είναι smartphones, δήλωσε ο Τζο Μπιρτς, αναλυτής τεχνολογίας στην εταιρεία. «Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η γενιά Ζ αλλάζει τη συμπεριφορά της απέναντι στα smartphones, εν μέσω ανησυχιών για τις επιπτώσεις της συνεχούς ψηφιακής σύνδεσης», πρόσθεσε ο Μπιρτς. «Τρεις στους πέντε της γενιάς Ζ λένε ότι θα ήθελαν να είναι λιγότερο συνδεδεμένοι με τον ψηφιακό κόσμο».
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Αυτή η κίνηση προς τον ψηφιακό μινιμαλισμό, φαίνεται επίσης στη φθίνουσα χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τη γενιά Z. Είναι η μόνη γενιά η οποία μείωσε τον χρόνο περιήγησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από το 2021, σύμφωνα με τη GWI, μια άλλη εταιρεία ερευνών. Ωστόσο, και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας κάνουν ψηφιακή αποτοξίνωση. «Τις πρώτες τέσσερις ώρες, νιώθεις λίγο άγχος. Αλλά ξαφνικά αρχίζεις να εστιάζεις σε άλλα πράγματα και επιστρέφεις σε παλαιότερες συνήθειες», εκμυστηρεύτηκε ο Λαρς Σιλμπερμπάουερ, επικεφαλής μάρκετινγκ της HMD.
Οι 20άρηδες ανησυχούν επίσης για το απόρρητο σε ένα Διαδίκτυο που κάποιες φορές μοιάζει περισσότερο με εργαλείο παρακολούθησης προτιμήσεων για διάφορες μάρκες ή χώρο δράσης απατεώνων παρά με μέσο επικοινωνίας με ενδιαφέροντες ανθρώπους.
Τα προβλήματα της μη σύνδεσης
Το πρόβλημα με το off line είναι ότι ο κόσμος γίνεται όλο και πιο δύσκολος για τους ανθρώπους χωρίς smartphone. Υπάρχουν 2,4 εκατομμύρια νοικοκυριά στη Βρετανία που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά ένα συμβόλαιο κινητής τηλεφωνίας και 2 εκατομμύρια νέοι άνθρωποι που δεν έχουν πρόσβαση σε μια συσκευή για εκπαιδευτικούς σκοπούς, δήλωσε η Χάνα Γουίλαν, συντονίστρια του Data Poverty Lab στο φιλανθρωπικό ίδρυμα Good Things. «Οι περισσότερες βασικές υπηρεσίες είναι πλέον διαδικτυακές – εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη, συναλλαγές», είπε. Τα άτομα που δεν μπορούν να σαρώσουν έναν κωδικό QR για να συμπληρώσουν μια φόρμα ή να παραγγείλουν φαγητό βρίσκονται σήμερα, αν μη τι άλλο, σε μειονεκτική θέση.