To CNN έκανε λόγο για «πολιτικό σεισμό». Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν μίλησε για αντιδημοκρατικές πρακτικές. Ξαφνικά –ή και όχι τόσο ξαφνικά αν αναλογιστεί κανείς τι έχει συμβεί στην αμερικανική πολιτική σκηνή τα τελευταία χρόνια– το πολιτειακό Κογκρέσο του Τενεσί, στον Νότο, έγινε το επίκεντρο μιας νέας κρίσης κάνοντας ένα αστραπιαίο ταξίδι στον χρόνο και επιστρέφοντας στη βαθιά, αντιδραστική, συντήρηση, στον διχασμό και βεβαίως στον ρατσισμό.
Ολα ξεκίνησαν την περασμένη εβδομάδα όταν μετά το μακελειό στο σχολείο της Νάσβιλ, της πρωτεύουσας του Τενεσί, κάποιοι τοπικοί βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος ενώθηκαν με άλλους πολίτες που μπήκαν στο κτίριο του Καπιτωλίου για να απαιτήσουν αυστηρότερο έλεγχο της οπλοκατοχής. Η διαδήλωση έλαβε χώρα στις 30 Μαρτίου, δύο ημέρες μετά το αιματοκύλισμα στο σχολείο, όπου βρήκαν εφιαλτικό θάνατο έξι άνθρωποι, ανάμεσά τους και τρία παιδιά εννέα ετών.
Μια εβδομάδα μετά, το ελεγχόμενο από τους Ρεπουμπλικανούς νομοθετικό σώμα του Τενεσί ψήφισε την αποβολή δύο εκ των βουλευτών που συμμετείχαν στη συγκεκριμένη ακτιβιστική δράση: του Τζάστιν Τζοουν και του Τζάστιν Πίρσον, δύο νεαρών και Αφροαμερικανών (έχει και αυτό τη σημασία του).
Μια τρίτη βουλευτής των Δημοκρατικών, η Γκλόρια Τζόνσον, η οποία επίσης συμμετείχε στη διαδήλωση και απειλείτο και αυτή με αποπομπή από την πολιτειακή Βουλή των Αντιπροσώπων, μπόρεσε να κρατήσει την έδρα της για μια ψήφο. Η Γκλόρια Τζόνσον είναι λευκή.
Στις 30 Μαρτίου, οι διαδηλωτές μπήκαν στο Καπιτώλιο του Τενεσί για να απαιτήσουν τα μέλη του πολιτειακού Κογκρέσου να ενεργήσουν έπειτα από την φονική επίθεση στο χριστιανικό σχολείο της Νάσβιλ. «Τι θέλουμε; Έλεγχο των όπλων! Πότε τον θέλουμε; Τώρα!», φώναζαν στους διαδρόμους του κτιρίου.
Οι βουλευτές, οι οποίοι αναμείχθηκαν με το πλήθος, χρησιμοποίησαν τηλεβόα για να καλέσουν τους διαδηλωτές να φωνάζουν συνθήματα όπως «η εξουσία στον λαό», ή «χωρίς δράση, δεν θα υπάρξει ειρήνη», σύμφωνα με δημοσιεύματα σε τοπικός μέσα ενημέρωσης.
Την Πέμπτη 6 Απριλίου, ύστερα από μια τεταμένη και εντελώς ασυνήθιστη συνεδρίαση της Βουλής των Αντιπροσώπων του Τενεσί –μια συνεδρίαση που κράτησε επτά ώρες, έγινε υπό την παρουσία ανδρών της Πολιτειακής Αστυνομίας στους χώρους του Καπιτωλίου και όπως περιέγραψε το CNN σημαδεύτηκε από αποδοκιμασίες και αντεγκλήσεις– το Σώμα ψήφισε με πλειοψηφία δύο τρίτων για την αποπομπή από τους κόλπους του των δύο βουλευτών.
Οι Ρεπουμπλικανοί προέβαλαν πλάνα από την ακτιβιστική δράση των Τζόουνς και Πίρσον, με συνέπεια να πειστούν και βουλευτές των Δημοκρατικών για την αποπομπή τους: ο Τζόουνς καταψηφίστηκε από 72 συναδέλφους του (τον υποστήριξαν 25) και ο Πίρσον από 69 (26). «Εμείς ζητήσαμε να απαγορευτούν τα επιθετικά όπλα και εσείς απαντήσατε με επίθεση στη δημοκρατία μας… Δεν έχει συμβεί ποτέ πριν κάτι τέτοιο στην Ιστορία μας», ήταν η αντίδραση του Τζάστιν Τζόουνς μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες.
«Αυτό που βλέπουμε είναι πως δεν έχουμε δημοκρατία στο Τενεσί», συνέχισε. «Θα συνεχίσω να τους καθιστώ υπεύθυνους για τις πράξεις τους», είπε αναφερόμενους στους συναδέλφους του κοινοβουλευτικούς· «δεν πρόκειται απλά για εμένα, αλλά για προσπάθεια φίμωσης και αποκλεισμού ενός ολόκληρου κινήματος», επέμεινε.
Από την πλευρά της, η βουλευτής Τζόνσον, η οποία καταψηφίστηκε από 65 συναδέλφους της –έναν λιγότερο από την απαιτούμενη πλειοψηφία των δύο τρίτων– υπέδειξε τον ρατσισμό της απόφασης. Διερωτήθηκε γιατί υπήρξε διαφορά στο αποτέλεσμα ανάμεσα σε εκείνη και τον Τζόνσον, ο οποίος είναι Αφροαμερικανός με ρίζες και από τις Φιλιππίνες. «Μπορεί να έχει να κάνει με το χρώμα του δέρματός μας», είπε.
Το ζήτημα των φυλετικών διακρίσεων σε ένα Σώμα αποτελούμενο στην πλειοψηφία του από Ρεπουμπλικάνους πολιτικούς, άνδρες, λευκούς και μεγαλύτερης ηλικίας. Ο Τζόουνς είπε πως αισθάνθηκε ότι το Σώμα τον αντιμετώπισε ούτε λίγο ούτε πολύ σαν «ξιπασμένο νέγρο». Η απάντηση που έλαβε από Ρεπουμπλικάνο συνάδελφό του ήταν να μην τα βλέπει όλα μέσα από το φίλτρο των φυλετικών διακρίσεων.
Ο Πίρσον, εξερχόμενος από το πολιτειακό Καπιτώλιο, είπε πως «δεν είναι σύμπτωση πως οι δύο νεότεροι μαύροι βουλευτές και μια από τις ελάχιστες γυναίκες στο Σώμα» μπήκαν στο στόχαστρο της διαδικασίας. Είδε στην πρωτοβουλία προσπάθεια οπαδών της «ανωτερότητας» της λευκής φυλής να καταπνίξουν τη δημοκρατία.
Σε κάθε περίπτωση, οι αποφάσεις αυτής της φύσης είναι εξαιρετικά σπάνιες στις ΗΠΑ. Από το 1860 οπότε συστήθηκε ως Σώμα, το Κογκρέσο στο Τενεσί δεν είχε αποπέμψει παρά μόλις δύο βουλευτές, το 1980 και το 2016.
Την 28η Μαρτίου o τρανς Οντρεϊ Χέιλ εισέβαλε σε πρωτοβάθμιο σχολείο, το Covenant School, με δυο τουφέκια εφόδου και ένα πιστόλι, σπέρνοντας τον θάνατο προτού πέσει και η ίδια νεκρή από τις σφαίρες αστυνομικών.
Η τραγωδία, τα κίνητρα της οποίας παραμένουν άγνωστα, προκάλεσε έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις και επανέφερε στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα των όπλων, που αποτελούν πλέον την κυριότερη αιτία θνησιμότητας των ανηλίκων.
«Η αποπομπή (…) κοινοβουλευτικών που συμμετείχαν σε ειρηνική διαδήλωση είναι σοκαριστική, αντιδημοκρατική και άνευ προηγουμένου», στηλίτευσε ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν.
«Αντί να συζητήσουν για το θέμα, οι Ρεπουμπλικάνοι αιρετοί επέλεξαν να τιμωρήσουν, να φιμώσουν και να αποκλείσουν βουλευτές που εξέλεξε ο λαός του Τενεσί», πρόσθεσε, καλώντας κατόπιν για πολλοστή φορά το αμερικανικό Κογκρέσο να απαγορεύσει τα τουφέκια εφόδου.
Είναι απίθανο να εισακουστεί η έκκληση αυτή του αμερικανού προέδρου. Η Δεξιά, που υπερασπίζεται πάντα το συνταγματικό δικαίωμα της οπλοκατοχής, εναντιώνεται σε οποιαδήποτε πρωτοβουλία με σκοπό να γίνει αυστηρότερη η νομοθεσία σε ομοσπονδιακό επίπεδο.