Η αντίθεση ανάμεσα στα θριαμβευτικά εγκαίνια της νέας πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ και στις διαδηλώσεις στη Λωρίδα της Γάζας κατά της μεταφοράς οι οποίες πνίγηκαν στο αίμα μερικές δεκάδες χιλιόμετρα νοτιότερα, δεν θα μπορούσε να είναι πιο έντονη – και πιο φρικτή.
Η ημέρα εξάλλου ήταν και αυτή συμβολική και εξίσου διχαστική: γιορτή η 14η Μαΐου για τα 70 χρόνια από την ίδρυση του ισραηλινού κράτους, καταραμένη η 15η Μαΐου για τους Παλαιστίνιους, ημέρα ανάμνησης της καταστροφής («νάκμπα»).
Και όλα αυτά σε ένα απίστευτο λουτρό αίματος: τουλάχιστον 58 νεκροί και πάνω από 2.500 τραυματίες στα σύνορα της Λωρίδας της Γάζας στις συγκρούσεις Παλαιστινίων με τις ισραηλινές δυνάμεις καταστολής. Ενα σοκ που ακόμα και σε αυτήν τη συνηθισμένη από αχαλίνωτη βία περιοχή του πλανήτη θα χρειαστεί καιρό για να περάσει.
Ο θάνατος ήταν και πάλι αδιάκριτος. Ανάμεσα στα θύματα ήταν και ένα βρέφος οκτώ μηνών. Η μικρή Λάϊλα αλ Γαντούρ πέθανε αφού εισέπνευσε δακρυγόνο κατά τη διάρκεια των επεισοδίων, ανακοίνωσε το υπουργείο Υγείας στη Λωρίδα της Γάζας. Τουλάχιστον οκτώ από τα θύματα είναι παιδιά κάτω από 16 ετών.
Νεκρός, όπως ανέφεραν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, είναι και ένας ανάπηρος άνδρας που μετακινούνταν σε αμαξίδιο και κρατούσε σφεντόνα – μια εμβληματική περίπτωση των τελευταίων εβδομάδων.
Συγκλονίζει η μαρτυρία του φωτογράφου του Reuters Ιμπραήμ Αμπού Μουσταφά, που βρέθηκε μέσα στην πρώτη γραμμή πυρός.
«Το πρωί είδαν τον άνδρα στο αμαξίδιο και του είπα γεια» λέει, και προσθέτει ότι «ως το βράδυ ήμουν στην κηδεία του». Εχει περάσει πολλά από τα τελευταία χρόνια για να καλύπτει τη Γάζα και τη συνεχή αναταραχή σε αυτή και λέει: «Νιώθω αναστατωμένος με ό,τι συνέβη, αλλά πρέπει να κάνω τη δουλειά μου, να χωρίσω τη δουλειά από τα αισθήματα».
Πολλοί από όσους έχασαν τη ζωή τους πέθαναν μέσα σε μια κόλαση από τα καμένα ελαστικά, δακρυγόνα και πυρά από ισραηλινούς ελεύθερους σκοπευτές.
Σήμερα, Τρίτη, θα γίνουν στη Γάζα οι κηδείες των θυμάτων, γεγονός που είναι πιθανόν να γίνει αφορμή για περισσότερα επεισόδια.
Διαμαρτυρία βαμμένη στο αίμα
Περίπου 40.000 Παλαιστίνιοι είχαν συγκεντρωθεί σε 13 σημεία στα σύνορα, στα οποία υπάρχει όχι μόνο τείχος προστασίας αλλά και ισχυρότατη στρατιωτική και αστυνομική παρουσία.
Οι ισραηλινοί στρατιώτες απάντησαν με δακρυγόνα και πραγματικά πυρά. «Κάθε χώρα έχει την υποχρέωση να φυλάσσει τα σύνορά της» δικαιολόγησε όλα όσα συνέβησαν ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Ο στρατός, από την πλευρά του είπε ότι άνοιξε πυρ κατά «όσων επιδίδονταν σε τρομοκρατικές δραστηριότητες» και όχι κατά διαδηλωτών. Ωστόσο, κανένας Παλαιστίνιος δεν φαίνεται προσπάθησε πραγματικά να περάσει τον φράχτη, πόσο μάλλον να τον πέρασε.
Από τις 30 Μαρτίου, ημέρα κατά την οποία άρχισαν οι διαδηλώσεις των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας, έχουν χάσει τη ζωή τους πάνω από 100 άνθρωποι και έχουν τραυματιστεί χιλιάδες άλλοι. Από την πλευρά του Ισραήλ δεν έχει υπάρξει τραυματισμός αμάχου, παρά μόνο ενός στρατιώτη.
Η αντίδραση των ΗΠΑ σε όλα αυτά ήταν –το λιγότερο που μπορεί να πει κανένας- χλιαρή, αν όχι και εξοργιστική, καθώς σε μεγάλο βαθμό επέρριψε την ευθύνη στη στάση της Χαμάς «που υποκίνησε τα επεισόδια».
Οργισμένη από την άλλη πλευρά ήταν η αντίδραση της Τουρκίας, η οποία ανακάλεσε για διαβουλεύσεις τους πρεσβευτές της στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ. Το ίδιο και η Νότια Αφρική, η οποία την περίοδο του Απαρτχαϊντ διατηρούσε στενές σχέσεις με το Ισραήλ.
Την Τρίτη συγκαλείται το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αλλά μάλλον δεν πρέπει να περιμένουμε πολλά, λόγω της στάσης των ΗΠΑ.