«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιέζει πλέον για την επιβολή φορολογίας σε εθνικό επίπεδο στις ενεργειακές εταιρείες ώστε να αντιμετωπιστούν οι “αστρονομικοί” λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύματος, όπως σημείωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν», ανέφεραν οι Financial Times για την προεργασία που εντείνεται στις Βρυξέλλες τις τελευταίες ημέρες. Τα δύο ορόσημα που έχουμε μπροστά μας είναι η συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ την Παρασκευή, 9 Σεπτεμβρίου, και η ομιλία της φον ντερ Λάιεν για την «Κατάσταση της Ενωσης», την Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου. Οποια μέτρα δεν ωριμάσουν ως την Παρασκευή θα μπουν στο συνολικό πακέτο που θα ανακοινώσει η πρόεδρος της Κομισιόν.
Κεντρική θέση στην αντίδραση της Ευρώπης για την προστασία των νοικοκυριών το φετινό χειμώνα θα έχει ο φόρος που θα επιβάλει κάθε χώρα (αλλά με βάση ευρωπαϊκό σχέδιο) στα υπερκέρδη των επιχειρήσεων του ενεργειακού κλάδου. Οι υπουργοί Ενέργειας των «27» θα αποφασίσουν την Παρασκευή για την εφαρμογή αυτού του πλάνου ώστε οι πόροι που θα προκύψουν από τη φορολόγηση των υπερκερδών να κατευθυνθούν στους ευάλωτους καταναλωτές και τα νοικοκυριά.
Η εκτίναξη των λογαριασμών ρεύματος οφείλεται στη σύνδεσή τους με την τιμή του φυσικού αερίου που «απογειώθηκε» μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και το «παιχνίδι» του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν με την κάνουλα. Σήμερα οι τιμή του φυσικού αερίου είναι 12 φορές υψηλότερη από ότι ήταν πέρυσι την ίδια περίοδο. «Πρόκειται για ένα κυνικό παιχνίδι του Πούτιν και για εμάς είναι ένα τεστ ενότητας και αλληλεγγύης. Οι Ευρωπαίοι έχουν την οικονομική δύναμη, τη δημιουργικότητα και το ομαδικό πνεύμα να κερδίσουν αυτό το τεστ αντοχής και να έχουν το πάνω χέρι» δήλωσε την Τρίτη η πρόεδρος της Κομισιόν.
Το μέτρο αυτό, μαζί με το σχεδιαζόμενο πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου και τις πιστωτικές γραμμές για τις επιχειρήσεις που λειτουργούν με χαμηλό περιθώριο κέρδους, θα αποτελέσουν τον κορμό των ζητημάτων που θα συζητηθούν την Παρασκευή από τους υπουργούς Ενέργειας της ΕΕ. Παράλληλα, μεγάλη έμφαση δίνεται στα μέτρα για τη μείωση της ζήτησης και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Το Bloomberg υπολόγισε ότι από τον φόρο στα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών θα προκύψουν τουλάχιστον 376 δισ. ευρώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο που θα μετατραπούν σε κρατική βοήθεια προς τους πολίτες για τον περιορισμό των υπέρογκων λογαριασμών ενέργειας τον χειμώνα. «Αν δεν μπορείς να ελέγξεις τη χονδρική τιμή, το μόνο πράγμα που μπορείς να κάνεις είναι βασικά να μοιράσεις χρήμα» ανέφερε στο πρακτορείο ο αναλυτής Φίλιπ Λιούις της εταιρείας συμβούλων VaasaETT, εξηγώντας με αυτό τον τρόπο τη φιλοσοφία του μέτρου. Το συνολικό ποσό των παρεμβάσεων από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πλησιάσει τα 400 δισ. ευρώ, με βάση νέα στοιχεία από το Bruegel.
Αναφερόμενο στην Ελλάδα, που ήδη φορολόγησε τα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών, το Bloomberg σημείωσε ότι η Ελλάδα θα καλύψει το Σεπτέμβριο το 94% της αύξησης για τα περισσότερα νοικοκυριά, με τα φτωχότερα να λαμβάνουν σχεδόν 100% στήριξη. Οι επιδοτήσεις αυτές ανέρχονται σε 1,9 δισ. ευρώ, έναντι περίπου 1,1 δισ. ευρώ τον περασμένο μήνα. Και το πρακτορείο σημείωσε ότι η Ελλάδα ξοδεύει ένα ποσό ισοδύναμο με το 3,7% του ΑΕΠ της για να θωρακίσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις, το υψηλότερο ποσοστό από οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ.
Πλαφόν στο ρωσικό αέριο, υποχρεωτικό «ψαλίδι» στο ρεύμα προτείνει η Κομισιόν
Σχέδιο πέντε σημείων, με κύριο «όπλο» το πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου, εισηγείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Όπως ανακοίνωσε επίσημα η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τα πέντε μέτρα που καλείται να υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τα εξής:
- Υποχρεωτικός στόχος για μείωση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τις ώρες αιχμής
- Πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου
- Πλαφόν για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας εκτός φυσικού αερίου
- Εισφορά αλληλεγγύης για εταιρείες ορυκτών καυσίμων
- Υποστήριξη ρευστότητας στις εταιρείες ενέργειας.
Όσον αφορά στο τρίτο μέτρο, σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times από νωρίτερα την Τετάρτη, το πλαφόν θα τεθεί στα 200 ευρώ/μεγαβατώρα για τον ηλεκτρισμό από παραγωγούς εκτός του φυσικού αερίου (δηλαδή αιολικά πάρκα, πυρηνικά πάρκα και εργοστάσια λιγνίτη, τα οποία επηρεάζονται από την υψηλή τιμή του φυσικού αερίου).
Σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο, οτιδήποτε ξεπερνά το πλαφόν και περνά στις επιχειρήσεις ενέργειας θα συγκεντρώνεται από τις εθνικές κυβερνήσεις και θα διοχετεύεται στους καταναλωτές, κατά τον τρόπο που θα κρίνεται κατάλληλος από το κάθε κράτος.
Σε ό,τι αφορά την μείωση της κατανάλωσης τις ώρες αιχμής (2), θα προταθεί ο υποχρεωτικός περιορισμός κατά 5%. Σημειώνεται ότι ένας συνήθης τρόπος εφαρμογής αυτού του μέτρου σε παράγοντες της βιομηχανίας είναι η αποζημίωση ή η δέσμευση για χαμηλότερους λογαριασμούς στο μέλλον.
Υπενθυμίζεται ότι οι υπουργοί Ενέργειας της Ε.Ε. πρόκειται να συνεδριάσουν εκτάκτως αυτή την Παρασκευή, προκειμένου να συζητήσουν την πρόταση της Κομισιόν.