Εχουν περάσει 16 χρόνια από την πρώτη προβολή της ταινίας Minority Report του Στίβεν Σπίλμπεργκ, με πρωταγωνιστή τον Τομ Κρουζ. Σύμφωνα με την πλοκή, η αστυνομία της Ουάσιγκτον -εν έτει 2054- μπορεί, με υπολογισμούς, να προβλέπει τα εγκλήματα και τους δράστες και να τους συλλαμβάνει προληπτικά. Αυτό το φιλμ αποδείχτηκε κάτι παραπάνω από προφητικό.
Το 2017, σύμφωνα με τους Times της Νέας Υόρκης, τα ποσοστά δολοφονίας στις μεγαλύτερες πόλεις της Αμερικής έπεσαν σε ιστορικά χαμηλά, καθώς η Αστυνομία χρησιμοποίησε την τεχνολογία για να παρακολουθήσει πότε γίνεται χρήση όπλων, αλλά και να προβλέψει την εγκληματικότητα.
Στη Νέα Υόρκη καταγράφηκαν 290 δολοφονίες το περασμένο έτος -το χαμηλότερο νούμερο από το 1951, που άρχισαν να κρατούνται τα σχετικά αρχεία- με σχεδόν 90% μείωση από το 1990, όταν σκοτώθηκαν 2.262 άνθρωποι. Στο Λος Αντζελες σημειώθηκαν 281 δολοφονίες πέρυσι, σε σύγκριση με τις 1.094 οι οποίες είχαν καταγραφεί το 1992.
Και οι δύο πόλεις που αναφέρθηκαν έχουν χρησιμοποιήσει συστήματα υπολογιστών με αλγόριθμους, οι οποίοι εντοπίζουν και προβλέπουν το έγκλημα, προκειμένου να αποσταλούν δυνάμεις καταστολής. Οι αρμόδιοι δηλώνουν ότι η τεχνολογία αυτή συνδυάστηκε με τη νέα προσπάθεια εισαγωγής σχετικών συστημάτων στις παραδοσιακές πρακτικές της Αστυνομίας.
Στο Σικάγο, το οποίο είχε γνωρίσει απίστευτα ποσοστά βίας τα τελευταία χρόνια, σημειώθηκε επίσης μείωση των δολοφονιών: 650 καταγράφηκαν πέρυσι, από 771 το 2016. Η πόλη είχε γίνει σύμβολο της βίας και ο πρόεδρος Τραμπ συχνά την έχει χαρακτηρίσει ως το παράδειγμα της ευρύτερης κρίσης που περνά ο Νόμος και η Τάξη σε αυτή τη χώρα. «Θα κάνουμε την πατρίδα ασφαλέστερη», έχει δηλώσει ο ίδιος, κατασκευάζοντας άλλοθι για την ξενοφοβία του και για τον διακαή πόθο του να ανεγείρει Τείχος στα σύνορα με το Μεξικό.
Στις αρχές του περασμένου έτους το Σικάγο άρχισε να εισάγει ένα σύστημα που συνδυάζει την τεχνολογία ανίχνευσης πυρκαγιών, όπως και το λογισμικό πρόγνωσης εγκλημάτων, όλα αυτά υπό ένα εκτεταμένο δίκτυο που λειτουργεί με κάμερες, φωτογραφικές μηχανές και μικρόφωνα. Οταν ακουστεί ένας πυροβολισμός, η Αστυνομία μπορεί, πλέον, να ειδοποιηθεί εντός 30 δευτερολέπτων, μέσω του αυτοματοποιημένου συστήματος που ονομάζεται «Shotspotter».
Αστυνομία και εγκληματολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου αναλύουν τα δεδομένα αμέσως. Μάλιστα, πολλές φορές έχει συμβεί να βρίσκονται αστυνομικές δυνάμεις σε σημεία όπου έχουν σημειωθεί περιστατικά βίας, αρκετά λεπτά προτού καν οι μάρτυρες αναφέρουν κάποιον πυροβολισμό στον αριθμό τηλεφώνου έκτακτης ανάγκης, το 911.
Οι επίσημοι αριθμοί δεν δείχνουν ακόμη εάν το περασμένο έτος σηματοδότησε μια ανατροπή, σε εθνικό επίπεδο -όχι μόνο σε Σικάγο, Νέα Υόρκη και Λος Αντζελες- δύο ετών αύξησης των δολοφονιών κατά το 2015 και το 2016. Ωστόσο, η πρώτη προκαταρκτική ανάλυση των στοιχείων της Αστυνομίας δείχνει ξεκάθαρα ότι ο αριθμός των δολοφονιών είναι μικρότερος πέρυσι, σε όλη την επικράτεια των ΗΠΑ.
Πέραν της συλλογής ακουστικών δεδομένων -ακούγεται πυροβολισμός, καταγράφεται, αποστέλλεται στο Κέντρο Ελέγχου- ο εν λόγω αλγόριθμος λειτουργεί και σε ένα άλλο επίπεδο: ουσιαστικά, βαθμολογεί τους κατοίκους που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να εμπλακούν σε ένα περιστατικό με πυροβολισμούς – είτε πρόκειται να είναι το θύμα είτε πρόκειται να είναι ο δράστης. Ο έξυπνος αυτός αλγόριθμος λαμβάνει υπόψη του ποικίλους παράγοντες, όπως το ποινικό μητρώο, το εάν ένα πρόσωπο είναι μέλος μιας συμμορίας, το αν κάποιος έχει τραυματιστεί κατά το παρελθόν από σφαίρα, πόσες φορές έχει κάποιος άνθρωπος συλληφθεί κ.α. Το αποτέλεσμα των συνδυασμών που κάνει ο υπολογιστής, σε διαστημικές ταχύτητες, παίρνει τη μορφή μιας βάσης δεδομένων που αποκαλείται «Strategic Subject List» (Στρατηγικός Κατάλογος Υποκειμένων). Αυτός, στοχεύει στο να συμβάλει στον περιορισμό των λουτρών αίματος στις αμερικανικές πόλεις όπου, ανάμεσα στα υπόλοιπα (ληστείες, εγκλήματα μίσους, φυλετικά κ.λπ.) και μόνο τα ξεκαθαρίσματα λογαριασμών μεταξύ των συμμοριών αποτελούν σκληρή καθημερινότητα.
Ωστόσο, η ακριβής φύση των κριτηρίων, βάσει των οποίων λειτουργεί αυτός ο αλγόριθμος, παραμένει απόρρητη – και σαφώς αμφιλεγόμενη.
Οι επικριτές τού εν λόγω συστήματος τού προσάπτουν ότι θίγει τις ατομικές ελευθερίες, στιγματίζοντας τη δίκη προθέσεων στην οποία προβαίνει η Αστυνομία κατά ορισμένων πολιτών. Ας μην ξεχνάμε ότι κανείς δεν είναι ένοχος, μέχρις αυτό να αποδειχτεί δικαστικά.
Από την πλευρά της, η Αστυνομία υποστηρίζει το αποτελεσματικό εργαλείο που έχει στα χέρια της και διαβεβαιώνει ότι βοηθά τις δυνάμεις επιβολής του Νόμου να επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους στα πρόσωπα που ενδεχομένως είναι επικίνδυνα, τα οποία πολύ συχνά είναι κι εκείνα που απειλούνται -σε μεγαλύτερο βαθμό- με θάνατο.
Πάντως, οι πολέμιοι-κάτοικοι των ΗΠΑ δεν πρέπει σήμερα να πέφτουν από τα σύννεφα με αυτή τη μέθοδο. «Η αμερικανική αστυνομία χρησιμοποιεί εδώ και καιρό την Πληροφορική και την ανάλυση των δεδομένων για να επικεντρώσει τις δυνάμεις της στις περιοχές υψηλής εγκληματικότητας», επισημαίνει ο Ρόμπερτ Ουέισμπεργκ, καθηγητής Νομικής στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.
Ο ίδιος, συμπληρώνει: «Σε γενικές γραμμές το ‘Shotspotter’ είναι αρκετά αποτελεσματικό για τη μείωση της εγκληματικότητας».
Απλώς, είναι πολύ δύσκολο, προς το παρόν, να καλύψει το «Shotspotter» όλη την αχανή αμερικανική επικράτεια.