Οι παλιοί της αγοράς έλεγαν συχνά πυκνά ότι το παν στις μπίζνες είναι το σωστό timing. Με άλλα λόγια, ο συγχρονισμός ανάμεσα στην επιλογή της επιχειρηματικής κίνησης και τα δεδομένα της αγοράς. «Η σωστή κίνηση τη σωστή στιγμή». Κάπως έτσι θα μπορούσε, δίχως ισχυρές ενστάσεις και αμφισβητήσεις, να χαρακτηριστεί το deal ανάμεσα στους δύο ισχυρότερους μετόχους της ηγέτιδας δύναμης στην αγορά κινητής τηλεφωνίας της Πολωνίας Play – ένας εξ αυτών ο Ομιλος Olympia, συμφερόντων Πάνου Γερμανού – και της γαλλικής Iliad.
Αν και οι επιδόσεις της Play, που έφτασε μέσα σε λίγα χρόνια να έχει 15 εκατομμύρια συνδρομητές και να ελέγχει το 29 % της αγοράς είχαν διαμορφώσει μια ισχυρή βάση για τα επόμενα αναπτυξιακά βήματα, εν τούτοις το γενικότερο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον στις τηλεπικοινωνίες δεν θα μπορούσε να είναι ανέφελο για δραστήριους επιχειρηματίες και μετόχους με σοβαρά επενδυμένα συμφέροντα. Ο ρόλος των ανεξάρτητων εταιρειών κινητής τηλεφωνίας σε ένα περιβάλλον δραστικής μείωσης των εσόδων ανά συνδρομητή, η έλευση του 5G με την απαίτηση σημαντικών επενδύσεων σε υποδομές και δίκτυα αλλά και ο ακήρυκτος πόλεμος ΗΠΑ- Κίνας για την τεχνολογία και τις προμήθειες εξοπλισμού διαμορφώνουν ένα σύνθετο τοπίο με αρκετούς άγνωστους παράγοντες.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Πολωνία, παρότι μια χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε αρκετά κρίσιμα ζητήματα στρατηγικής συντάσσεται με τις απόψεις και της θέσεις των ΗΠΑ. Το ίδιο προφανώς θα πράξει και στο συγκεκριμένο θέμα της αντιπαράθεσης γύρω από τις τεχνολογίες και τον σχετικό εξοπλισμό για τα δίκτυα 5G. Έτσι, μια εταιρεία όπως η Play, που χρησιμοποιούσε εξοπλισμό της κινεζικής Huawei Technologies, αν χρειαζόταν για λόγους που είχαν σχέση με πολιτικές επιλογές και σκοπιμότητες να προχωρήσει σε αλλαγή προμηθευτή θα χρειαζόταν να καταβάλει ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ίδιας της εταιρείας, που είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Βαρσοβίας, θα χρειαζόταν να βρει και να διαθέσει 900 εκατ. ζλότι , κάπου κοντά στα 240 εκατ. δολάρια, τα επόμενα επτά χρόνια για την αντικατάσταση του εξοπλισμού της. Με άλλα λόγια, το κόστος της αλλαγής προμηθευτή και εξοπλισμού θα ήταν βαρύ για μια ανεξάρτητη εταιρεία κινητής.
Το timing, λοιπόν, έπαιξε τον ρόλο του. Καθόλου άσχημα. Οι πληροφορίες από την αγορά κάνουν λόγο για ρευστό της τάξης των 450 εκατ. ευρώ στα ταμεία του Ομίλου Olympia – ένας όμιλος συμφερόντων του επιχειρηματία Πάνου Γερμανού που σήμερα βρίσκεται έτσι και αλλιώς σε φάση ανάπτυξης. Άρα, σε κάθε περίπτωση, το ποσό από το τίμημα της πώλησης θα λειτουργήσει ως μια καλή μαγιά για νέες επενδύσεις. Σήμερα, ο Όμιλος Olympia βρίσκεται ήδη σε φάση επέκτασης των δραστηριοτήτων του, τόσο με τη Sunlight και το νέο εργοστάσιο μπαταριών στις ΗΠΑ, όσο και στο λιανεμπόριο με το μετασχηματισμό των Public-Media Markt. Οπότε, τα λεφτά του τιμήματος θα αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στους τομείς της ενέργειας και του λιανεμπορίου.
Με άλλα λόγια, τώρα είναι η ώρα του Πάνου Γερμανού, ενός επιχειρηματία που οσφραίνεται από χιλιόμετρα μακριά την καλή ευκαιρία και κάνει το αποφασιστικό «κτύπημα» τη σωστή στιγμή. Τουλάχιστον αυτό έχει αποδείξει η διαδρομή του, από το μικρό μαγαζί με τις μπαταρίες στο κέντρο της Αθήνας μέχρι τις διεθνείς επενδύσεις του.
Το success story της Play
Το 2007 που ο Ομιλος Olympia αποκτά μερίδιο στην πρωτοεμφανιζόμενη Play η Πολωνία των 38, 5 εκατομμυρίων κατοίκων (δηλαδή η 5η πολυπληθέστερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η 8η πολυπληθέστερη χώρα της Ευρώπης) μετρούσε μόλις τρία χρόνια ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα, εκείνη την εποχή κατέγραφε εντυπωσιακά ποσοστά αύξησης του ΑΕΠ, παρέχοντας όλα εκείνα τα εχέγγυα για τους ενδιαφερόμενους επενδυτές. Τότε, o Όμιλος Olympia αποκτά συμμετοχή μέσω ενός deal που προέβλεπε την συνεισφορά των καταστημάτων που διέθετε στην αγορά της Πολωνίας. Το επόμενο έτος -2008- συνεργαζόμενος με την ισλανδική Novator (γνωστή από το πέρασμα της από την ελληνική αγορά ως μέτοχος της Forthnet) αποκτά τον έλεγχο της Play. Το μερίδιο της, μόλις στο 2% της αγοράς, μία αγορά με μεγάλους παίκτες πανευρωπαϊκής εμβέλειας: Orange, Plus και Deutsche Telekom.
Η Play από την αρχή της δραστηριοποίησης της στην αγορά «τάραξε τα νερά», τόσο με τα πακέτα και τις υπηρεσίες που δημιούργησε, την ιδιαίτερη επικοινωνιακή στρατηγική, αλλά και με το γεγονός ότι έδωσε πολύ μεγάλη έμφαση στην εξυπηρέτηση των πελατών της.
Η αγορά δεν αργεί να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα και η Play αρχίζει να αποκτά χρόνο με το χρόνο και νέα, μεγαλύτερα μερίδια αλλά και επιρροή σε μια μεγάλη αγορά. Το 2012 φτάνει τα 1.000 καταστήματα αγγίζοντας τα 9 εκατομμύρια συνδρομητές, το 16% της αγοράς. Το επόμενο κιόλας χρόνο – το 2013- ο Πάνος Γερμανός βραβεύεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Πολωνίας για την μεγαλύτερη ελληνική επένδυση στην χώρα τους. (Στη φωτογραφία, κάτω, με παρόντα και τον δικό μας τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια)
Ο ελληνικός επιχειρηματικός όμιλος όταν αποφάσισε να περάσει τα σύνορα της Πολωνίας γνώριζε καλά ότι θα βρεθεί σε μια μεγάλη, ώριμη αγορά με ήδη εδραιωμένους παίκτες. Αυτά ήταν τα δεδομένα. Και όμως, μέσα σε αυτά τα δεδομένα, με επιθετικές κινήσεις στο πλαίσιο του ρεαλισμού, κατάφερε να αναδειχθεί σε ηγέτιδα δύναμη, αφήνοντας πίσω του άφθονη σκόνη για τους ανταγωνιστές του.
Με άλλα λόγια, η Play χρειάσθηκε λιγότερο από 10 χρόνια – επτά για την ακρίβεια- για να γίνει η Νο 1 εταιρεία κινητής τηλεφωνίας στην Πολωνία και να περάσει με δόξα και τιμή το κατώφλι του χρηματιστηρίου της Βαρσοβίας. Το IPO έγινε το 2017. Η δημόσια εγγραφή για την εισαγωγή των μετοχών της ήταν, με βάση τα δεδομένα, η μεγαλύτερη στα χρονικά για ιδιωτική πολωνική εταιρεία, καθώς άγγιξε σε αξία το 1 δισ. ευρώ. Αποτέλεσε και τη μεγαλύτερη αρχική δημόσια εγγραφή στη χώρα για διάστημα πέντε χρόνων.
Επιχειρηματικές ομοιότητες
Ο Ξαβιέ Νιέλ (Xavier Niel) είναι κατά 17 χρόνια νεότερος του Πάνου Γερμανού. Η διαφορά ηλικίας τους, όπως λένε στην αγορά, δεν παίζει και τόσο ρόλο αν οι συμπεριφορές δύο επιχειρηματιών κινούνται σε παράλληλους δρόμους έτσι ώστε να μην είναι καθόλου λίγοι εκείνοι που με τον ένα ή άλλο τρόπο εντοπίζουν σημαντικές ομοιότητες μεταξύ του ιδρυτή της Iliad Ξαβιέ Νιέλ και του δικού μας επιχειρηματία.
Ο γάλλος δισεκατομμυριούχος – η περιουσία του οποίου σύμφωνα με εκτιμήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας τον περασμένο Απρίλιο ανέρχεται στο ποσό των 6.7 δισ. δολαρίων- είναι ένα πρόσωπο γεμάτο ιδέες και μπόλικη διάθεση για δράση. Ενεργός παράγοντας εξελίξεων στον απαιτητικό τομέα των τηλεπικοινωνιών και της υψηλής τεχνολογίας έγινε γνωστός ως ιδρυτής και βασικός μέτοχος της Iliad, ενός Internet service provider και operator στη κινητή τηλεφωνία. Ο όμιλος Iliad που τρέχει τις δραστηριότητες του κάτω από την εμπορική μπράντα Free, κατατάσσεται ως δεύτερος μεγαλύτερος ISP και τρίτος κατά σειρά operator κινητής τηλεφωνίας στη Γαλλία.
Αλλά, τα πιο ζουμερά ακολουθούν. Ο 53 χρόνος Ξαβιέ είναι συν-ιδιοκτήτης της εμβληματικής εφημερίδας Le Monde αλλά (άκουσον, άκουσον) και συν-ιδιοκτήτης των δικαιωμάτων του πασίγνωστου τραγουδιού “My Way” (μια πληροφορία που βρήκα στη Wikipedia). Το χαρτοφυλάκιό του περιλαμβάνει την ιδιοκτησία της Monaco Telecom αλλά και της Orange Switzerland, που απέκτησε το 2014 έναντι 2,9 δισ. δολαρίων και η οποία τώρα ονομάζεται Salt.
Το αρχικό εγχείρημα του Niel, το WorldNet, ήταν ο πρώτος πάροχος Διαδικτύου στη Γαλλία. Το ξεκίνησε το 1993 σε ηλικία 25 ετών και έφυγε επτά χρόνια αργότερα με 50 εκατομμύρια δολάρια κέρδη στη τσέπη. Έτσι, δεν ξέχασε ποτέ τον ρόλο του ως επίμονου startuper. Αυτό δίχως άλλο συνέβαλε για την συμμετοχή του στην δημιουργία του startup incubator, με την επωνυμία Station F, που άνοιξε τις πύλες του στο Παρίσι τον Ιούνιο του 2019, ενώ δημιούργησε και ένα «σχολείο» ελεύθερης φοίτησης για προγραμματιστές (το 42).
Από την άλλη πλευρά, ο Πάνος Γερμανός μπορεί να μην εμφανίζεται σε λίστες δισεκατομμυριούχων αλλά είναι γεμάτος από εμπειρίες σε σχέση με επιτυχημένα εγχειρήματα. Ο ίδιος από ένα χωριό της Ηλείας, δεν ήταν γόνος ούτε γνωστής, ούτε πλούσιας οικογένειας. Κάθε άλλο. Μέλος πολυμελούς οικογένειας, εισήλθε στον εργασιακό χώρο σε νεαρή ηλικία, συνεχίζοντας παράλληλα τις σπουδές του. Αποφοίτησε από το Οικονομικό Τμήμα της Νομικής Αθηνών. Έκανε τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα στον κλάδο των μπαταριών ως στέλεχος πωλήσεων και marketing. To 1980 άνοιξε στο κέντρο της Αθήνας το πρώτο εξειδικευμένο κατάστημα πώλησης μπαταριών με την επωνυμία «Γερμανός», που ήταν η αφετηρία της επιχειρηματικής του πορείας με τη γνωστή αλυσίδα καταστημάτων. Αρχικά δραστηριοποιήθηκε στην πώληση μπαταριών και αργότερα επεκτάθηκε στη λιανική πώληση προϊόντων τεχνολογίας και κινητής τηλεφωνίας. Η αλυσίδα στην ακμή της διέθετε περισσότερα από 1.150 καταστήματα στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στην Ανατολική Ευρώπη. Το 2006 πωλήθηκε στον Ομιλο ΟΤΕ.
Η ελληνική είναι μια μικρή αγορά μπροστά στα μεγέθη της πολωνικής ή και της γαλλικής και σε αυτή την αγορά το αποτύπωμα της «περπατησιάς» του Πάνου Γερμανού αντέχει στον χρόνο και στη φωτεινή «μαρκίζα». Ο ΟΤΕ δεν θέλησε ποτέ να αλλάξει τη μπράντα «Γερμανός». Και δεν μετάνοιωσε…