Η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Παρίσι, η συνάντησή του με τον Εμανουέλ Μακρόν και τα σκληρά λόγια του γάλλου Προέδρου κατά του Ταγίπ Ερντογάν και της τουρκικής προκλητικότητας, δεν ήταν ένας διπλωματικός κεραυνός εν αιθρία — τουναντίον, περιγράφονται ως το επιστέγασμα μιας διπλωματικής προετοιμασίας εβδομάδων, αν όχι μηνών, και καταγράφονται παράλληλα με την κατάπλευση στην Ανατολική Μεσόγειο του φημισμένου γαλλικού αεροπλανοφόρου «Σαρλ ντε Γκολ».
Σύμφωνα με το «Βήμα της Κυριακής» είναι πλέον στα σκαριά μια συμφωνία αμοιβαίας συνδρομής με τη Γαλλία —με βάση τη σύναψη στρατηγικής εταιρικής σχέσης που ανακοίνωσαν οι δύο ηγέτες στο Ελιζέ— και όλα φαίνεται να πυροδοτήθηκαν σε μια ανύποπτη στιγμή, στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου.
Είναι ωστόσο αποτέλεσμα μιας «εγκάρδιας συνεννόησης» που έχει χτιστεί ανάμεσα στους δύο πολιτικούς, από το 2016, όταν ακόμα ο μεν κ. Μητσοτάκης ήταν νεοεκλεγείς αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, ο δε Εμανουέλ Μακρόν υπουργός Οικονομίας στην κυβέρνηση Ολάντ.
Οπως γράφει στο ρεπορτάζ της η Δήμητρα Κρουστάλη, στις 13 Δεκεμβρίου, όταν έγινε η Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες για το ευρώ, την ενίσχυση της τραπεζικής ένωσης και την πράσινη ατζέντα, και η Ελλάδα κατάφερε να διασφαλίσει τη στήριξη της Ευρώπης για την τουρκολιβυκή συμφωνία, ο Εμανουέλ Μακρόν πήρε παράμερα τον κ. Μητσοτάκη και του είπε: «Η Γαλλία είναι παρούσα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Μπορεί να είναι παρούσα και με στρατιωτικό τρόπο αν χρειαστεί»!
Η κάθοδος του «Σαρλ ντε Γκολ»
Η παρουσία του επιβλητικού «Σαρλ ντε Γκολ» στην Ανατολική Μεσόγειο σε μια περίοδο αυξημένων τουρκικών προκλήσεων, ιδίως με τα όσα έπραξε ο Ταγίπ Ερντογάν με τον λίβυο πρωθυπουργό Φαγέζ αλ Σαράζ, έχει ιδιαίτερη σημασία. Στο πλευρό άλλωστε του γαλλικού πολεμικού πλοίου ήταν η ελληνική φρεγάτα «ΣΠΕΤΣΑΙ».
Το timing είναι σημαντικό. Από τον απόπλου του γαλλικού αεροπλανοφόρου έως τις 28 Ιανουαρίου 2020, το γαλλικό σκάφος συνοδευόταν από την ελληνική φρεγάτα « ΣΠΕΤΣΑΙ». Κατά τη διάρκεια της συνοδείας, η οποία επέτρεψε την εμβάθυνση των σχέσεων μεταξύ του γαλλικού και του ελληνικού Ναυτικού, ο υποναύαρχος Μαρκ Οσεντάτ, διοικητής της αποστολής «Foch», πραγματοποίησε επίσκεψη στην ελληνική φρεγάτα.
Στις 29 Ιανουαρίου 2020 στο Παρίσι, ο Εμανουέλ Μακρόν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσαν στρατηγική συνεργασία για την ασφάλεια, βασισμένη σε ένα κοινό στρατηγικό και γεωπολιτικό όραμα για την Ευρώπη και τη Μεσόγειο. Η συνεργασία αυτή περιλαμβάνει την αυξημένη παρουσία του γαλλικού Ναυτικού στην ανατολική Μεσόγειο, καθώς και κοινές θαλάσσιες και χερσαίες επιχειρήσεις.
Αυτή η δήλωση του γάλλου Προέδρου, άλλαξε την αντίληψη της Αθήνας για τον συσχετισμό δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή και προκάλεσε μια αλυσίδα παρασκηνιακών διαβουλεύσεων με το Παρίσι.
Ως ημερομηνίες-κλειδιά αναφέρονται στο ρεπορτάζ οι εξής:
-τη Δευτέρα, 16 Δεκεμβρίου, ο κ. Μητσοτάκης ζήτησε από τον σύμβουλο Στρατηγικής και Ευρωπαϊκών Θεμάτων Δημήτρη Μητρόπουλο και τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Αλέξανδρο Διακόπουλο να πάνε στο Παρίσι και να διερευνήσουν τι ακριβώς θα μπορούσε να σημαίνει η στρατιωτική παρουσία της Γαλλίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
-στις 20 Δεκεμβρίου, ο κ. Διακόπουλος και ο κ. Μητρόπουλος μετέβησαν στο Παρίσι και συναντήθηκαν με το επιτελείο του προέδρου Μακρόν. Η συνάντηση έγινε στο διπλωματικό γραφείο του γάλλου Προέδρου, το οποίο δεν βρίσκεται στο Ελιζέ, αλλά στον αριθμό 2 του παρακείμενου δρόμου Rue de l’Elysee. Στη μιάμιση ώρα που διήρκεσε η συνάντηση, η ελληνική πλευρά παρουσίασε αναλυτικά την κατάσταση στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο και τις εξελίξεις στη σχέση της Ελλάδας με την Tουρκία, καθώς επίσης και πιθανά σενάρια τα οποία μπήκαν στο τραπέζι. Η γαλλική πλευρά επιφυλάχθηκε να εξετάσει τα ζητήματα και να επανέλθει.
-στις 23 Δεκεμβρίου, πήγε στο Μέγαρο Μαξίμου ο γάλλος πρεσβευτής στην Αθήνα Πατρίκ Μεζονάβ. «Εχω ενημερωθεί πλήρως» είπε, αναφερόμενος στη μυστική συνάντηση στο Παρίσι, και μετέφερε την πρόταση για συνάντηση του κ. Μητσοτάκη με τον γάλλο πρόεδρο στις 29 Ιανουαρίου 2020. Η συνάντηση οριστικοποιείται και ενημερώνεται η ελληνίδα πρεσβευτής στο Παρίσι Αγλαΐα Μπαλτά, η οποία διατηρεί στενή σχέση με την υπουργό Αμυνας της Γαλλίας, Φλοράνς Παρλί.
-στις 8 Ιανουαρίου, και ενώ είχε ήδη υπογραφεί ο EastMed, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου, της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Αιγύπτου συγκεντρώνονται στο Κάιρο και εκδίδουν ομόφωνη απόφαση χαρακτηρίζοντας «άκυρες και χωρίς ισχύ» τις συμφωνίες ανάμεσα στην Τουρκία και την κυβέρνηση Σαράζ για την οριοθέτηση ΑΟΖ. Τη μετάθεση της πενταμερούς στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα είχαν κανονίσει ο Νίκος Δένδιας με τον γάλλο ομόλογό του, Ζαν- Ιβ Λε Ντριάν.
Η σχέση Μακρόν – Μητσοτάκη
Οπως πάντως αναφέρει το ρεπορτάζ στο «Βήμα της Κυριακής», η σχέση του Πρωθυπουργού με τον γάλλο Πρόεδρο δεν ξεκίνησε τους προηγούμενους επτά μήνες. Καλλιεργήθηκε τα τέσσερα τελευταία χρόνια, από το 2016, όταν ο κ. Μητσοτάκης εξελέγη πρόεδρος της ΝΔ και μία τις πρώτες του επισκέψεις ήταν στο Παρίσι για να συναντήσει τον Εμανουέλ Μακρόν που τότε ήταν υπουργός Οικονομίας, επί προεδρίας Φρανσουά Ολάντ. Αντάλλαξαν αριθμούς κινητών και παρότι έκτοτε οι συναντήσεις τους ήταν σποραδικές, δεν έχασαν τον προσωπικό τους χαρακτήρα.
Ετσι, όταν ο Εμανουέλ Μακρόν επισκέφθηκε την Αθήνα, τον Σεπτέμβριο του 2017, συναντήθηκε με τον κ. Μητσοτάκη στη γαλλική πρεσβεία, κατά παράβαση του πρωτοκόλλου που θέλει τον γάλλο Πρόεδρο να μη συναντά αρχηγούς αξιωματικής αντιπολίτευσης στα ταξίδια του στο εξωτερικό. Το Παρίσι ήταν η πρώτη πρωτεύουσα που επέλεξε ο Πρωθυπουργός ξεκινώντας την ευρωπαϊκή του περιοδεία τον Αύγουστο του 2019, μάλιστα η συνάντησή του με τον Εμανουέλ Μακρόν, στις 22 Αυγούστου, προηγήθηκε εκείνης με την Ανγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο, που έγινε στις 29 του ίδιου μήνα.