Ο αποκαλούμενος «καρχαρίας της Γροιλανδίας» (επιστημονική ονομασία Somniosus microcephalus) είναι ένας μεγάλος καρχαρίας που ζει στα νερά του Βόρειου Ατλαντικού, γύρω από τη Γροιλανδία και την Ισλανδία. Το συγκεκριμένο είδος ζει βορειότερα από κάθε άλλο γνωστό καρχαριοειδές. Φτάνει σε μήκος τα 6,4 μέτρα και βάρος τον έναν τόνο. Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του είναι ότι ζει για τουλάχιστον 400 χρόνια, ενώ μπορεί να φτάσει έως και τα 500 έτη ζωής.
Οι επιστήμονες πίστευαν προηγουμένως ότι η μεγάλη διάρκεια ζωής του οφειλόταν στο εξαιρετικά ψυχρό περιβάλλον και την πολύ ελάχιστη κίνησή του, αλλά μια νέα μελέτη αναδεικνύει πιο περίπλοκους λόγους.
Οπως αναφέρει σε δημοσίευμά του ο βρετανικός Independent, φαίνεται ότι ο καρχαρίας αυτός ανέπτυξε έναν μοναδικό στη φύση μεταβολισμός των μυών, ο οποίος παίζει καταλυτικό ρόλο στην απίστευτα μεγάλη διάρκεια ζωής του. Η ανακάλυψη αυτή ίσως οδηγήσει σε νέες καινοτόμες θεραπείες κατά της γήρανσης.
Η ανακάλυψη
Η ερευνητική ομάδα διεξήγαγε μια σειρά δοκιμών σε δείγματα που εξήχθησαν από καρχαρίες της Γροιλανδίας, συμπεριλαμβανομένων δοκιμών ενζύμων σε δείγματα μυϊκού ιστού, ώστε να μετρήσουν τη μεταβολική δραστηριότητα σε διαφορετικές ηλικίες και θερμοκρασίες τους.
Παραδόξως, δεν βρήκαν σημαντική διακύμανση στη μεταβολική δραστηριότητα των μυών σε διαφορετικές ηλικίες, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο μεταβολισμός τους δεν μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Αυτή η πτυχή του μεταβολισμού τους πιθανότατα παίζει βασικό ρόλο στη μακροζωία τους.
«Τα περισσότερα ζώα τείνουν να παρουσιάζουν κάποια διακύμανση στη δραστηριότητα των μεταβολικών ενζύμων τους καθώς γερνούν – και αυτό εδώ δεν συμβαίνει. Τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την υπόθεσή μας, ότι δηλαδή ο καρχαρίας της Γροιλανδίας δεν παρουσιάζει ίδια, παραδοσιακά σημάδια γήρανσης με άλλα ζώα» ανέφερε ο Εβαν Κάμπλισον από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, μέλος της ερευνητικής ομάδας, η οποία ανακάλυψε ακόμη ότι τα ένζυμα των μυών του καρχαρία είναι πιο ενεργά σε υψηλές θερμοκρασίες, άρα δεν είναι ειδικά προσαρμοσμένα σε ψυχρό περιβάλλον.
«Διαφορετικά, θα περιμέναμε να δούμε μικρότερη διαφορά στη δραστηριότητα που σχετίζεται με τη θερμοκρασία» εξήγησε ο Κάμπλισον.
Ο κίνδυνος
Η μελέτη σημειώνει ότι ο καρχαρίας της Γροιλανδίας αγωνίζεται να προσαρμοστεί σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα και μπορεί να κινδυνεύει με εξαφάνιση.
«Ενας θηλυκός καρχαρίας της Γροιλανδίας μπορεί να μην είναι σεξουαλικά ώριμος μέχρι τα 150 χρόνια του. Με τόσο μεγάλο χρόνο γενεάς, τα είδη θα έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να προσαρμοστούν στις ανθρωπογενείς αλλαγές στο περιβάλλον τους. Περαιτέρω έρευνα για τον καρχαρία θα μπορούσε να προσφέρει πληροφορίες για την προστασία και τη βελτίωση της υγείας της ανθρώπινης καρδιάς. Μελετώντας τον καρχαρία της Γροιλανδίας και την καρδιά του, ίσως μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα τη δική μας καρδιαγγειακή υγεία» λένε οι ερευνητές.