Φωτιά, νερό, αέρας και γη. Σύμφωνα με την οντολογική θεωρία, όλος ο κόσμος δομείται θεμελιακά από τα τέσσερα βασικά αυτά στοιχεία.
Φωτιά, νερό, αέρας και γη. Οι όροι παραπέμπουν στις αντίστοιχες φυσικές έννοιες (όπου γη βάλτε έδαφος), λόγω παρεμφερών ιδιοτήτων. Στην πραγματικότητα, όμως, πρόκειται για οντολογικά θεμέλια συστατικά της ίδιας της φύσης κι όχι για τις γνωστές έννοιες της καθημερινότητας.
Πάνω σε αυτά, λοιπόν, βασίζεται το Μουσείο του Αύριο. Ενα μουσείο που είναι, ήδη, πραγματικότητα στο Ρίο ντε Τζανέιρο, ένα μουσείο που αλλάζει δομικά τη θρυλική πόλη της Βραζιλίας και που φέρει την υπογραφή του Σαντιάγκο Καλατράβα, του ανθρώπου που μπήκε στις ζωές των περισσότερων Ελλήνων πριν 15 περίπου χρόνια, όταν και σχεδιάσε την στέγη του ΟΑΚΑ, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας – και μια πεζογέφυρα στη διασταύρωση Μεσογείων – Κατεχάκη, εντυπωσιακή αλλά αχρείαστη, αλλά αυτό είναι μια άλλη κουβέντα.
«Ο τίτλος “Το Μουσείο του Μέλλοντος” θα έφερνε στο νου μακρινές εικόνες, το μέλλον είναι απρόσωπο και απόμακρο. Γι’ αυτό το λέμε “Μουσείο του Αύριο”, είναι πιο κοντινό. Εξαρτάται απόλυτα από αυτά που κάνουμε σήμερα»
Η Βραζιλία άρχιζε να αλλάζει εδώ και λίγα χρόνια. Η οικονομία τής επέτρεψε να σπαταληθούν χρήματα για μεγάλες διοργανώσεις (με αρχή το Μουντιάλ του 2014) και το χαμηλότατο βιοτικό επίπεδο των περισσοτέρων κατοίκων της χώρας επέτρεψε να ξοδευτούν αυτά τα ποσά σε φουτουριστικά πρότζεκτ. Αρχιτεκτονικός οργασμός και δομική έξαρση την ώρα που η πρέζα και τα όπλα εξακολουθούν να θερίζουν τις φαβέλες. Αυτό που, όμως, έγινε τώρα στο Ρίο δεν έχει καμία σχέση με τα μεγαλεπήβολα ποδοσφαιρικά γήπεδα που έγιναν στη μέση του πουθενά και τώρα δεν τα χρησιμοποιεί κανείς. Κι αυτό γιατί το Μουσείο του Αύριο έχει πράγματα που «κατεβαίνουν» στον λαό, που τα αποτελέσματά τους θα φανούν άμεσα.
Εκτός από τα:
- Πέντε στρέμματα κλειστών χώρων
- Αμφιθέατρα που μπορούν να στεγάσουν περισσότερα από 400 άτομα
- 7.5 στρέμματα υπαίθριου χώρου-πλατείας με πάρκα, κήπους, μονοπάτια για ποδηλάτες, πισίνες, συντριβάνια κλπ
- Καφέ
- Εστιατόρια
- Gift shops και μπουτίκ
στο μουσείο υπάρχουν και επιστημονικά εργαστήρια, τα οποία νέοι κι έμπειροι επιστήμονες, καθηγητές και εκπαιδευόμενοι θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν για την ακαδημαϊκή τους εξέλιξη και για έρευνες που θα παράγουν κάποιο αποτέλεσμα που θα επιστρέφει στην κοινωνία. Ενα «όχι μόνο» μουσείο, δηλαδή, αλλά ένα ζωντανό κύτταρο τέχνης και επιστήμης.
Το Μουσείο βρίσκεται στην περιοχή Μαουά Πιερ κι αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της οικιστικής και κοινωνικής αναδόμησης ολόκληρων συνοικιών της βραζιλιάνικης μεγαλούπολης. Ολο το project είναι εμπνευσμένο από τα στοιχεία της φύσης και είναι «αφιερωμένο στο μέλλον του πλανήτη», όπως λέει ο ίδιος ο ισπανός αρχιτέκτονας.
Και το καλύτερο το αφήσαμε για το τέλος. Το Μουσείο του Αύριο είναι σε μεγάλο βαθμό ενεργειακά αυτάρκες. Το πάνω μέρος των «φτερών» καλύπτεται με φωτοβολταϊκά πάνελ, τα οποία ακολουθούν την πορεία του ηλίου, συλλέγοντας ενέργεια, την οποία στη συνέχεια μεταδίδουν στον υπόλοιπο «οργανισμό» του κτιρίου. Τα υλικά που έχουν χρησιμοποιήσει είναι φιλικά προς το περιβάλλον, ενώ το νερό του κόλπου χρησιμοποιείται για να ρυθμιστεί η θερμοκρασία του κτιρίου. Μπαίνει από ειδικά ανοίγματα στο μουσείο, ψύχει τον χώρο και επιστρέφει στη θάλασσα. Ενα φυσικό air condition, δηλαδή. Μία διαδικασία που δεν καταστρέφει τη φύση, αλλά που –αντίθετα- τη χρησιμοποιεί ως αρωγό.