Γιατί την πάτησαν οι Ρώσοι στην Ουκρανία; Επειδή λογάριασαν με λάθος τρόπο την κατάσταση. Πίστεψαν ότι το επίπεδο των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων ήταν πολύ χαμηλό, όπως κατά το παρελθόν. Δεν υπολόγισαν ότι οι ΗΠΑ είχαν εκπαιδεύσει τους Ουκρανούς πολύ νωρίτερα από τη ρωσική εισβολή του περσινού Φεβρουαρίου. Φυσικά, επακολούθησε και ο εξοπλισμός τους με υπερσύγχρονα όπλα από τους Αμερικανούς και από τις υπόλοιπες ΝΑΤΟϊκες χώρες, ο οποίος και άλλαξε τα δεδομένα.
Τα παραπάνω έγραψε ο ιστότοπος Foreign Policy για να εξηγήσει πώς κατέληξε σε φιάσκο μία «στρατιωτική επιχείρηση» την οποία οι Ρώσοι νόμιζαν ότι θα διεκπεραιώσουν σύντομα, εντός λίγων εβδομάδων, ωστόσο μετατράπηκε σε άγνωστης κατάληξης πόλεμο μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης.
Τι έγινε μέσα σε λίγα χρόνια; Πηγές του Πενταγώνου είπαν στον ιστότοπο ότι η Ουκρανία αντελήφθη το πρόβλημα αμέσως μετά την κατάληψη της Κριμαίας, έτσι έσπευσε να πραγματοποιήσει μεγάλες αλλαγές στον στρατό της. Εγκατέλειψε το σοβιετικό μοντέλο οργάνωσής του και προσπάθησε να προσεγγίσει σταδιακά το ΝΑΤΟϊκό σύστημα.
Ο αμερικανός στρατιωτικός Λάιαμ Κόλινς κατέθεσε την εμπειρία του από τις πρώτες επαφές που είχε με τους ουκρανούς στρατιωτικούς: «Στο Πεντάγωνο γνωρίζαμε ότι υπήρχε ανεξέλεγκτη διαφθορά. Την κατάσταση επιδείνωσε ο φιλορώσος πρόεδρος Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, τον Μάρτιο του 2014, η ουκρανική μεταβατική κυβέρνηση ήρθε και μας είπε: ‘‘Μπορείτε να μας δώσετε μερίδες φαγητού και κουβέρτες;’’ Τόσο μεγάλη ήταν η διαφθορά».
Οι ΗΠΑ είχαν ήδη ξεκινήσει την εκπαίδευση του ουκρανικού στρατού στις αρχές της δεκαετίας του ’90 βάσει ενός σχεδίου προετοιμασίας των κρατών του πρώην σοβιετικού μπλοκ για πιθανή ένταξη στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, φοβούμενος τη ρωσική αντίδραση, περιόρισε την αποστολή εξοπλισμού υψηλού επιπέδου στην Ουκρανία. Επί Τραμπ οι Ουκρανοί ζήτησαν από τους Αμερικανούς τα πιο προηγμένα όπλα, όμως δεν μπορούσαν να τα πληρώσουν. Η κατάσταση του ουκρανικού στρατού παρέμενε τραγική. Επί Μπάιντεν η στήριξη που παρέχουν οι ΗΠΑ είναι απλόχερη.
Εκκαθάριση από φιλορωσικά στοιχεία
Το πρόσωπο που άλλαξε τα πάντα στον ουκρανικό στρατό είναι ο επιτελάρχης Βαλέρι Ζαλούζνι. Επιβράβευσε όσους στρατιωτικούς πρωταγωνίστησαν στις μάχες του Ντονέτσκ, δηλαδή από το 2014 και μετά, και τους έδωσε σχετική αυτονομία κινήσεων. Οι αμερικανοί συνομιλητές του FP είπαν ότι ο Ζαλούνσκι εκπαιδεύτηκε στη Δυτική στρατιωτική σκέψη νωρίς, το 2014, και συγχρόνως εκκαθάρισε το ουκρανικό στράτευμα από τα φιλορωσικά στοιχεία.
Η Ουκρανία άρχισε να στέλνει στρατιωτικούς σε ΝΑΤΟϊκές ασκήσεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, τουλάχιστον από το 2018. Οταν, λοιπόν, άρχισε η εισβολή της Ρωσίας, πέρυσι, τα αμερικανικά στρατεύματα είχαν ήδη εκπαιδεύσει 26.000 ουκρανούς στρατιώτες. Στις αρχές του 2021 οι Δυτικοί εκπαιδευτές που ήταν στην Ουκρανία προέβλεψαν την εισβολή.
Τον Φεβρουάριο του 2021 ο Ζελένσκι ενέκρινε σχέδιο που επέτρεπε σε ξένες δυνάμεις να εισέλθουν στη χώρα για ασκήσεις μεγάλης κλίμακας. Αυτό έθεσε τις βάσεις για επτά ασκήσεις με χώρες του ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα, 2.000 βρετανοί και ουκρανοί στρατιώτες συγκεντρώθηκαν στα νότια της χώρας, στο Μικολάεφ, για άσκηση μεγάλης κλίμακας. Εκείνη η άσκηση διήρκεσε δύο εβδομάδες και ήταν σχεδιασμένη από τη Βρετανία. Στόχευε να δοκιμάσει τους Ουκρανούς σε σενάριο πολέμου σύμφωνα με το οποίο η Ρωσία ελέγχει εδάφη της Ουκρανίας.
Ακριβώς τότε οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους κατάλαβαν ότι οι Ουκρανοί ήταν πλέον έτοιμοι να πολεμήσουν με ό,τι διέθεταν, αλλά και ότι ήταν πολύ καλύτερα προετοιμασμένοι σε σύγκριση με το 2014. Ακολούθησε η ρωσική εισβολή και, σταδιακά, ο εξοπλισμός των Ουκρανών με ΝΑΤΟϊκό πολεμικό υλικό.
Σήμερα και από στρατιωτικής πλευράς μιλώντας, η κατάσταση στην Ουκρανία έχει εξισορροπηθεί, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος η σύγκρουση να μεταβληθεί σε πόλεμο χαρακωμάτων, με αποτέλεσμα να μακροημερεύσει παγιώνοντας τα προβλήματα: τους θανάτους αμάχων, τις καταστροφές υποδομών, τη μετανάστευση εκατομμυρίων Ουκρανών, κατέληξε το κείμενο του FP.