Είναι σαν να δολοφονείται κάθε χρόνο ο πληθυσμός μιας ολόκληρης πόλης στο Μεξικό. Αυτό δείχνουν τα στατιστικά του ακήρυχτου, αλλά εξαιρετικά αιματηρού πολέμου μεταξύ των καρτέλ και των συμμοριών.
Οι Αρχές του Μεξικού καταμέτρησαν το 2019 συνολικά 34.582 ανθρωποκτονίες, τον υψηλότερο αριθμό από το 1997, τη χρονιά που άρχισαν να τηρούνται επίσημα δεδομένα για το φαινόμενο.
Ο αριθμός αυτός ισούται με περίπου 95 ανθρωποκτονίες την ημέρα, ή περίπου τέσσερις την ώρα.
Το 2018 είχε ήδη καταγραφεί ιστορικό ρεκόρ (33.743 ανθρωποκτονίες), που καταρρίφθηκε πέρυσι για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά.
Στη χώρα των 126 εκατομμυρίων κατοίκων, όπου η βία των συμμοριών είναι ενδημική, το πρόβλημα άρχισε να επιδεινώνεται ραγδαία μετά το 2006, όταν ο τότε πρόεδρος Φελίπε Καλδερόν στρατιωτικοποίησε το πρόβλημα.
Εκτοτε, σχεδόν 275.000 άνθρωποι έχουν δολοφονηθεί στο Μεξικό, σύμφωνα με την Εκτελεστική Γραμματεία του Εθνικού Συστήματος Δημόσιας Ασφάλειας, που πάντως δεν έχει διευκρινίσει πόσοι έπεσαν θύματα ανθρώπων του οργανωμένου εγκλήματος.
Ο σημερινός πρόεδρος, Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, ο οποίος έκλεισε την 1η Δεκεμβρίου την πρώτη του χρονιά στην εξουσία, διαβεβαιώνει πως η βία θα μειωθεί, χάρη στον αγώνα της κυβέρνησής του εναντίον της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και της μείωσης της καταφυγής στη βία έναντι των κακοποιών. Ωστόσο, το νέο ρεκόρ υπογραμμίζει το μέγεθος της πρόκλησης με την οποία έχει βρεθεί αντιμέτωπη η κυβέρνησή του.
Σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος, η κυβέρνηση του Ομπραδόρ παρουσίασε στα μέλη του μεξικανικού Κογκρέσου την περασμένη εβδομάδα σχέδιο νόμου για την αναμόρφωση του συστήματος Δικαιοσύνης. Η Γερουσία αναμένεται να συζητήσει το σχέδιο τον Φεβρουάριο.
Μια από τις διαστάσεις του αφορά την επέκταση της συνεργασίας με τις ΗΠΑ στο πεδίο της ασφάλειας.
Η κυβέρνηση σκοπεύει ακόμη να επιτρέψει να χρησιμοποιούνται ιδιωτικές επικοινωνίες ως τεκμήρια σε ποινικές υποθέσεις και να μειώσει τις καθυστερήσεις στην εκδίκαση υποθέσεων έκδοσης υπόπτων σε υποθέσεις ποινικής φύσης. Στην πλειονότητά τους, τα αιτήματα έκδοσης υποβάλλονται από τις ΗΠΑ.
Αρκετοί στην αντιπολίτευση και στον επιχειρηματικό κόσμο εκφράζουν έντονη ανησυχία για την πολιτική που εφαρμόζει ο πρόεδρος, ειδικά έπειτα από δύο μείζονες κρίσεις τους τελευταίους μήνες.
Οι επικριτές της κυβέρνησης του Λόπες Ομπραδόρ κατήγγειλαν πως έκανε το κράτος να μοιάζει υποχωρητικό έναντι των κακοποιών όταν διέταξε τις δυνάμεις ασφαλείας να αφήσουν ελεύθερο έναν γιο του Ελ Τσάπο, του διαβόητου βαρόνου των ναρκωτικών που έχει εκδοθεί και φυλακιστεί στις ΗΠΑ. Ο γιος του Ελ Τσάπο είχε συλληφθεί στην πόλη Κουλιακάν για να αποφευχθεί ο κίνδυνος σφαγής από τους σικάριος (τους εκτελεστές) του καρτέλ Σιναλόα.
Κατόπιν, στις αρχές του Νοεμβρίου, τρεις μητέρες και έξι παιδιά, μέλη κοινότητας μορμόνων με διπλή υπηκοότητα, μεξικανική και αμερικανική, σφαγιάστηκαν από φερόμενους ως εκτελεστές των καρτέλ στα όρια ανάμεσα στις πολιτείες Τσιουάουα και Σονόρα, προκαλώντας κύμα οργής και αποτροπιασμού εντός και εκτός χώρας.