Πριν από έξι μήνες, το Ισραήλ δεν είχε διπλωματικές σχέσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν ή το Σουδάν. Ισως, σε λίγους μήνες, αυτό που μοιάζει σήμερα αδιανόητο να είναι μια πραγματικότητα: η αποκατάσταση των σχέσεων Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας.
Δύο χώρες με ανοιχτή εχθρότητα, πώς μπορούν να φτάσουν στην εξομάλυνση; Τα βήματα είναι πολλά, η μεταστροφή μιας πολιτικής από τη μία ημέρα στην άλλη δεν είναι αυτονόητη (και για λόγους εσωτερικών ισορροπιών και κοινής γνώμης), ενώ το εγχείρημα πάντα θα κινδυνεύει με «ξαφνικό θάνατο». Αν υλοποιηθεί, θα είναι ιστορικό, τονίζει ο Μonde σε ανάλυσή του.
Ισραηλινά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν τη Δευτέρα ότι ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ταξίδεψε στη Σαουδική Αραβία, στην πόλη Νέομ, για πέντε ώρες, το βράδυ της Κυριακής. Μαζί του ήταν ο επικεφαλής της Μοσάντ, Γιόσι Κοέν, ο οποίος λέγεται ότι έχει έντονο παρασκηνιακό ρόλο σε επαφές με –θεωρητικά– εχθρικά διακείμενες προς το Ισραήλ χώρες.
Ο λόγος γίνεται σαφής αν συνδυάσουμε το ταξίδι με το γεγονός ότι ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ήταν στη φουτουριστική πόλη για προγραμματισμένη συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο.
Η επίσκεψη του Νετανιάχου δεν θα μπορούσε να μείνει μυστική για πολύ. Την πρόδωσαν η τεχνολογία και οι φανατικοί παρατηρητές που εντόπισαν το απολύτως ασυνήθιστο: μια πτήση ιδιωτικού αεροσκάφους από το Τελ Αβίβ στη Νέομ. Με δεδομένο ότι κατά κανόνα δεν δίδεται άδεια για ισραηλινά αεροσκάφη, κάτι το εξαιρετικό θα πρέπει να κρυβόταν πίσω από το ολιγόωρο ταξίδι.
Τη Δευτέρα, ο Νετανιάχου δεν αναφέρθηκε ευθέως στη συνάντηση, όταν ρωτήθηκε σχετικά, αλλά και δεν τη διέψευσε: «Δεν μιλούσα για αυτά τα πράγματα τόσα χρόνια και δεν θα το κάνω τώρα», είπε. Δεν ήταν η πρώτη φορά που γραφόταν κάτι στο Ισραήλ για μια συνάντηση του Νετανιάχου με τον Μπιν Σαλμάν. Ηταν όμως η πρώτη φορά που είχαμε κάποια αξιόπιστη ένδειξη ότι συνέβη αυτό.
Ο σαουδάραβας υπουργός Εξωτερικών, από την πλευρά του, αρνήθηκε ότι συνέβη η συνάντηση. Η διάψευση από τη σαουδαραβική κυβέρνηση δεν είναι μόνο διπλωματική, σημειώνει η γαλλική εφημερίδα, αλλά απευθύνεται και στο εσωτερικό, σε μια κοινή γνώμη που άκουγε την κυβέρνηση να τάσσεται ανοιχτά στο πλευρό των Παλαιστινίων και κατά του Ισραήλ.
Η μετατόπιση από την εχθρότητα στις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ (αν βεβαίως φτάσουμε ως εκεί) πρέπει να γίνει προσεκτικά, με μικρά βήματα. Δεν περνά απαρατήρητο, ωστόσο, το ότι η Σαουδική Αραβία δεν αποκλείει εντελώς την πιθανότητα προσέγγισης , αρκεί πρώτα να λυθεί το Παλαιστινιακό με συμφωνία ειρήνης.
Το Ιράν και η παρουσία του στη Μέση Ανατολή είναι, τελικά, αυτό που φέρνει πιο κοντά Ισραήλ και Σαουδική Αραβία· για παρόμοιους λόγους ήλθαν κοντά με το Τελ Αβίβ τα Εμιράτα και το Μπαχρέιν. Πέρα από αυτό, ο φιλόδοξος Μπιν Σαλμάν, γράφει ο Monde, θαυμάζει την ισραηλινή τεχνολογική υπεροχή. Η τοποθεσία της Νέομ, σχεδόν απέναντι από το ισραηλινό λιμάνι Εϊλάτ στην Ερυθρά Θάλασσα, δεν είναι τυχαία.
Η προσέγγιση του Ισραήλ με τρεις αραβικές χώρες έγινε με την ενεργή υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ και τη σιωπηρή έγκριση της Σαουδικής Αραβίας. Με δεδομένη πλέον την αλλαγή στον Λευκό Οίκο, οι αραβικές χώρες σπεύδουν να προσεταιριστούν το Ισραήλ με το βλέμμα στις ΗΠΑ του Τζο Μπάιντεν. Στην πράξη, αγοράζουν επιρροή στην Ουάσινγκτον όσο παίρνουν το μέρος του Ισραήλ.
Εν τέλει, ο χρόνος θα δώσει τις απαντήσεις του. Αν η Ουάσινγκτον θελήσει να αναβιώσει η συμφωνία με το Ιράν για τα πυρηνικά, οι αραβικές χώρες που δεν βλέπουν θετικά την Τεχεράνη ίσως επιταχύνουν τις κινήσεις τους προς το Ισραήλ. Αν, πάλι, εκλείψει ο γηραιός βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας Σαλμάν, «με τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στον θρόνο όλα μπορούν να αλλάξουν».