Το ισραηλινό Kοινοβούλιο ενέκρινε το βράδυ της Δευτέρας νόμους που απαγορεύουν κάθε δραστηριότητα στο Ισραήλ της υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών για τους παλαιστινίους πρόσφυγες (UNRWA), προκαλώντας διεθνή κατακραυγή.
Τα δύο νομοσχέδια που πέρασαν με συντριπτική πλειοψηφία, απαγορεύουν στην UNRWA να λειτουργεί στο ισραηλινό έδαφος και απαγορεύουν στις ισραηλινές αρχές να έχουν οποιαδήποτε επαφή με την υπηρεσία.
Πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες καταδίκασαν την απαγόρευση αυτή, καθώς και ο ΟΗΕ και υπηρεσίες του όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Η UNRWA κατέχει βασικό ρόλο στις ανθρωπιστικές επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας.
Το Ισραήλ έχει κατηγορήσει εργαζόμενους της UNRWA ότι συμμετείχαν στη σφαγή της Χαμάς σε ισραηλινό έδαφος την 7η Οκτωβρίου 2023, που προκάλεσε τον πόλεμο στη Γάζα. Για κάποιους από αυτούς υπήρχαν αποδεικτικά στοιχεία, βάσει των οποίων η υπηρεσία τούς απέλυσε πριν από μήνες.
Ενας άλλος εργαζόμενος της UNRWA από το 2022, ήταν διοικητής της Χαμάς και επικεφαλής της ομάδας που σκότωσε δεκάδες νέους και νέες και απήγαγε άλλους. Τα θύματα είχαν μπει σε καταφύγιο στην άκρη του δρόμου, κοντά στο μουσικό φεστιβάλ Nova. Ο διοικητής αυτός, ο Μοχάμαντ Αμπού Ατάουι, σκοτώθηκε από ισραηλινό πλήγμα στο φορτηγό της UNRWA στο οποίο επέβαινε, την Τετάρτη.
Παρά την εναντίωση του βασικού συμμάχου της χώρας, των ΗΠΑ, και την προειδοποίηση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Κνεσέτ ενέκρινε, με συντριπτική πλειοψηφία (92 ψήφοι υπέρ, 10 κατά) το κείμενο που απαγορεύει «τις δραστηριότητες της στο ισραηλινό έδαφος», συμπεριλαμβανομένης της ανατολικής Ιερουσαλήμ, του τομέα της ιερής πόλης που καταλήφθηκε από το Ισραήλ το 1967 και προσαρτήθηκε αργότερα.
Εκεί η οργάνωση παρέχει εκπαίδευση, υγεία και αστικές υπηρεσίες σε εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστινίους.
Δεύτερο κείμενο, που εγκρίθηκε επίσης με μεγάλη πλειοψηφία (89-7), απαγορεύει σε ισραηλινούς δημόσιους λειτουργούς να συνεργάζονται με την UNRWA ή υπαλλήλους της, κάτι που θα δυσκολέψει και θα περιορίσει σε καθοριστικό βαθμό τη δραστηριότητα της υπηρεσίας στη Γάζα, καθώς το Ισραήλ ελέγχει αυστηρά όλες τις εισόδους για τα φορτία ανθρωπιστικής βοήθειας με προορισμό τη Λωρίδα της Γάζας.
Οι δύο νόμοι θα τεθούν σε ισχύ 90 ημέρες μετά την υιοθέτησή τους, σύμφωνα με την Κνεσέτ.
«Υπάρχει βαθιά σύνδεση ανάμεσα στην τρομοκρατική οργάνωση (Χαμάς) και την UNRWA και το Ισραήλ δεν μπορεί να το ανεχθεί» αυτό, δήλωσε ο Γιούλι Εντελστάιν, εκ των εισηγητών των νόμων.
Η UNRWA, που δημιουργήθηκε με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το 1949, διαχειρίζεται ιδίως τα κέντρα υγείας στη Λωρίδα της Γάζας και στη Δυτική Όχθη. Καθώς παρέχει καταφύγιο, τροφή και βασικές ιατρικές υπηρεσίες, θεωρείται η «σπονδυλική στήλη» της διεθνούς βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας, που έχει βρεθεί αντιμέτωπη με ανθρωπιστική καταστροφή.
Ο επικεφαλής της UNRWA, Φιλίπ Λαζαρινί, καταδίκασε την απαγόρευση, που «δημιουργεί επικίνδυνο προηγούμενο» και θα «επιδεινώσει τα δεινά των Παλαιστινίων».
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε τη «βαθιά ανησυχία» του για τους δυο νόμους, οι οποίοι, «αν εφαρμοστούν, πιθανόν θα εμποδίσουν την UNRWA να συνεχίσει το απαραίτητο έργο της», με «καταστροφικές συνέπειες». «Δεν υπάρχει εναλλακτική στην UNRWA», επέμεινε, καλώντας το Ισραήλ να «ενεργήσει συμμορφούμενο προς τις υποχρεώσεις του δυνάμει του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου διαβεβαίωσε ότι το Ισραήλ είναι «έτοιμο» να «συνεργαστεί με διεθνείς εταίρους (του)» για να συνεχίσει να «διευκολύνει» τις παραδόσεις «ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας κατά τρόπο που δεν θα απειλεί την ασφάλειά (του)».
Ηδη προτού διεξαχθεί η ψηφοφορία, οι ΗΠΑ δήλωσαν «πολύ ανήσυχες» και «παρότρυναν την κυβέρνηση να μην εγκρίνει» το κείμενο.
Ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεέσους, κατήγγειλε την «αφόρητη» απόφαση που θα έχει «καταστροφικές συνέπειες».
Την ανησυχία και την καταδίκη τους εξέφρασαν η Βρετανία, η Γερμανία, αλλά και η Ιρλανδία, η Νορβηγία, η Σλοβενία και η Ισπανία, χαρακτηρίζοντας «αναντικατάστατο» το έργο της UNRWA.
Ισραήλ: «Σάπιο οικοδόμημα» η UNRWA
Το Ισραήλ θα χρησιμοποιήσει άλλες υπηρεσίες του ΟΗΕ και διεθνείς οργανισμούς για να διασφαλίσει ότι η βοήθεια θα φτάνει στη Γάζα, ανακοίνωσε το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών έπειτα από την έγκριση του νομοσχεδίου στην Κνεσέτ.
«Το Ισραήλ είναι δεσμευμένο στο διεθνές δίκαιο και στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και θα συνεχίσει να ενεργεί για αυτό το θέμα με υπηρεσίες του ΟΗΕ και διεθνείς οργανισμούς όπως το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, την UNICEF, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και άλλους οργανισμούς, τηρώντας τις διεθνείς του υποχρεώσεις», τόνισε το υπουργείο, υποστηρίζοντας ότι η Χαμάς «έχει διεισδύσει ευρέως και βαθιά στην UNRWA στη Γάζα και εργαζόμενοι της UNRWA συμμετείχαν στη φρικτή σφαγή της 7ης Οκτωβρίου.
»Επιπλέον, το Ισραήλ παρέδωσε στον ΟΗΕ πληροφορίες για επιπλέον 100 στελέχη της Χαμάς που απασχολούνται στην UNRWA, ωστόσο η UNRWA δεν έχει λάβει κανένα μέτρο για να αντιμετωπίσει το θέμα και δεν προχωρά σε κανένα σοβαρό βήμα για την αντιμετώπιση των τρομοκρατικών στις τάξεις της.
»Δεν είναι μόνο μεμονωμένα άτομα ή περιστατικά, όπως προσπαθεί να υποστηρίξει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ (Αντόνιο) Γκουτέρες. Η UNRWA στη Γάζα είναι ένα σάπιο οικοδόμημα, που έχει μολυνθεί εξ ολοκλήρου από τρομοκράτες», είπε το υπουργείο, καλώντας όσους ενδιαφέρονται για το Ισραήλ και τη Γάζα να αντικαταστήσουν την UNRWA με άλλες υπηρεσίες.