Με ισχνή πλειοψηφία ψήφισε η Ευρωκοινοβούλιο έναν βασικό νόμο για την προστασία της Φύσης –κεντρικό πυλώνα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν– μετά από μήνες έντονων συζητήσεων και μια εκστρατεία της αντιπολίτευσης που επικρίθηκε από επιστήμονες ως παραπλανητική, αναφέρει ρεπορτάζ του Guardian από τις Βρυξέλλες.
Ο «νόμος για την αποκατάσταση της φύσης» θα επιβάλει μέτρα ανάκαμψης στο 20% της γης και της θάλασσας της ΕΕ έως το 2030, καλύπτοντας όλα τα υποβαθμισμένα οικοσυστήματα έως το 2050. Οι νομοθέτες αποφάσισαν να μη «σκοτώσουν» το νομοσχέδιο με μόλις μια ντουζίνα διαφορά ψήφων στο Στρασβούργο, αλλά το ατόνησαν σε πολλά σημεία. Θα στείλουν την πρόταση σε μια περιβαλλοντική επιτροπή προτού παρουσιάσουν τις λεπτομέρειές του στα κράτη-μέλη.
Η Φύση πεθαίνει ταχύτερα από ό,τι πίστευαν ποτέ οι άνθρωποι, αποφάνθηκε μια επιστημονική αξιολόγηση-ορόσημο το 2019 – λόγω της κλιματικής αλλαγής, της ρύπανσης και του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι εκμεταλλεύονται τη γη και τη θάλασσα. Ο νόμος για την αποκατάσταση στοχεύει να αναστρέψει αυτή την τάση και να βοηθήσει την ΕΕ να πετύχει στόχους βιοποικιλότητας εκεί όπου στο παρελθόν είχε αποτύχει.
Η αντίδραση από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), την κεντροδεξιά ομάδα στην οποία ωστόσο ανήκει η Φον ντερ Λάιεν, παραλίγο να βυθίσει την πρόταση. Μαζί με τους δεξιούς Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές, την ακροδεξιά ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία, και μέρη ομάδας των Φιλελευθέρων, το ΕΛΚ υποστήριξε ότι ο νόμος θα βλάψει την επισιτιστική ασφάλεια και θα τιμωρήσει τους παραγωγούς που ταλαιπωρήθηκαν από την πανδημία και την ενεργειακή κρίση.
«Λιγότερη γη για τους αγρότες, λιγότερη θάλασσα για τους ψαράδες, λιγότερη δραστηριότητα για τις επιχειρήσεις και λιγότερα ευρωπαϊκά προϊόντα και θέσεις εργασίας για τους πολίτες μας» αποφάνθηκε η Ροζάνα Κόντε, ιταλίδα ευρωβουλευτής της ομάδας Ταυτότητα και Δημοκρατία, κατά τη διάρκεια μιας έντονης συζήτησης στις Βρυξέλλες την Τρίτη.
«Αυτές είναι οι βαριές επιπτώσεις των προτάσεων που περιέχονται σε έναν κανονισμό διαποτισμένο από ιδεοληψία και αντιπαραγωγικό για την ίδια τη Φύση» κατέληξε. Οι επιστήμονες απορρίπτουν τον ισχυρισμό ότι η αποκατάσταση της Φύσης κάνει κακό στα τρόφιμα και στην οικονομία.
Μια ανοιχτή επιστολή υπογεγραμμένη από 6.000 επιστήμονες αναφέρει ότι οι πολέμιοι της νομοθεσίας «όχι μόνο στερούνται επιστημονικών αποδεικτικών στοιχείων, αλλά αντίθετα, τα αντικρούουν». Προβάλλουν μελέτες που δείχνουν ότι η αποκατάσταση της Φύσης θα βελτιώσει την επισιτιστική ασφάλεια, θα βοηθήσει την αλιεία, θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και θα εξοικονομήσει χρήματα.
«Γινόμαστε δέκτες συστηματικής παραπληροφόρησης» λέει ο Γκι Πέερ, βιολόγος συντήρησης στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Ερευνας Χέλμχολτζ, ο οποίος ήταν ο πρώτος συγγραφέας της επιστολής. «Τα λόμπι μπορούν να παράγουν όση παραπληροφόρηση θέλουν. Αλλά όταν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πάνε ενάντια στην επιστήμη, οφείλουμε να παρέμβουμε».
Η ευρωπαϊκή Φύση βρίσκεται σε κάκιστη υγεία. Πάνω από το 60% των εδαφών της Γηραιάς Ηπείρου είναι ανθυγιεινά και το 81% των οικοτόπων της είναι σε κακή κατάσταση. Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι η αφθονία των πουλιών αγροτικής γης έχει μειωθεί κατά το ήμισυ τα τελευταία 40 χρόνια.
Ο Πέερ λέει ότι είναι ασαφές αν ακόμη και οι δεινόσαυροι πέθαιναν τόσο γρήγορα. Και προσθέτει: «Σαράντα χρόνια είναι συγκριτικά ένα εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Με εξελικτικούς όρους, ισοδυναμεί με την ταχύτητα ενός μετεωρίτη που πέφτει πάνω μας».
Την ημέρα πριν από την ψηφοφορία αγρότες οδήγησαν τρακτέρ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητώντας από τους ευρωβουλευτές να καταψηφίσουν το νομοσχέδιο, ενώ από την άλλη πλευρά, διαδηλωτές για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένης της διάσημης σουηδής ακτιβίστριας Γκρέτα Τούνμπεργκ, τους προέτρεψαν να το υποστηρίξουν.
Οι ομάδες των ακτιβιστών οικολόγων επέκριναν τις αλλαγές στο εγκεκριμένο κείμενο – από το οποίο κόπηκε μια πρόταση για την αποκατάσταση των γεωργικών οικοσυστημάτων, και στο οποίο προστέθηκε μια γραμμή που καθυστερεί την εφαρμογή του νόμου μέχρι την επίσημη αξιολόγηση της επισιτιστικής ασφάλειας της Ευρώπης.
Ο νόμος είχε προηγουμένως απορριφθεί από τις επιτροπές Αλιείας και Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Μια τρίτη επιτροπή, αρμόδια για θέματα περιβάλλοντος, δεν βρήκε πλειοψηφία υπέρ του, καθώς κατέληξε σε ισοψηφία. Οι αγρότες και οι ψαράδες ισχυρίζονται ότι ο νόμος απαιτεί πάρα πολλά χωρίς να διευκρινίζει ποιος θα τα πληρώσει.
Η ΕΕ επιθυμεί να απελευθερώσουν οι αλιείς τον στόλο από τις ανθρακούχες εκπομπές του και να προστατεύσουν το περιβάλλον χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα χρηματοδότηση, δηλώνει ο Ντάνιελ Βότσες ντε Ονέντι, διευθύνων σύμβουλος του αλιευτικού λόμπι Europêche. «Θέλουμε να εφαρμόσουμε τον κανονισμό με δίκαιο τρόπο στην ΕΕ – όχι με περιβαλλοντικό σφυρί» λέει χαρακτηριστικά.
Το Copa Cogeca, το αγροτικό ευρωπαϊκό λόμπι, επαίνεσε τις αλλαγές της τελευταίας στιγμής στη γεωργική πλευρά της πρότασης, αλλά είπε ότι ο νόμος παραμένει «βασικά κακώς προετοιμασμένος, στερείται προϋπολογισμού και θα παραμείνει ανεφάρμοστος για τους αγρότες και τους ιδιοκτήτες δασών».
Λίγο πριν από την ψηφοφορία, μια χούφτα Συντηρητικών βουλευτών δήλωσαν την πρόθεσή τους να σπάσουν τη γραμμή του κόμματός τους, υπέρ μιας τροποποιημένης εκδοχής του νόμου. «Δεν μπορώ με καλή συνείδηση, καλή πίστη, να ψηφίσω κατά αυτού του νόμου» είπε η Φράνσις Φιτζέραλντ, ιρλανδή ευρωβουλευτής και αντιπρόεδρος του ΕΛΚ, σε βίντεο που αναρτήθηκε στο Twitter λίγο πριν από την ψηφοφορία. «Θα πρέπει να έχουμε μια εποικοδομητική προσέγγιση».
Το ΕΛΚ διεξήγαγε μια προκλητική καμπάνια κατά του σχεδίου νόμου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τις εβδομάδες πριν από την ψηφοφορία, η κεντροδεξιά ομάδα της Ευρωβουλής έγραψε στο Twitter ότι ο προτεινόμενος νόμος θα μετατρέψει τη φινλανδική πόλη Ροβανιέμι, που ισχυρίζεται ότι είναι η επίσημη κατοικία του Αγιου Βασίλη, σε δάσος.
.