Μια απαισιόδοξη, αν όχι τρομακτική, εκτίμηση για το τι θα συμβεί το 2023 έδωσε η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, προειδοποιώντας ότι υπάρχει πιθανότητα να είναι η χρονιά που θα σημαδευτεί από κοινωνικές εντάσεις σε παγκόσμια κλίμακα. Η ίδια επεσήμανε ακόμη ότι οι συνέπειες στην απασχόληση, των περιοριστικών πολιτικών των κεντρικών τραπεζών, δεν έχουν γίνει ακόμα αισθητές.
«Δεν βρισκόμαστε παρά στη 12η Ιανουαρίου και ήδη έχουμε (κοινωνικές εντάσεις) στη Βραζιλία, στο Περού, στη Βολιβία, στην Κολομβία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, όλες για διαφορετικούς λόγους», σημείωσε η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα.
Και στην περίπτωση που η άνοδος των επιτοκίων πλήξει τις αγορές εργασίας, συνεπεία των προσπαθειών επιβράδυνσης του πληθωρισμού, αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε ακόμη περισσότερες εντάσεις, τόνισε η επικεφαλής του διεθνούς χρηματοπιστωτικού θεσμού της Ουάσιγκτον.
Η κατάσταση δεν θα βελτιωθεί σύντομα, καθώς ο πληθωρισμός «παραμένει υψηλός», και «το έργο των κεντρικών τραπεζών δεν έχει τερματιστεί ακόμη» για να αποκλιμακωθεί, θύμισε η κυρία Γκεοργκίεβα, κρίνοντας ότι «η κρίση αναμφίβολα δεν έχει τελειώσει».
Παρότι η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας αναμένεται να είναι μεγαλύτερη το 2023 από ό,τι προέβλεπε το Ταμείο στις τελευταίες δημοσιεύσεις του τον Οκτώβριο, οι εθνικές αγορές εργασίας μέχρι τώρα επιδεικνύουν «ανθεκτικότητα», σημείωσε η Γκεοργκίεβα, κάνοντας λόγο για «θετική» ένδειξη.
Συμβάλλει «το γεγονός ότι κυβερνήσεις ανέλαβαν γρήγορα δράση για να προσφέρουν οικονομική υποστήριξη στους πληθυσμούς μπροστά στην άνοδο των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας. Αλλά τα διαθέσιμα περιθώρια συρρικνώνονται».
«Εφόσον ο κόσμος έχει δουλειά, ακόμα κι αν οι τιμές είναι αυξημένες, καταναλώνει, κάτι που βοήθησε την οικονομία κατά το τρίτο τρίμηνο, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, όμως γνωρίζουμε πως ο αντίκτυπος της περιοριστικής οικονομικής πολιτικής μένει ακόμη να εκδηλωθεί», ειδικά σε ό,τι αφορά την ανεργία, επέμεινε η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ.
Ταυτόχρονα, οι συνέπειες της ανόδου των επιτοκίων στις χώρες με υψηλά χρέη ενδέχεται να αποδειχθούν δραματικές, ανέφερε η κυρία Γκεοργκίεβα, ο θεσμός της οποίας προειδοποιεί εδώ και μήνες για τον κίνδυνο το 60% των αναπτυσσόμενων χωρών να βυθιστεί σε κρίσεις δημόσιου χρέους.
Οδεύουμε σε παγκόσμια ύφεση;
«Για τις χώρες με υψηλά επίπεδα (κρατικού) χρέους, οι τίτλοι των οποίων εκδίδονται σε δολάρια, οι συνέπειες (των νομισματικών πολιτικών) θα είναι δραματικές. Και όταν έρχονται να προστεθούν σ’ αυτές υποτιμήσεις (των νομισμάτων τους), θα υπάρξουν μεγάλες δυσκολίες για τους πληθυσμούς τους», ανέλυσε η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ.
Πρόσθεσε πως θεωρεί αναγκαίο να υπάρξει αναδιάρθρωση των χρεών των κρατών που απειλούνται, ζήτημα για το οποίο «αναμένεται να έχουμε μια συνάντηση τον Φεβρουάριο στο υψηλότερο επίπεδο με τους κυριότερους πιστωτές —την Κίνα, την Ινδία, τη Σαουδική Αραβία—, καθώς και με τον ιδιωτικό τομέα».
Παρ’ όλ’ αυτά, το ΔΝΤ εκτιμά πάντα πως «η παγκόσμια ύφεση μπορεί να αποφευχθεί», ακόμα κι αν ορισμένος αριθμός χωρών δει συρρίκνωση του ΑΕΠ, τουλάχιστον «αν δεν υπάρξει κάποιο επιπρόσθετο σοκ», ανέφερε η γενική διευθύντριά του.
Στην περίπτωση που δεν αμφισβητηθεί η αλλαγή πολιτικής της Κίνας όσον αφορά την αντιμετώπιση της πανδημίας του νέου κορονοϊού, η ανάκαμψη της οικονομίας στη χώρα αυτή μέσα στη χρονιά «ίσως είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας της παγκόσμιας ανάπτυξης το 2023», εκτίμησε η κυρία Γκεοργκίεβα.
«Εάν παραμείνει στην τροχιά αυτή, η Κίνα θα γίνει ξανά παράγοντας που συμβάλλει θετικά στην παγκόσμια ανάπτυξη, ακόμα κι αν αυτό δεν έχει τις διαστάσεις που παρατηρούσαμε ως εδώ», επέμεινε.
Από την άλλη πλευρά, η ανθεκτικότητα της αμερικανικής οικονομίας, της μεγαλύτερης στον κόσμο, ενδέχεται να επιτρέψει να αποφευχθεί η ύφεση σε παγκόσμια κλίμακα, πάντα κατά την επικεφαλής του ΔΝΤ.
«Αυτό που παρατηρούμε στις ΗΠΑ είναι αρκετά αξιοσημείωτο», υπογράμμισε, επισημαίνοντας την ιδιαίτερα χαμηλή ανεργία και την κατανάλωση που παραμένει αδιάπτωτη, ενώ «βλέπουμε επίσης ολίσθηση των δαπανών για αγαθά προς αυτές για υπηρεσίες», κάτι που υποστηρίζει τη δραστηριότητα.
Αυτό μπορεί να επιτρέψει οι ΗΠΑ να αποφύγουν την ύφεση, και ακόμη και «στην περίπτωση που καταγράψουν ύφεση από τεχνική σκοπιά, να είναι ελαφριά», συμπλήρωσε.
Οι ΗΠΑ μπορεί να αποφύγουν την ύφεση
Πάντως, η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα δήλωσε ότι υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις πως οι ΗΠΑ μπορούν να αποφύγουν την ύφεση τη χρονιά αυτή και να επιτύχουν «ομαλή προσγείωση» της οικονομίας τους.
Η Γκεοργκίεβα δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι οι αγορές εργασίας στις ΗΠΑ παραμένουν ανθεκτικές, ενώ η καταναλωτική ζήτηση παραμένει δυνατή, παρά τις πρόσφατες αυξήσεις στα επιτόκια για την καταπολέμηση του πληθωρισμού. Οπως είπε η ίδια, καταγράφεται μία «υγιής στροφή» μακριά από τις υπερβολικές αγορές προϊόντων, οι οποίες είχαν πιέσει τις τιμές, ενώ επιστρέφει η ζήτηση υπηρεσιών και υπάρχουν περισσότερο διαφοροποιημένες πηγές ανάπτυξης στην αμερικανική οικονομία.
Οι εξελίξεις αυτές «παρέχουν επαρκή επιχειρηματολογία για προσδοκία ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αποφύγουν την οικονομική ύφεση», δήλωσε η Γκεοργκίεβα στη διάρκεια της πρώτης συνέντευξης Τύπου που έδωσε για το 2023. «Πράγματι, θα μπορούσα να πω ότι σε τεχνικούς όρους (οι ΗΠΑ) βρίσκονται ήδη σε ύφεση, αλλά θα είναι μία πολύ ήπια ύφεση».
Η ίδια εξήγησε πως ο καθορισμός περιόδων οικονομικής ύφεσης αποτελεί συχνά το αντικείμενο έντονης συζήτησης.
Το ΔΝΤ εκτίμησε τον Οκτώβριο την ανάπτυξη του αμερικανικού ΑΕΠ για το 2023 στο 1%, ενώ την εκτίμηση αυτή θα επικαιροποιηθεί μέσα στον Ιανουάριο. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτίμησε την Τρίτη ότι η ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας θα είναι οριακή, στο 0,5%, για το 2023.