Καθώς όλο και περισσότερες λεπτομέρειες προκύπτουν σχετικά με τον απίστευτο άθλο επιβίωσης των τεσσάρων παιδιών στον Αμαζόνιο της Κολομβίας, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι η γνώση των προγόνων του μεγαλύτερου παιδιού έπαιξε ζωτικό ρόλο στο να κρατήσει ζωντανά τα μικρότερα αδέρφια της, συμπεριλαμβανομένου ενός μωρού που έγινε ενός έτους κατά τη διάρκεια της 40ήμερης δοκιμασίας του.
Η 13χρονη Λέσλι Μουκουτούι κατάφερε να αναγνωρίσει βρώσιμα φρούτα, να βρει κατάλληλο πόσιμο νερό και να αποφύγει επικίνδυνα φυτά και ζώα, χάρη, εν μέρει, στη γνώση που της παρείχε η γιαγιά της, Φάτιμα Βαλένθια, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Guardian.
«Πρέπει να αναγνωρίσουμε όχι μόνο τη γενναιότητα της, αλλά και τα ηγετικά της προσόντα» είπε ο κολομβιανός υπουργός Αμυνας, Ιβάν Βελάσκεθ, μετά από επίσκεψη στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Μπογκοτά, όπου τα παιδιά νοσηλεύονται για υποσιτισμό και μικροτραυματισμούς. «Μπορούμε να πούμε ότι χάρη σε αυτήν τα τρία μικρότερα αδέρφια της μπόρεσαν να επιβιώσουν στο πλευρό της – χάρη στη φροντίδα της και στις γνώσεις της για τη ζούγκλα».
Το αεροπλάνο τύπου Τσέσνα που μετέφερε τα τέσσερα παιδιά, τη μητέρα τους και άλλους δύο ενήλικες, συμπεριλαμβανομένου του πιλότου, συνετρίβη την 1η Μαΐου σε μια από τις πιο απομακρυσμένες και επικίνδυνες περιοχές της Κολομβίας. Μια ομάδα έρευνας βρήκε το αεροπλάνο στις 16 Μαΐου σε ένα πυκνό κομμάτι του τροπικού δάσους, και ανέσυρε τα πτώματα των ενηλίκων, αλλά τα παιδιά δεν ήταν εκεί.
Την Παρασκευή, τα τέσσερα παιδιά –μέλη της κοινότητας των ιθαγενών Χουιτότο– βρέθηκαν σε ένα μικρό άνοιγμα της ζούγκλας, πέντε χιλιόμετρα μακριά από τα συντρίμμια, σε μια περιοχή όπου αφθονούν φίδια, κουνούπια και άλλα ζώα. Αρκετές φορές οι ομάδες έρευνας είχαν περάσει σε απόσταση 50 μέτρων από το ξέφωτο.
Τελικά μπόρεσαν να εντοπίσουν τα παιδιά χάρη σε ένα κλάμα του Κρίστιν, του μικρότερου από τα αδέρφια. Ηταν μόλις 11 μηνών όταν το αεροπλάνο συνετρίβη, καθώς τα παιδιά ταξίδευαν με τη μητέρα τους, από το χωριό Αραρακουάρα του Αμαζονίου, στο Σαν Χοσέ Ντελ Γκουαβιάρε.
Ο θείος των παιδιών, Φιντένσιο Βαλένσια, είπε ότι τα αδέρφια επιβίωσαν τρώγοντας φαρίνα (γνωστό και ως αλεύρι μανιόκας) και χρησιμοποιώντας τις γνώσεις τους σχετικά με τα φρούτα του τροπικού δάσους. Μέχρι στιγμής τα παιδιά έχουν δώσει ελάχιστες λεπτομέρειες σχετικά με τη δοκιμασία τους, αλλά οι συνομιλίες με μέλη της οικογένειας δείχνουν ότι μπορεί να κρύφτηκαν από την ομάδα αναζήτησης λόγω φόβου.
«Φοβόντουσαν εκεί έξω, με τα σκυλιά να γαβγίζουν» λέει ο Φιντένσιο, έχοντας μιλήσει στα παιδιά την Κυριακή. «Κρύβονταν ανάμεσα στα δέντρα… έτρεχαν». Ο Βαλένσια είπε στο μέσο ενημέρωσης Noticias Caracol ότι τα παιδιά άρχισαν να μιλάνε και ένα από αυτά είπε ότι κρύφτηκαν μέσα σε κορμούς δέντρων για να προστατευτούν.
Η Αλίσια Μέντες, δημοσιογράφος της εφημερίδας El Tiempo, είπε ότι κάποια στιγμή τα παιδιά είχαν ακούσει ένα μήνυμα στη μητρική τους γλώσσα ηχογραφημένο από τη γιαγιά τους, το οποίο μεταδόθηκε από ελικόπτερο, αλλά φοβήθηκαν να απαντήσουν.
Πέρα από το σοκ της συντριβής και τον θάνατο της μητέρας τους, τα παιδιά μπορεί να είχαν λόγους να φοβούνται τις στολές χρώματος ελιάς της ομάδας αναζήτησης. Ο Μανουέλ Ρανόκ, πατέρας των δύο μικρότερων παιδιών, ισχυρίζεται ότι μέλη του Carolina Ramiréz Front, μιας πρώην ομάδας αντιφρονούντων των ανταρτών της FARC που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, απειλούσαν για καιρό αυτόν και την οικογένειά του.
Ο Ρανόκ, ο οποίος υπηρέτησε ως κυβερνήτης μιας κοινότητας Χουιτότο, είπε ότι οι απειλές τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει την περιοχή, στο νότιο τμήμα του Αμαζονίου της Κολομβίας. Η οικογένεια είχε επισκεφτεί τον Ρανόκ εκεί τον Απρίλιο και επέστρεφε με ένα ναυλωμένο Τσέσνα, όταν ο κινητήρας του χάλασε και συνετρίβη στην περιοχή όπου δρούσε η ομάδα των ανταρτών.
Στις 20 Μαΐου ο στρατός επιβεβαίωσε ότι είχε βρει ένα εγκαταλειμμένο στρατόπεδο αντιφρονούντων της FARC, 2,8 χιλιόμετρα από το σημείο της συντριβής, αλλά απέκλεισε γρήγορα τις εικασίες ότι τα παιδιά είχαν απαχθεί από την ομάδα. Ο Ρανόκ είπε ότι τα παιδιά θα πουν τις δικές τους ιστορίες όταν είναι έτοιμα.
Κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τον στρατό ότι δεν έκανε αρκετά για να βρει τα αδέρφια. Χρησιμοποίησαν 11 αεροσκάφη, μοίρασαν 10.000 φυλλάδια και εκτόξευσαν 100 πακέτα τροφίμων στην περιοχή αναζήτησης εύρους 323 τετραγωνικών χιλιομέτρων – ακόμη και σε αποστάσεις μεγαλύτερες από αυτές που θα μπορούσαν να φτάσουν τα παιδιά με τα πόδια.
Στην έρευνα συμμετείχαν περισσότεροι από 150 στρατιώτες και 200 εθελοντές από τοπικές κοινότητες ιθαγενών, μαζί με μια ομάδα 10 βελγικών ποιμενικών σκύλων. Στην αρχή τα στρατεύματα των ειδικών δυνάμεων της Κολομβίας έδρασαν σιωπηλά, συνηθισμένοι να εντοπίζουν ομάδες ανταρτών στη ζούγκλα.
«Συνειδητοποιήσαμε ότι έπρεπε να τροποποιήσουμε τη διαδικασία, να κάνουμε θόρυβο και να φωνάξουμε το όνομα της Λέσλι, για να τους κάνουμε να μας δουν» είπε στην El Mundo ένας στρατιώτης που συμμετείχε στη διάσωση, υπό τον όρο της ανωνυμίας. Για τους ιθαγενείς εθελοντές, ξεκαθάρισε: «Μας δίδαξαν πράγματα για τη ζούγκλα, τις παραδόσεις τους και τη βαθιά πνευματικότητά τους».
Ηταν ίσως ενδεικτικό ότι οι πρώτοι διασώστες που βρήκαν τα παιδιά ήταν μέλη της ομάδας αναζήτησης των ιθαγενών, που τα καλούσαν σε μητρικές τους γλώσσες. Το πρωί της διάσωσης συμμετείχαν σε μια ιεροτελεστία, χρησιμοποιώντας yagé (αγιαχουάσκα), ένα παραδοσιακό φάρμακο της ζούγκλας με ψυχεδελικές ιδιότητες.
Μιλώντας το Σάββατο, η γιαγιά των παιδιών, Φάτιμα Βαλένσια, πίστωσε τόσο τον πνευματικό όσο και τον φυσικό κόσμο για την επιβίωση των εγγονιών της. «Ευχαριστώ τη Μητέρα Γη που τους απελευθέρωσε» δήλωσε.