Η στιγμή που πρέπει να πει «αντίο». Αυτή είναι η πιο δύσκολη, για κάθε σπουδαίο αθλητή. Πιο οδυνηρή από τη μεγαλύτερη αποτυχία, από τον χειρότερο τραυματισμό. Γιατί, όπως ο θάνατος, δεν έχει επιστροφή.
Για την Ευανθία -Εβίνα- Μάλτση, έναν θρύλο του γυναικείου μπάσκετ, το αναπόφευκτο ήρθε στο δρόμο προς τα 41 της χρόνια. Με μια συγκινητική επιστολή προς την ΕΟΚ ανακοίνωσε την απόφασή της να αποσυρθεί από την Εθνική, την οποία υπηρέτησε επί 21 ολόκληρα χρόνια: από το 1998, που φόρεσε για πρώτη φορά τη φανέλα με το εθνόσημο σε ένα φιλικό με τη Ρουμανία, μέχρι τα βαθιά μπασκετικά της γεράματα.
Για την Εβίνα η Εθνική ήταν «το απόλυτο κίνητρο», όπως αναφέρει στην επιστολή της. «Ο λόγος για όλο το μπασκετικό μου ταξίδι. Η ομάδα της καρδιάς μου και, πολλές φορές, η διέξοδός μου. Η ομάδα που αγάπησα όσο καμία άλλη». Δεν την εγκατέλειψε ποτέ. Ούτε μετά το 2004, που άρχισε η διεθνής καριέρα της. Σε αντίθεση με αρκετούς άνδρες συναδέλφους της, οι οποίοι την απαρνήθηκαν πολύ νέοι, όταν ήταν «φτασμένοι» παίκτες, πια, και δεν είχε τίποτα να τους προσφέρει.
Τι να πρωτοχωρέσει στο βίντεο των 262 δευτερολέπτων, που ετοίμασε η Ομοσπονδία για να την αποχαιρετίσει; Τα 214 διεθνή παιχνίδια και οι 3.215 πόντοι της (επιδόσεις – ρεκόρ στα χρονικά της Εθνικής Γυναικών); Η πορεία προς την τέταρτη θέση στο Ευρωμπάσκετ του 2017; Η βράβευσή της ως MVP στο Ευρωμπάσκετ του 2009 (αν και η Εθνική μας τερμάτισε στην πέμπτη θέση); Η εμβληματική της παρουσία στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, όπου αναδείχθηκε δεύτερη σκόρερ του τουρνουά; Τα πέντε της Ευρωμπάσκετ (2005, 2007, 2009, 2011, 2017) και τα δύο Παγκόσμια Πρωταθλήματα (2010, 2018) στα οποία έλαμψε; Οι συμμετοχές της σε τρία All-Star Game της Ευρωλίγκας (2007, 2008, 2009);
Η συρραφή μερικών εικόνων δεν αρκεί για να αποδώσει το μεγαλείο αυτής της αθλήτριας. Εκτός αν προσέξει κανείς τη φλόγα στα μεγάλα, εκφραστικά της μάτια. Το πάθος για τη νίκη, τον έρωτα για το μπάσκετ. Παντού και πάντα. Η «Greek Killer», όπως την αποκαλούν στο εξωτερικό, δεν ήταν, απλώς, η αρχηγός της Εθνικής, αλλά και η «ψυχή» της. Αυτή που με την «τρέλα» της κατάφερνε να παρακινήσει ολόκληρη την ομάδα, να την κάνει να πιστέψει πως τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο.
Την είπαν, στην Ελλάδα, και «θηλυκό Γκάλη». Οπως, παλαιότερα, την Αννι Κωνσταντινίδου. Αλλά, η αλήθεια είναι ότι η Μάλτση ξεπέρασε ακόμη κι αυτή τη σπουδαία μπασκετμπολίστρια, που μεσουράνησε με την ιστορική ομάδα του Σπόρτινγκ. Επαιξε σε 15 συλλόγους, σε επτά χώρες. Εκτός από την Ελλάδα, στην Ισπανία, τη Γαλλία, την Τσεχία, την Πολωνία, την Τουρκία. Σχεδόν παντού κατέκτησε τίτλους. Τις πιο μεγάλες της στιγμές, πάντως, τις έζησε το 2007, όταν έκανε το όνειρό της -να αγωνιστεί στο ΝΒΑ Γυναικών- πραγματικότητα (είναι η δεύτερη Ελληνίδα που έπαιξε στο κορυφαίο πρωτάθλημα, μετά την Αναστασία Κωστάκη). Φόρεσε τη φανέλα των Κονέκτικατ Σαν, μιας από τις κορυφαίες ομάδες της Ανατολής, σε 26 παιχνίδια (στα επτά ήταν «πενταδάτη»). Και η πιο αξέχαστη βραδιά της ήταν στις 7 Ιουλίου 2007, όταν οδήγησε το Κονέκτικατ στη νίκη του επί των Σπαρκς, στο Λος Αντζελες, πετυχαίνοντας 23 πόντους με 5/5 τρίποντα.
Στο μπάσκετ την «έσπρωξε» ο Νίκος Γκάλης. Το εξομολογήθηκε η ίδια, σε συνέντευξή της, τον περασμένο Μάιο. Οταν τον είδε να… οργιάζει στο Ευρωμπάσκετ του ’87, ήταν – δεν ήταν οκτώ ετών. Τα αδέρφια της, που έπαιζαν μπάσκετ, την έπαιρναν μαζί τους στο γήπεδο. Κι εκείνη, καθόταν στον πάγκο και τους έβλεπε. Δειλά – δειλά άρχισε να σουτάρει. Στην αρχή για να φτάσει την μπάλα στο καλάθι. Στη συνέχεια, για να τη βάλει μέσα. Εμαθε, με τη μίμηση, ό,τι έκαναν τα αγόρια.
Η κορυφαία σύγχρονη ελληνίδα μπασκετμπολίστρια -και μια από τις πέντε έξι καλύτερες στην Ευρώπη- μπήκε στη ζωή μας με μεγάλη καθυστέρηση. Οι περισσότεροι την έμαθαν τον Ιούνιο του 2017, όταν έκανε «πράγματα και θαύματα» στο Eurobasket της Τσεχίας με την Εθνική Ελλάδας. Μετά τους ελληνικούς θριάμβους επί της Σερβίας και της Ρωσίας (δύο υπερδυνάμεων στο γυναικείο μπάσκετ), αλλά και επί της -επίσης πανίσχυρης- Τουρκίας, που μετέδωσε η ΕΡΤ. Τότε, λοιπόν, όταν φάνηκαν τα μετάλλια στο βάθος, όλοι ζητούσαν να μάθουν τα πάντα γι’ αυτό το κορίτσι, που είχε γίνει θέμα συζήτησης στη χώρα, και οι φωτογραφίες του είχαν κατακλύσει το Facebook και το Instagram.
Οι μυημένοι στο γυναικείο μπάσκετ γνώριζαν το μέγεθός της από παλιά. Οπως και τις θυσίες που έκανε για να καθυστερήσει την αποχώρησή της από την Εθνική. Ηταν Απρίλιος του 2011, όταν -σε συνέντευξή της στην ιστοσελίδα της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας μπάσκετ, FIBA Europe- είχε εκφράσει την πρόθεσή της να φορέσει για τελευταία φορά το εθνόσημο στο στήθος, στο επικείμενο Ευρωμπάσκετ της Πολωνίας. Είχε ταλαιπωρηθεί από τραυματισμούς περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, και ένιωθε εξουθενωμένη, απογοητευμένη. Αλλά, η αφοσίωσή της στην ομάδα, η αγάπη της για το μπάσκετ, νίκησαν και τον χρόνο. Μέχρι χθες.
Θα μας λείψει, η Ελβίνα. Γύρω της είχε «στηθεί» ολόκληρο το οικοδόμημα της Εθνικής. Κι όχι μόνο γι’ αυτό. Ο δικός της επίλογος σηματοδοτεί και το τέλος μιας ρομαντικής εποχής, όπου η συμμετοχή στην εθνική ομάδα δεν ήταν αγγαρεία, αλλά τιμή και ιερό καθήκον.