Η Κίνα όχι μόνο θα διατηρήσει αλλά και θα επεκτείνει το άνοιγμά της προς τον κόσμο, χωρίς όμως να αποστρέφει το βλέμμα από το εσωτερικό και γνωστές πληγές όπως η διαφθορά. Αυτό ήταν το μήνυμα που έστειλε ο πρόεδρος της χώρας Σι Τζινπίνγκ κατά τη διάρκεια του 19ου Συνεδρίου του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Είναι ένα ακόμη κρίσιμο συνέδριο καθώς η Κίνα συνεχίζει να ακροβατεί μεταξύ καπιταλισμού και κατ’ όνομα κομμουνισμού.
Το μοτίβο της μακράς ομιλίας του Σι (με διάρκεια που έφτασε τις 3,5 ώρες!) ήταν ότι η χώρα μπαίνει σε μια νέα εποχή, μια εποχή «εθνικής αναζωογόνησης» όπως τόνισε προς τους συνέδρους.
Οι σύντροφοι, ζήτησε ο Σι, «πρέπει να στοχεύουν ψηλά και να κοιτούν μακριά, να είναι σε εγρήγορση ακόμα και σε περιόδους ηρεμίας».
Ο Σι είχε μόνο καλά λόγια να πει για τον λαό και τα επιτεύγματά του την τελευταία πενταετία.
«Το κινεζικό έθνος είναι μεγάλο· έχει περάσει δυσκολίες και αντιξοότητες αλλά παραμένει αδάμαστο. Ο κινεζικός λαός είναι μεγάλος λαός· είναι επινοητικός και γενναίος και ποτέ δεν σταματά να επιδιώκει την πρόοδο». Θερμά λόγια είχε βέβαια και για το Κομμουνιστικό Κόμμα: «Το ΚΚ είναι μεγάλο κόμμα· έχει τη μαχητική ικανότητα και το θάρρος για τη νίκη».
Στην ομιλία του τόνισε ακόμη ότι αυτή η νέα εποχή είναι περίοδος «σοσιαλισμού με κινεζικά χαρακτηριστικά». Και υπογράμμισε ότι η Κίνα δεν πρέπει να αντιγράψει ξένα πολιτικά συστήματα.
Ο Σι αναφέρθηκε ακόμη σε ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο «σοσιαλιστικού εκσυγχρονισμού» που φτάνει ως το 2050, επισημαίνοντας παράλληλα την ανάγκη για εθνική ενότητα _ έμμεση αναφορά σε αποσχιστικά κινήματα όπως του Θιβέτ. Δεν ξέχασε ούτε την Ταϊβάν, την οποία παγίως η Κίνα θεωρεί τμήμα της.
Ωστόσο, παρά τα «θαύματα που έχει επιτελέσει» η Κίνα την τελευταία πενταετία, ο Σι επισήμανε ότι μέσα στο Κόμμα εξακολουθεί να υπάρχει ο «ιός της διαφθοράς», φαινόμενο το οποίο υποσχέθηκε να περιορίσει όσο το δυνατόν περισσότερο.
Προσαρμογή στην αγορά
Το λεξιλόγιο του προέδρου Σι θύμιζε σε πολλά αυτό δυτικών ηγετών: εμβάθυνση των θεσμικών μεταρρυθμίσεων στις κρατικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις μεικτού ιδιοκτησιακού καθεστώτος, ανταγωνισμός, πραγματική οικονομία, αλλά και χρηματοοικονομική αγορά.
Ο τίτλος της ομιλίας, κάτω από τον περίπλοκη γραφειοκρατική γλώσσα, ελάχιστα έκρυβε τις προθέσεις του ομιλητή: «Διασφαλίζοντας μια αποφασιστική νίκη στην οικοδόμηση μιας ισορροπημένα ευημερούσης κοινωνίας σε όλες τις πτυχές της και παλεύοντας για την μεγάλη επιτυχία του σοσιαλισμού με κινεζικά χαρακτηριστικά για μια νέα εποχή».
Οσο όμως στον τίτλο της ομιλίας κυριαρχούσαν οι τυπικές εκφράσεις ενός κομμουνιστικού καθεστώτος, στο σώμα της ομιλίας κάποιες περισσότερο δυτικές έννοιες έκαναν την εμφάνισή τους.
Η «αγορά» κυριάρχησε στην ομιλία του κινέζου προέδρου όχι μόνο σαν λέξη αλλά και σαν έννοια. Ο Σι επισήμανε ιδιαίτερα την ανάγκη για την διαμόρφωση των επιτοκίων, αλλά και της συναλλαγματικής ισοτιμίας, επί τη βάσει της αγοράς
Εξήγγειλε ότι «θα αναβαθμίσουμε το πλαίσιο των κανόνων που διέπουν τη νομισματική μας πολιτική, αλλά και την μακροοικονομική μας προσέγγιση, ώστε τα επιτόκια, αλλά και οι συναλλαγματικές ισοτιμίες, να διαμορφώνονται επί τη βάσει της αγοράς».
Παράλληλα, επισήμανε και την ανάγκη βελτίωσης της χρηματοοικονομικής αγοράς της Κίνας, ώστε να αντιμετωπίζονται συστημικοί κίνδυνοι.
Ο Σι Τζινπίνγκ, υπενθυμίζει o Guardian, εξελέγη κατά το προηγούμενο συνέδριο, το 2012 και ήδη έχει καταγραφεί σαν ένας από τους πλέον ισχυρούς ηγέτες μετά τον Μάο Τσε Τουνγκ.
Κινέζος πολιτικός επιστήμονας λέει στην εφημερίδα ότι το συνέδριο μπορεί να σημάνει την αρχή μιας νέας μεγάλης εποχής στην κινεζική πολιτική. Μετά τον Μάο και, κατόπιν, την εποχή των επιγόνων του, όπως του Τενγκ Χσιάο Πινγκ, αρχίζει η εποχή του Σι Τζιν Πινγκ που ίσως συνεχιστεί και πέρα από το τέλος της δεύτερης θητείας του, το 2022.
Κατά μια έννοια, σε αυτό ταυτίζεται με τον Economist, ο οποίος στο τελευταίο τεύχος του σχεδόν έχρισε τον Σι πλανητάρχη, μιλώντας για έναν ηγέτη με κύρος απέναντι σε έναν αδύναμο -αν όχι ανεπαρκή- Ντόναλντ Τραμπ.