Ηταν πέναλτι, το μαρκάρισμα του Ντένζελ Ντάμφρις στον Χάρι Κέιν, που επέτρεψε στον αρχηγό της Αγγλίας να ισοφαρίσει τους Ολλανδούς με εκτέλεση από την άσπρη βούλα; Η φάση σηκώνει πολλή συζήτηση. Αλλά ο κυριότερος λόγος για τον οποίο έγινε τόσος ντόρος, παγκοσμίως, είναι η ακατανόητη απόφαση της UEFA να ορίσει ως διαιτητή της αναμέτρησης τον 43χρονο Γερμανό, Φέλιξ Τσβάιερ. Εξέπληξε ακόμη και τους συμπατριώτες του – οικοδεσπότες του Euro.
Αλλωστε, εκείνοι γνωρίζουν την ιστορία καλύτερα από τον καθέναν. Σκάνδαλο του γερμανικού ποδοσφαίρου ήταν αυτό, στο οποίο είχε εμπλακεί το όνομά του. Ακόμη κι αν πέρασαν σχεδόν 20 χρόνια από τότε (2005), η επιλογή ενός ρέφερι ο οποίος αποδεδειγμένα χρηματίστηκε, να διευθύνει έναν τόσο σημαντικό αγώνα -ημιτελικό ευρωπαϊκού πρωταθλήματος-, δεν είναι κάτι που δεν θα προκαλούσε την κοινή λογική.
Η υπόθεση είχε έρθει στο φως με καθυστέρηση – ο γερμανικός Τύπος την αποκάλυψε το 2014. Ο Τσβάιερ ομολόγησε ότι έλαβε από συνάδελφό του, τον Ρόμπερτ Χόιτσερ, 300 ευρώ, υποσχόμενος να φροντίσει ώστε ένα συγκεκριμένο ματς να έχει το αποτέλεσμα που του ζητήθηκε. «Ηταν ένα νεανικό λάθος», είχε ισχυριστεί στην απολογία του. Τότε ήταν 24 ετών.
Τιμωρήθηκε, αλλά έπεσε στα μαλακά. Σύμφωνα με τη δημοσιογραφική έρευνα της εφημερίδας Die Zeit, το βίντεο του επίμαχου αγώνα έδειξε ότι ο Τσβάιερ δεν έκανε σκόπιμα λάθη. Επιπλέον, δέχτηκε να παραδώσει στις Αρχές ενοχοποιητικά στοιχεία για τον αρχηγό και τα άλλα δυο μέλη της οργάνωσης, η οποία δρούσε στην Μπουντεσλίγκα 2, στη Γ’ Κατηγορία και το Κύπελλο Γερμανίας, και είχε αποκομίσει από τις παράνομες δραστηριότητές της σχεδόν 2 εκατομμύρια ευρώ. Ο Χόιτσερ, που ήταν ο «εγκέφαλος», καταδικάστηκε σε φυλάκιση δυόμισι ετών.
Ο Τσβάιερ επέστρεψε στη διαιτησία έξι μήνες μετά. Σύντομα προήχθη στην Μπουντεσλίγκα και λίγα χρόνια μετά πήρε το σήμα της FIFA. Δεν έδωσε δικαιώματα ποτέ ξανά. Ωστόσο, εκείνο το «νεανικό λάθος» δεν έπαψε να τον καταδιώκει. Για όσους είχαν παράπονα από τις αποφάσεις του, ήταν πάντα «ο διαιτητής που κάποτε δωροδοκήθηκε».
Η απόφαση της UEFA να του εμπιστευθεί τον ημιτελικό του Euro έμοιαζε με αχρείαστη «επιβράβευση». Αλλά ήταν παράλογη, εντελώς αψυχολόγητη, και για έναν πιο σοβαρό λόγο: στον συγκεκριμένο αγώνα θα συναντούσε τον μεσοεπιθετικό της εθνικής Αγγλίας, Τζουντ Μπέλιγχαμ, με τον οποίο είχε «ανοιχτούς λογαριασμούς» από την εποχή που ο σούπερ-σταρ της Ρεάλ Μαδρίτης αγωνιζόταν στην Μπορούσια Ντόρτμουντ.
Ηταν το 2021. Δυσαρεστημένος από τις αποφάσεις του Τσβάιερ σε ένα ντέρμπι στο οποίο η ομάδα του ηττήθηκε (3-2) από την Μπάγερν Μονάχου, ο άγγλος διεθνής ξεσπάθωσε εναντίον του: «Πώς γίνεται, να ορίζεται για το σπουδαιότερο παιχνίδι του γερμανικού πρωταθλήματος ένας ρέφερι που έχει καταδικαστεί για δωροδοκία;». Ο Μπέλιγχαμ τιμωρήθηκε με πρόστιμο 40.000 ευρώ, και η ζωή της οικογένειας Τσβάιερ έγινε κόλαση. Για να αποφύγει το διαδικτυακό bullying και τις απειλές για τη ζωή του, που δεχόταν, ο διαιτητής εγκατέλειψε τα γήπεδα για δυο μήνες. Και, έκτοτε, δεν «σφύριξε» ποτέ ξανά σε αγώνα της Ντόρτμουντ.
Επέστρεψε σε χαμηλότερη κατηγορία, την Μπουντεσλίγκα 2, τον Φεβρουάριο του 2022. Σχολιάζοντας το περιστατικό στο Sportstudio τον Απρίλιο εκείνης της χρονιάς, τόνισε: «Θα ήθελα να τον συναντήσω και να μιλήσουμε. Να τον ρωτήσω γιατί είπε όσα είπε, και από ποιον τα πληροφορήθηκε. Γιατί όταν συνέβη ό,τι συνέβη, εκείνος ήταν μωρό».
Συναντήθηκαν, αλλά κάτω από πολύ περίεργες συνθήκες. Σε έναν ημιτελικό Euro. Ο Μπέλιγχαμ παίκτης, ο Τσβάιερ διαιτητής. Αραγε, πώς θα αντιδρούσε ο «άρχοντας του αγώνα;». Θα έμπαινε στον πειρασμό να τον «εκδικηθεί», τον ίδιο και την ομάδα του, εκμεταλλευόμενος την εξουσία του, ή θα προσπαθούσε να αναγκαζόταν να «χαριστεί» στην Αγγλία, για να μην κατηγορηθεί για εμπάθεια; Ηταν εύλογο το ερώτημα, και είναι απορίας άξιο γιατί η UEFA αποφάσισε να ρίξει λάδι στη φωτιά της δυσπιστίας κατά των διαιτητών.
Γύρευε τον μπελά της, και τον βρήκε. «Ηταν μια ελεεινή απόφαση», τόνισε ο Γκάρι Νέβιλ στο στούντιο του ITV για τον καταλογισμό του πέναλτι υπέρ της εθνικής ομάδας της χώρας του, εντείνοντας τις υποψίες των Ολλανδών -και πολλών «ουδέτερων»- πως ο Τσβάιερ ευνόησε την Αγγλία για να φανεί αντικειμενικός.
Τι είχε στο μυαλό της η UEFA; Επρόκειτο για κάποιο ψυχολογικό τεστ; Σίγουρα, ήταν… αυτογκόλ. «Την είχαμε προειδοποιήσει», έγραψαν οι Times.