Η οικονομική κρίση της Κύπρου το 2013 είχε αποδοθεί εν μέρει στα ανεξέλεγκτα ρωσικά κεφάλαια που ενίσχυαν τον τραπεζικό κλάδο της χώρας. Η Κυπριακή Δημοκρατία είχε βρεθεί στο στόχαστρο των ευρωπαϊκών αρχών, με τις ανατολικότερες των χωρών της να την κατηγορούν για ανεκτικότητα και χαλαρή αντιμετώπιση απέναντι στην πηγή των ρωσικών τραπεζικών καταθέσεων.
Αν η απόπειρα των ρώσων ολιγαρχών να «ξεπλύνουν» τα έσοδά τους στην Ευρώπη μέσω Κύπρου απέτυχε προ δεκαετίας, σήμερα επανέρχονται στο νησί χρησιμοποιώντας ως «κερκόπορτα» τα κατεχόμενα εδάφη του. Οι «επενδύσεις» τους έχουν ως επίκεντρο μια παραλιακή πόλη που μέχρι προ πενταετίας ήταν ένα ασήμαντο ψαροχώρι, την ύπαρξη του οποίου οι περισσότεροι Τουρκοκύπριοι αγνοούσαν.
Πριν από πέντε χρόνια, το Τρίκωμο της επαρχίας Αμμοχώστου (το οποίο οι Τούρκοι, μετά την εισβολή του 1974 και την κατάληψη του οικισμού μετονόμασαν σε Γιενί Ισκελέ) ήταν ένα γραφικό παραθαλάσσιο χωριό, αλλά σήμερα είναι η καρδιά της νέας διεθνούς κοινότητας της κατεχόμενης Κύπρου, αναφέρει ρεπορτάζ των Times του Λονδίνου. Περίπου 50.000 Ρώσοι μετακόμισαν εκεί για να αποφύγουν τις επιστρατεύσεις του προέδρου Πούτιν ή τις Δυτικές κυρώσεις.
Αυτόν τον μήνα το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι θα ανοίξει γραφείο για την παροχή προξενικών υπηρεσιών στα Κατεχόμενα, αλλά φρόντισε να επιβεβαιώσει ότι η κίνησή του δεν συνεπάγεται την πλήρη διπλωματική αναγνώριση του ψευδοκράτους. Η «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» δεν υπόκειται στις Δυτικές κυρώσεις, οπότε οι ξένοι μπορούν να την επισκέπτονται, να αγοράζουν ακίνητα και να ανοίγουν επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των Times, στα Κατεχόμενα υπάρχει μια μικρή βρετανική κοινότητα –κυρίως συνταξιούχων που ψάχνουν για φθηνή διαμονή στο εξωτερικό– και το Ηνωμένο Βασίλειο προσφέρει επίσης προξενικές υπηρεσίες μέσω ενός γραφείου που συνδέεται με το βρετανικό προξενείο στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αλλά το γεγονός ότι δεν αναγνωρίζεται ως κυρίαρχο κράτος, σημαίνει ότι είναι αδύνατο να πετάξει κανείς εκεί απευθείας, παρά μόνο μέσω Τουρκίας, η οποία υποστηρίζει το ψευδοκράτος με επιδοτήσεις και είναι η μόνη χώρα που το αναγνωρίζει. Η οικονομία του στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στα καζίνο και στα ιδιωτικά πανεπιστήμια – και το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ έχει προειδοποιήσει εδώ και καιρό ότι είναι ένα hotspot για ξέπλυμα χρήματος και διακίνηση ναρκωτικών.
Και οι δύο κοινότητες του νησιού έχουν κατά καιρούς κατηγορηθεί για ύποπτες σχέσεις με ρωσικό χρήμα, αναφέρουν οι Times. Στην Κυπριακή Δημοκρατία αποκαλύφθηκε την περασμένη άνοιξη σκάνδαλο διαφθοράς με επίκεντρο ένα σχέδιο πώλησης «χρυσών διαβατηρίων», που επέτρεπε σε υπό κυρώσεις Ρώσους να αποκτήσουν την ευρωπαϊκή υπηκοότητα.
Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, οι Βρυξέλλες έχουν αυστηροποιήσει τους κανόνες τους, ώστε να σταματήσουν τη χρήση του Νότου ως «πίσω πόρτα» προς την ΕΕ. Αν και οι πολίτες των χωρών που υπόκεινται σε κυρώσεις συχνά εμποδίζονται να μετακινήσουν χρήματα από τις χώρες τους, δεν αντιμετωπίζουν εμπόδια στην αγορά ακινήτων στα Κατεχόμενα, καθώς οι τράπεζές τους δεν αποτελούν μέρος του διεθνούς συστήματος Swift και λειτουργούν μέσω της Αγκυρας.
Η Τουρκία είναι μια από τις λίγες χώρες στην περιοχή που δεν έχουν επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία, υπενθυμίζουν οι Times. Αποτέλεσμα, πολλές χιλιάδες ρώσοι πολίτες, επιχειρήσεις, ακόμη και άτομα που τελούν υπό καθεστώς κυρώσεων (βλ. ολιγάρχες), να έχουν συρρεύσει τόσο στην Τουρκία όσο και στα Κατεχόμενα της βόρειας Κύπρου.
Οι ρώσοι νεοφερμένοι έχουν διογκώσει τον πληθυσμό των Κατεχομένων κατά 16%, και έχουν επιφέρει ένεση μετρητών στην τοπική οικονομία. Η Ρωσία εξετάζει επίσης τη δημιουργία απευθείας πτήσεων προς το αεροδρόμιο του ψευδοκράτους, το οποίο άνοιξε φέτος. Για τις επιχειρήσεις και τους πολιτικούς του νησιού, σύμφωνα με τους Times, αυτό αποτελεί ευλογία.
Ο τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ πιέζει για επέκταση της διεθνούς αναγνώρισης, αλλά η εισροή Ρώσων κινδυνεύει να διαταράξει μια δημογραφική και πολιτική ισορροπία. Από το 1974 ο τουρκοκυπριακός πληθυσμός παραμερίζεται σταδιακά από εποίκους από την ηπειρωτική Τουρκία, οι οποίοι τείνουν να είναι πιο εθνικιστές και έχουν βοηθήσει σε περαιτέρω σύνδεση του νησιού με την Αγκυρα, παρατηρούν οι Times.
Η εφημερίδα επισημαίνει ότι, παρά την απουσία κοινοτικών συγκρούσεων, οι πιθανότητες επανένωσης του νησιού είναι πρακτικώς μηδενικές. Αναφέρεται, επίσης, στις συγκρούσεις της περασμένης εβδομάδας μεταξύ των τουρκοκυπριακών δυνάμεων ασφαλείας και των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ στη συνοριακή γραμμή, με αφορμή την απόπειρα του ψευδοκράτους να ανοίξει δρόμους.
Τέλος, οι Times επισημαίνουν ότι, ενώ για τους Ρώσους το ψευδοκράτος προσφέρει δυνατότητες εύκολης διαμονής στο εξωτερικό, πολλοί τουρκοκύπριοι πολίτες είναι υποχρεωμένοι να διαπραγματεύονται καθημερινά σε σημεία ελέγχου και να παλεύουν με τη γραφειοκρατία.
Η βρετανική εφημερίδα αναφέρει χαρακτηριστικά την περίπτωση τουρκοκύπριας χήρας που, σύμφωνα με την ίδια, παλεύει για να λάβει τη σύνταξη του συζύγου της εδώ και τρία χρόνια. Ισχυρίζεται ότι ο σύζυγός της εργαζόταν στις βρετανικές στρατιωτικές βάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και η κυβέρνηση της Λευκωσίας αρνείται να της καταβάλει τη σύνταξη που δικαιούται, εάν εκείνη δεν μετακομίσει στα ελληνοκυπριακά εδάφη.