Τι θέλουν οι τουρίστες από την Αθήνα; Πολιτισμό, διασκέδαση, γαστρονομία, άνετη διαμονή. Και φαίνεται ότι τα βρίσκουν. Γι’ αυτό και βαθμολογούν τη συνολική εμπειρία τους στην ελληνική πρωτεύουσα με «Λίαν καλώς». Κάτι που δεν ισχύει για την ανεπαρκή δημόσια καθαριότητα, η οποία εξακολουθεί να είναι ένα από τα πιο φανερά προβλήματα της πόλης και αποτυπώνεται στα σχόλια των ξένων επισκεπτών της.
Αυτά προκύπτουν από τη 15η ετήσια Ερευνα «Περί Ικανοποίησης Ξενοδοχείων και Απόδοσης Ξενοδοχείων Αττικής 2019», που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της 49ης Ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης Μελών της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών – Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ).
Ταυτόχρονα, τι θέλει η Αθήνα για τον τουρισμό της; Οι αριθμοί των αφίξεων ευδοκιμούν. Με 5,7 εκατ. διεθνείς αφίξεις το 2018, υπερδιπλάσιες από το 2012. Και εφέτος ενισχύονται περαιτέρω με 12% σε ετήσια βάση έως τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, παρατηρείται στασιμότητα στις πληρότητες των ξενοδοχείων της Αθήνας, παρά την αύξηση των αφίξεων επισκεπτών στο αεροδρόμιο. Περισσότεροι από 1 εκατ. τουρίστες δεν είναι γνωστό πού κατευθύνονται φθάνοντας στην πόλη, λόγω διαρροών στη βραχυχρόνια μίσθωση και ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Οι περισσότεροι επισκέπτες θα ξαναέρχονταν (87%) ή θα σύστηναν (96%) την Αθήνα και δηλώνουν ευχαριστημένοι από την σχέση τιμής – ποιότητας, όμως, για άλλη μια χρονιά επισημαίνουν προβλήματα τα οποία πρέπει να επιλυθούν, όπως η καθαριότητα της πόλης, βαθμολογώντας τη με 5,6 στα 10. Σε ό,τι αφορά την απόδοση των Αθηναϊκών ξενοδοχείων, η έρευνα καταδεικνύει την έντονη εποχικότητα – κάτι που δεν συνάδει με έναν αστικό 12μηνο προορισμό, την εντυπωσιακή πτώση του επαγγελματικού Τουρισμού – κάτι που συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την έλλειψη κατάλληλης συνεδριακής υποδομής για μεγάλα διεθνή συνέδρια, αλλά και τα θέματα προβολής (θεματικά προϊόντα της Αθήνας, των νησιών του Αργοσαρωνικού, ή διεθνούς χαρακτήρα διοργανώσεις όπως ο αυθεντικός Μαραθώνιος – για τον οποίο ελάχιστοι γνωρίζουν).
Ποια λοιπόν είναι η στρατηγική ανάπτυξης της πόλης και ποιοι οι στόχοι;
«Τα στοιχεία κίνησης και απόδοσης του 2019 των ξενοδοχείων της Αθήνας, δείχνουν ξεκάθαρα την τάση μας στη στασιμότητα, ωστόσο η Αθήνα μπορεί και πρέπει να ξεπεράσει αυτό το σημείο» τόνισε η πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ Λαμπρινή Καρανάσιου Ζούλοβιτς, ζητώντας να χαραχτεί μια νέα στρατηγική για την ελληνική πρωτεύουσα. «Καυτά θέματα που μας απασχολούν όλους ανεξαρτήτου κατηγορίας και μεγέθους, όπως η υπερφορολόγηση των ξενοδοχείων, αλλά και οι κανόνες με τους οποίους θα λειτουργούν – οι πολλές πλέον – τουριστικές κλίνες κάθε τύπου στην Αθήνα, περιμένουμε να τακτοποιηθούν το ταχύτερο».
Οι διαρροές στις βραχυχρόνιες μισθώσεις αποτυπώνονται στα επίπεδα πληρότητας των ξενοδοχείων της Αθήνας, οι οποίες μειώθηκαν κατά 2,4% τον Σεπτέμβριο του 2019, ενώ οι τιμές δωματίων αυξήθηκαν ελαφρώς κατά 1,2%, με συνέπεια την υποχώρηση του RevPAR κατά 1,3%. Την ίδια περίοδο, η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη σημείωσαν βελτίωση του RevPAR κατά 14,4% και 13,6% αντίστοιχα κυρίως λόγω μεγάλων εκδηλώσεων και συνεδρίων.
«Πολλά από τα προβλήματα που αναφέρθηκαν αφορούν και άλλους παράγοντες, πέρα από το υπουργείο Τουρισμού», όπως την πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση, εμπλεκόμενους φορείς και επαγγελματικούς κλάδους, επισήμανε ο υφυπουργός Τουρισμού Μάνος Κόνσολας, μιλώντας παράλληλα για σχέδιο αναβάθμισης υποβαθμισμένων γειτονιών της Αθήνας, με παρεμβάσεις σε κτίρια. «Του χρόνου θα είμαστε πάλι εδώ για να κριθούμε», τόνισε.
Για 90 νέα έργα και έναν προϋπολογισμό 270 εκατ. ευρώ στο εκτενές τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων, με υλοποίηση στην τριετία, μίλησε ο Αντιδήμαρχος Αστικών Υποδομών και Σχεδίου Πόλεως Βασίλειος – Φοίβος Αξιώτης. Τα περισσότερα έργα θα δημοπρατηθούν μέσα στο 2020. Αναλύοντας τα ποσά ο κ. Αξιώτης είπε ότι 40 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για πλατείες, πεζοδρόμια, 42 εκατ. ευρώ για ασφαλτοστρώσεις, 3,7 εκατ. ευρώ για αποχετεύσεις και λύματα και 17 εκατ. ευρώ θα διατεθούν σε έργα που θα αφορούν στην καθαριότητα.
«Δεν είναι η πρώτη φορά που ακούμε ωραία λόγια. Είναι όμως η πρώτη φορά που ακούμε συγκεκριμένα πράγματα», είπε ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ) Αλέξανδρος Βασιλικός. Το θέμα είναι «πού μπορεί να πάει η Αθήνα», είπε. «Ή θα αναπτυχθεί και θα γίνει το νέο Βερολίνο, ή θα γίνει το νέο Κάιρο. Είναι δύο διαφορετικά μοντέλα. Ποιο μοντέλο θα φέρει αξία στους κατοίκους;» ρώτησε. «Το ότι η πόλη είναι αρεστή στους τουρίστες, δεν σημαίνει ότι είναι αρεστή και στους κατοίκους», ανέφερε, επικαλούμενος σχόλιο του Δημάρχου Φλωρεντίας Ντάριο Ναρντέλα κατά τη συμμετοχή του στην Ημερίδα που διοργάνωσε ο Δήμος Αθηναίων για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις τον Οκτώβριο του 2018.
«Καλά όλα αυτά, πότε θα καθαριστούν τα φρεάτια και τα φώτα στους δρόμους;», ρώτησε στο τέλος ένας ξενοδόχος.
Ο αντιδήμαρχος Αστικών Υποδομών και Σχεδίου Πόλεως είχε απάντηση. «Υπάρχουν 18.000 φρεάτια στην πόλη που είναι στην αρμοδιότητα του Δήμου και 2.000 που είναι στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας. Εχουν καθαριστεί τα 17.000 και μένουν άλλα 1.000. Πιστώνονται 1,8 εκατ, ευρώ για τον καθαρισμό των φρεατίων. Αλλά και η συνεργασία με την Περιφέρεια είναι πολύ καλή για όσα είναι στη δική της αρμοδιότητα», ανέφερε.
Τα συμπεράσματα της έρευνας: 8,1 στα 10 η συνολική εμπειρία. Κύρια αγορά οι Αμερικανοί. «Must see» η Ακρόπολη. Λιγότερο γνωστά τα νησιά. Αγνωστος ο Μαραθώνιος
Τα αποτελέσματα της 15ης έρευνας της GBR Consulting προέκυψαν από την άποψη περίπου 1.500 επισκεπτών ενοίκων ξενοδοχείων μελών της ΕΞΑΑΑ που ήρθαν στην Αθήνα τον Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 2019 και απάντησαν σε σειρά ερωτήσεων που σκιαγραφούν το προφίλ τους, την υποδομή της πόλης, τις προσφερόμενες υπηρεσίες, τη πολιτιστική ζωή, αλλά και την συνολική εμπειρία τους, η οποία και βαθμολογήθηκε από τους ίδιους με 8,1 στα 10.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, οι ταξιδιώτες της Αθήνας έρχονται κυρίως για αναψυχή (87%), και το 31% αυτών κατευθύνεται σε άλλους προορισμούς της Ελλάδας. Μόνο το 13% των κατοίκων εξωτερικού ήρθε στην Αθήνα το 2018 για επαγγελματικούς σκοπούς, με το 19% να μεταβαίνει σε άλλους προορισμούς της επικράτειας.
Κυριότερη αγορά της Αθήνας είναι οι ΗΠΑ και ακολουθεί η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Ιταλία. Οι Αμερικανοί, δαπανούν τα περισσότερα (135 ευρώ ανά άτομο την ημέρα). Επίσης, οι Αυστραλοί και οι Καναδοί – βρίσκονται στις δέκα κύριες αγορές – δαπανώντας 133 ευρώ και 130 ευρώ αντίστοιχα. Η μέση ημερήσια δαπάνη ανά άτομο ανήλθε σε 115 ευρώ.
Οι κύριοι λόγοι ικανοποίησης προέρχονται από την πολύ υψηλή αξιολόγηση του πολιτισμού, της συμπεριφοράς των ντόπιων και τη διασκέδαση/αναψυχή καθώς και των υποδομών των ξενοδοχείων, των εστιατορίων, των καφέ/μπαρ και των καταστημάτων. Από την άποψη της εμπειρίας, οι τουρίστες έκαναν χρήση του λεωφορείου hop on – hop off και μιας από τις πολλές μορφές περιήγησης/ξενάγησης που προσφέρονται.
Η Ακρόπολη αποτελεί ένα αξιοθέατο «must see» και το 2018, για πρώτη φορά καταγράφηκαν περισσότεροι από τρία εκατομμύρια επισκέπτες, ενώ το Μουσείο της Ακρόπολης προσέλκυσε σχεδόν 1,8 εκατομμύρια επισκέπτες.
Λιγότερο γνωστός στους τουρίστες είναι ο Αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας, καθώς μόνο το 24% (31% το 2018) γνωρίζει ότι η συγκεκριμένη εκδήλωση λαμβάνει χώρα το Νοέμβριο.
Περίπου το 61% έχει επισκεφθεί ή γνωρίζει την Αίγινα, την Υδρα και τον Πόρο, ενώ μόλις το 20% γνωρίζει ή έχει επισκεφθεί τα νησιά Αγκίστρι, Σπέτσες, Κύθηρα, Σαλαμίνα και Αντικύθηρα.
Περίπου το 80% πιστεύει ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα για να δουν και να κάνουν στην Αθήνα και ως εκ τούτου το 87% δήλωσε ότι θα επιστρέψει στην Αθήνα, ενώ το 96% θα προτείνει την Αθήνα σε άλλους.
Οι ίδιοι τουρίστες ανέφεραν ότι η δημόσια καθαριότητα είναι ανεπαρκής με βαθμολογία μόλις 5,6, μακράν το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων πέντε ετών. Επίσης, τα επίπεδα ικανοποίησης σχετικά με το πράσινο της πόλης, την ηχορύπανση, την κατάσταση των πλατειών και των πεζοδρομίων και την ατμοσφαιρική ρύπανση ήταν πολύ χαμηλά και πρέπει σαφώς να βελτιωθούν για να διατηρηθεί η ελκυστικότητα της πόλης.
Με εξαίρεση την τοπική γαστρονομία, οι τουρίστες δεν αισθάνονται ότι έχουν συναντήσει πραγματικά τους ντόπιους και έχουν έρθει σε επαφή με τον τρόπο ζωής του τόπου. Οι κάτοικοι απομακρύνονται από το κέντρο της πόλης επιλέγοντας άλλους δήμους της Αττικής.