Σε μια νέα εποχή περνά από τα ξημερώματα του Σαββάτου η Ευρωπαϊκή Ενωση που έφτασε –επιτέλους, θα έλεγαν πολλοί– στο τέλος του μαραθωνίου του Brexit. Από τη 1 π.μ. (ώρα Ελλάδος, 11 μ.μ. Παρασκευή, ώρα Γκρίνουιτς), το Ηνωμένο Βασίλειο παύει να αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία χάνει το 5,5% των εδαφών της και 66 εκατ. πολίτες.
Η Βρετανία και οι «27» της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως και οι πολίτες τους, καλούνται πλέον να προσαρμοστούν σε μια νέα πραγματικότητα, όσο και αν στην αρχή τα πράγματα δεν θα είναι τόσο διαφορετικά.
Για μια 11μηνη περίοδο, δηλαδή για όλο το 2020, η Βρετανία θα εξακολουθήσει να έχει μια μάλλον στενή σχέση με την Ευρωπαϊκή Ενωση.
To Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα εκπροσωπείται βέβαια ούτε στην Ευρωβουλή ούτε στα όργανα της ΕΕ, αλλά θα εξακολουθεί να τηρεί τους κανονισμούς της Ενωσης (αυτούς που τόσο αντιπαθούσαν οι Brexiters) αλλά και να καταβάλει χρήματα στον ευρωπαϊκό κορβανά –ένα ακόμη μισητό θέμα για την πολιτική παρέα του ανεκδιήγητου Νάιτζελ Φάρατζ.
Το δε Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα εξακολουθήσει να έχει λόγο στην επίλυση των διαφορών.
Tι θα αλλάξει λοιπόν; Ας αρχίσουμε από μια συμβολική λεπτομέρεια στην οποία επέμειναν οι Brexiters.
Τα βρετανικά διαβατήρια θα είναι μπλε, όπως παλιά, και όχι βυσσινί, όπως τα ευρωπαϊκά! Η αλλαγή θα πάρει μερικούς μήνες, όμως η Βρετανία θα ξαναγυρίσει στο χρώμα που είχε από το 1921. Σιγά τα ωά, θα πει κανείς, όμως με κάτι τέτοια συμβολικά, οι υπέρμαχοι της εξόδου κέρδισαν κρίσιμες ψήφους στο δημοψήφισμα του 2016, στο οποίο η παράταξη του «Leave» επικράτησε με 51,89%.
Ακριβώς την ημέρα του Brexit θα κλείσει το υπουργείο Brexit που συντόνιζε την έξοδο, ενώ η ομάδα διαπραγμάτευσης θα υπαχθεί στο πρωθυπουργικό γραφείο.
Το BBC σημειώνει ότι για ένα διάστημα η Γερμανία δεν θα μπορεί να εκδίδει καταζητούμενους πολίτες της στη Βρετανία, καθώς το γερμανικό σύνταγμα ορίζει ότι αυτό μπορεί να γίνει μόνο σε χώρα της ΕΕ. Νομικά περίπλοκη είναι η κατάσταση σε άλλες χώρες της ΕΕ, έστω και αν το Λονδίνο υποστηρίζει ότι το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης ισχύει κατά τη μεταβατική περίοδο.
Από το Στρασβούργο θα λείψουν οι 73 ευρωβουλευτές που είχε εκλέξει η Βρετανία τον περασμένο Μάιο – μεταξύ τους και ο Νάιτζελ Φάρατζ. Υπό άλλες συνθήκες, αν η έξοδος είχε ολοκληρωθεί τον περασμένο Μάρτιο, δεν θα ήταν εκεί, τώρα όμως η αποχώρησή τους λίγο μετά την έναρξη της βουλευτικής περιόδου προκάλεσε μια μικρή αναστάτωση.
Απόντες –εκτός και αν προσκληθούν– θα είναι ο βρετανός πρωθυπουργός από τις Συνόδους Κορυφής αλλά και οι υπουργοί.
Αν υπάρχει κάτι για το οποίο θα ακούμε να γίνεται πολλή συζήτηση το επόμενο διάστημα, είναι το εμπόριο.
Η Βρετανία, έξω από την εμπορική ομπρέλα της ΕΕ και της Κοινής Αγοράς, πρέπει να κλείσει σειρά διμερών συμφωνιών για τους κανόνες που θα διέπουν το εμπόριο.
Αυτό ήταν ένα από τα βασικά σημεία της ρητορικής των οπαδών του Brexit. Εξω από την Ενωση, έλεγαν, το Λονδίνο θα έχει τον απόλυτο έλεγχο στην οργάνωση του εμπορίου, κάτι που έως τώρα δεν του επιτρεπόταν. Συμφωνία χρειάζεται και μεταξύ ΕΕ και Βρετανίας.
Σε κάθε περίπτωση, οι συμφωνίες θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ από το 2021, αν φυσικά ολοκληρωθούν μέσα στην περίοδο προσαρμογής, πράγμα πολύ δύσκολο.
Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2010 δεν θα υπάρχουν αλλαγές στα ταξίδια. Οι πτήσεις και τα δρομολόγια πλοίων και τρένων θα γίνονται όπως πριν, ενώ οι Βρετανοί θα μπορούν να είναι στην ίδια ουρά με τους Ευρωπαίους στον έλεγχο των διαβατηρίων.
Χωρίς αλλαγές θα χρησιμοποιούνται οι άδειες οδήγησης, τα διαβατήρια για τα ζώα και η ευρωπαϊκή κάρτα υγείας.
Το ακανθώδες πρόβλημα των Βρετανών που εργάζονται στην ΕΕ και των Ευρωπαίων στη Βρετανία –πάνω από 5 εκατομμύρια οι δύο ομάδες– ταλαιπώρησε πολύ τις διαπραγματεύσεις. Για τη μεταβατική περίοδο δεν θα δούμε αλλαγές, αν και για όσους κινηθούν από ή προς τη Βρετανία στο μέλλον μπορεί να ισχύσουν περιορισμοί.
Κανονικά, τέλος, θα καταβάλλονται οι συντάξεις των Βρετανών που ζουν στην ΕΕ.