Ο Γουίλιαμ Μπερνς είχε προβλέψει ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα εκδικηθεί τον άλλοτε συνεργάτη του Γεβγκένι Πριγκόζιν για την ανταρσία του Ιουνίου. Το ίδιο είχε πει και ο αρχηγός των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών, Κιρίλο Μπουντάνοφ.
Την Τετάρτη, φαίνεται πως οι προβλέψεις τους βγήκαν αληθινές, καθώς το αεροσκάφος που φέρεται να μετέφερε τον αρχηγό της Ομάδας Βάγκνερ συνετρίβη, πιθανώς από ρωσικά πυρά.
Εφόσον η είδηση είναι αληθινή, ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στο ουκρανικό μέτωπο, στο εσωτερικό της Ρωσίας αλλά και στην Αφρική, όπου ο Πριγκόζιν και οι άνδρες του είχαν ισχυρή παρουσία; Ο Economist επιχειρεί να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα.
Καταρχάς, στην Ουκρανία, ο θάνατος του Πριγκόζιν θα έχει αμελητέα επίδραση, σύμφωνα με τους αναλυτές. Ο Βαλέρι Γερασίμοφ, αρχηγός του Γενικού Επιτελείου της Ρωσίας, τον οποίο ο Πριγκόζιν κατηγορούσε συστηματικά, «έφερε κάποια τάξη στο στρατιωτικό χάος του περασμένου έτους» λέει ο Τζον Φόρμαν, αμυντικός ακόλουθος της Βρετανίας στη Μόσχα μέχρι πέρυσι.
Οι δυνάμεις της Βάγκνερ, άλλωστε, είχαν παραμεριστεί μετά την κατάκτηση του Μπαχμούτ τον Μάιο και την ανταρσία του Ιουνίου. Ομως ο αντίκτυπος στις αφρικανικές χώρες, όπου οι μισθοφόροι παρέμεναν ενεργοί, είναι πιο αβέβαιος.
Ο ίδιος ο Πριγκόζιν φέρεται να βρισκόταν στην Αφρική τις προηγούμενες ημέρες, προσπαθώντας να εμποδίσει τη Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών της Ρωσίας να ωθήσει τις δυνάμεις του έξω από την ήπειρο, σύμφωνα με τον Economist.
Οι αφρικανοί πολέμαρχοι, πάντως, δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα αν οι μαχητές τους λογοδοτούν στη Βάγκνερ ή στον Πούτιν, και δεδομένης της κατάστασης στην αφρικανική ήπειρο, οι μισθοφόροι θα έχουν ακόμα δουλειά.
Το μεγαλύτερο ερωτηματικό παραμένει το εσωτερικό της Ρωσίας. Αν ο Πριγκόζιν δολοφονήθηκε με εντολή του Πούτιν, θα ενισχύσει την εικόνα που έτσι κι αλλιώς έχει αποκτήσει ο ρώσος πρόεδρος, αυτή ενός εκδικητικού ισχυρού άνδρα πρόθυμου να δράσει εκτός νόμου και θεσμών. Οι Ρώσοι άλλωστε, δεν έχουν ξεχάσει ότι ο Πούτιν είχε εκφράσει παλαιότερα την επιθυμία να «καθαρίσει» τους τσετσένους αντάρτες «στην τουαλέτα».
Τα επόμενα χρόνια, οι αντίπαλοί του υπέστησαν μια σειρά από επιθέσεις κάθε είδους –από ένα ραδιενεργό ισότοπο που έριξαν σε φλιτζάνι με τσάι έως έναν νευροτοξικό παράγοντα που βρέθηκε στο εσώρουχο του Αλεξέι Ναβάλνι–, σχεδιασμένες έτσι ώστε να «παραδειγματίσουν» και τους υπόλοιπους εχθρούς του Πούτιν.
Ωστόσο, όλα αυτά έχουν δημιουργήσει για τη Ρωσία μια εικόνα κράτους μαφίας. Το καθεστώς του Πούτιν, σημειώνει ο Economist, θεωρείται μια «μαφιόζικη επιχείρηση» που διοικείται με βάση προσωπικές συμπάθειες και αντιπάθειες του ρώσου προέδρου και αιματηρές διαμάχες στο περιβάλλον του.
Η ίδια η ύπαρξη της Ομάδας Βάγκνερ –ενός ιδιωτικού στρατού που απαγορεύεται επίσημα από τον ρωσικό Ποινικό Κώδικα– ήταν ένα σημάδι της δυσπιστίας του Πούτιν προς τους τακτικούς θεσμούς του κράτους και της εξάρτησής του από ανεπίσημες διασυνδέσεις.
Ο θάνατος του Πριγκόζιν θα μπορούσε να συμβάλει στην εδραίωση της εξουσίας του Πούτιν. Αλλά θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει τον μύθο του ιδρυτή της Βάγκνερ ως ενός πατριώτη που λέει την αλήθεια, και να αποσταθεροποιήσει τη φιλοπολεμική βάση υποστήριξης του Πούτιν αποξενώνοντας τους οπαδούς του.
«Η δολοφονία θα έχει καταστροφικές συνέπειες» προειδοποίησε η Ομάδα Βάγκνερ στο ανεπίσημο κανάλι της στο Telegram, Grey Zone. «Οι άνθρωποι που έδωσαν την εντολή δεν καταλαβαίνουν καθόλου τη διάθεση στον στρατό και στο ηθικό του».
Η επίσημη εκδοχή της συντριβής μπορεί να είναι «λάθος του πιλότου ή τεχνικό πρόβλημα στο αεροσκάφος». Στη Ρωσία, άλλωστε, κανείς δεν περιμένει να του πουν την αλήθεια, καταλήγει ο Economist.