Οτι η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή θα ήταν πολιτικά στοχευμένη στο κεντρώο ακροατήριο, το καταλάβαινε και ο πλέον ανυποψίαστος, μετά από αυτές τις μέρες έντασης και πόλωσης. Την ίδια ώρα, όμως, προς το τέλος της πρωτολογίας του, ο κ. Μητσοτάκης θέλησε να απευθυνθεί σε ένα όχι και τόσο σύνηθες για τον ίδιο κοινό: στους νέους και ειδικά στους millennials, αυτούς που έχουν γεννηθεί ή έχουν τις βασικές τους παραστάσεις τα χρόνια του 21ου αιώνα.
«Δεν κουνάω το δάχτυλο. Ανοίγω, ανοίγουμε όλοι τα αυτιά μας για να σας ακούσουμε και ειδικά οι νέοι σήμερα δεν πρέπει να είναι υποταγμένοι. Πρέπει να είναι υποψιασμένοι. Είναι σημαντικό νομίζω να γνωρίζουν ότι μία ανάρτηση στο Διαδίκτυο δεν συνιστά πάντα την απόλυτη αλήθεια. Είναι σημαντικό να εξηγήσουμε στους νέους μας ότι έτσι όπως λειτουργούν σήμερα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι αλγόριθμοι των μεγάλων πλατφορμών που χρησιμοποιούν, στην ουσία αναπαράγουν και επιβραβεύουν τις όποιες απόψεις μπορεί να ήδη έχουν» είπε ο κ. Μητσοτάκης.
O Πρωθυπουργός διάλεξε προσεκτικά τον τόνο του, να μην είναι πατερναλιστικός, αλλά επεξηγηματικός. Έχει, άλλωστε, και ο ίδιος παιδιά σε αυτό το κρίσιμο φάσμα, την 23χρονη Σοφία, τον 22χρονο Κωνσταντίνο και τη 17χρονη Δάφνη. Τόνισε, όμως, ότι το Internet δεν είναι πανάκεια —ούτε το timeline στα social media αντιπροσωπευτικό. Τουναντίον ο αλγόριθμος φέρνει την πραγματικότητα στα μέτρα μας και όχι το αντίστροφο. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, η πολιτική όσμωση που λαμβάνει χώρα στο Facebook και στο Twitter δεν αφήνει πλέον το Μαξίμου αδιάφορο, ιδίως όταν εκεί καταγράφονται κάποιες πρώτες ρωγμές στο κυβερνητικό αφήγημα ή ακόμα και στο ίδιο το προφίλ του κ. Μητσοτάκη —η ψηφιακή «δυσφορία» για το μήνυμά του μετά τα αιματηρά επεισόδια στη Νέα Σμύρνη, αν δεν κατευθύνθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, σίγουρα εργαλειοποιήθηκε πολιτικά. Και καταγράφηκε.
Αλλά ο Πρωθυπουργός δεν έμεινε μόνο στο συχνά παραπλανητικό ψηφιακό αποτύπωμα της πολιτικής πραγματικότητας. «Μέσα στον χρόνο η νέα γενιά πολιορκείται και από μύθους και από απόηχους πραγματικών γεγονότων. Και είναι φυσικό, το καταλαβαίνω, πάντα συμβαίνει. Και οι σημερινές αδυναμίες της Πολιτείας να την εξεγείρουν», είπε, ακόμα, ο κ. Μητσοτάκης. Η φράση θα μπορούσε να έχει και μια φωτογραφία του Κουφοντίνα. Δεν είναι, άλλωστε, λίγοι εκείνοι οι εικοσάρηδες που δεν έχουν ιδέα τι σημαίνουν 17Ν και Κουφοντίνας, με αποτέλεσμα παρασυρμένοι από μια ψευδοδεπαναστατική ρητορική να εξιδανικεύουν έναν άνθρωπο που σκότωσε άλλους 11. Η ριζοσπαστικοποίηση, λοιπόν, μιας γενιάς με κεντρικό βίωμα τον κορονοϊό όλους αυτούς τους μήνες είναι ένα θέμα συζήτησης στο Μέγαρο Μαξίμου. Και αυτό γιατί η αναστολή βασικών δραστηριοτήτων, από το πανεπιστήμιο ως την επαφή με φίλους και τη διασκέδαση, δημιουργεί κοινωνική και πολιτική συμπεριφορά.
Πρωτοβουλίες ειδικά για τους νέους, πάντως, δεν έχει νόημα να εξαγγελθούν. Όπως το θέτει και ένας πρωθυπουργικός συνομιλητής, και το ΠΑΣΟΚ είχε μια εποχή τον Κώστα Λαλιώτη σε θέση υφυπουργού Νέας Γενιάς, χωρίς να λυθεί κανένα πρόβλημα. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η πολιτική τοποθέτηση των νεότερων δεν απασχολεί-προβληματίζει το Μαξίμου. Οι ηλικιακές ομάδες 17-24 και 25-34, άλλωστε, ήταν «προνομιακές» για τον ΣΥΡΙΖΑ, αν και οι διαφορές το 2019 δεν ήταν μεγάλες. Η ΝΔ πήρε 30% στους νεότερους έναντι 38% του ΣΥΡΙΖΑ και 31% έναντι 36% στους 25-34. Στο ενδιάμεσο, δε, κάθε χρόνο μπαίνουν στο σύστημα περίπου 100.000 νέοι ψηφοφόροι. Αν οι εκλογές γίνουν το 2023, μεσοσταθμικά θα έχουν ενταχθεί περίπου 400.000, μια διόλου αμελητέα μάζα. Μια ριζοσπαστικοποιημένη νεολαία, συνειδητά ή αντιδραστικά, δεν είναι κάτι που θέλει ο κ. Μητσοτάκης.
Θα συγκινηθούν, βεβαίως, οι νεότεροι, επειδή ο Πρωθυπουργός έκανε μια αναφορά στη Βουλή, την οποία ελάχιστοι νέοι παρακολουθούν; Όχι. Αλλά, ήδη η αποστροφή του από χθες έπαιξε στα social media και σε αρκετά sites. Ο κ. Μητσοτάκης, πάντως, επιμένει στη μεγάλη εικόνα. Η εκτίμηση στο κυβερνητικό επιτελείο είναι ότι το κλίμα θα αλλάξει σε μερικούς μήνες, όταν βασικοί κλάδοι της οικονομίας, όπως η εστίαση που απασχολεί χιλιάδες νέους, θα έχουν επαναλειτουργήσει. Παράλληλα, η προσπάθεια να μείνουν ζωντανές οι επιχειρήσεις σημαίνει ότι θα μείνουν ανοιχτές και θέσεις εργασίας. Ενώ και η επιμονή Μητσοτάκη στην αναβάθμιση των ΑΕΙ γίνεται με το βλέμμα στους νεότερους, τους άμεσα ενδιαφερόμενους, η πλειοψηφία των οποίων θέλει να ξεμπερδεύει με βασικές παθογένειες του ελληνικού δημοσίου πανεπιστημίου.
Οπως λένε άλλωστε παρατηρητές, ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει στόχο να κερδίσει τη μάχη στο timeline, αλλά έξω από αυτό.