Μονάδα πυροβολικού χτυπά τη Γάζα, σε μια από τις αμέτρητες μάχες του πολέμου κατά της Χαμάς, από τον Οκτώβριο μέχρι σήμερα | Alexi J. Rosenfeld/Getty Images
Επικαιρότητα

Τι έχει απομείνει από τη Χαμάς;

Καθώς συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις για κατάπαυση του πυρός, μια καταγραφή της ισραηλινής εκστρατείας κατά της παλαιστινιακής εξτρεμιστικής οργάνωσης, ύστερα από έξι και πλέον μήνες σφυροκοπήματος στη Λωρίδα της Γάζας: Οι αριθμοί, τα τελευταία οχυρά, η τακτική, οι σήραγγες, οι εξωτερικές απειλές
Protagon Team

Το περασμένο Σάββατο, μια ομάδα μαχητών της Χαμάς εξήλθε από ένα τούνελ εντός ενός κατεστραμμένου κτιρίου και άρχισε να βάλλει με ρουκετοβόλα, σκοτώνοντας, τελικά, τέσσερις εφέδρους των ισραηλινών δυνάμεων που περιπολούσαν στην ευρύτερη περιοχή της Χαν Γιουνίς. Λίγες ώρες αργότερα ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε την καταστροφή τριών σηράγγων στην ίδια περιοχή: η μία εισερχόταν εκατοντάδες μέτρα στην ισραηλινή επικράτεια.

«Οι ειδήσεις από το μέτωπο, μετά από έξι μήνες εισβολής, είναι ακόμη οι ίδιες και δεν υπάρχει τέλος», γράφει ο Γκουίντο Ολίμπιο της Corriere della Sera σε ανάλυσή του. Καθώς, όμως, το Ισραήλ αποσύρει στρατεύματα από τη Νότια Γάζα και συνεχίζονται οι συνομιλίες στο Κάιρο για κατάπαυση του πυρός, ο ιταλός δημοσιογράφος διερωτάται: Τι έχει απομείνει από τη Χαμάς;

Οι αριθμοί

Η κάθε πλευρά δίνει τα δικά της στοιχεία. Οι Αμυντικές Δυνάμεις του Ισραήλ (IDF) δηλώνουν ότι έχουν σκοτώσει 13.000 μαχητές στη Λωρίδα της Γάζας, περιλαμβανομένων περίπου 20 ταγματαρχών και 89 λοχαγών και ορισμένων πολιτικών ηγετών και υπευθύνων ασφαλείας. Τα 20 από τα 24 τάγματα της Χαμάς υπέστησαν βαριές απώλειες αλλά δεν ηττήθηκαν πλήρως. Από τους πιο καταζητούμενους εξοντώθηκαν ο Σαλέχ αλ Αρούρι, αναπληρωτής αρχηγός του πολιτικού γραφείου της Χαμάς και ένας από τους ιδρυτές του ένοπλου βραχίονα της οργάνωσης, και μάλλον, καθώς δεν υπάρχει επίσημη επιβεβαίωση, ο Μαρουάν Ισα το νούμερο τρία της Χαμάς. Δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες για την τύχη του Γιαχία Σινουάρ, ηγέτη της οργάνωσης στη Λωρίδα της Γάζας, και του Μοχάμεντ Ντέιφ αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων της οργάνωσης και εγκεφάλου των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου, οπότε εικάζεται πως θα μπορούσαν να οργανώνουν την αντίσταση, ταμπουρωμένοι κάπου στη νότια Γάζα.

Τα τελευταία οχυρά

Η Ράφα, στα σύνορα με την Αίγυπτο, και η Χαν Γιουνίς είναι τα τελευταία οχυρά όσων χαρακτηρίζονται ως στόχοι υψηλής αξίας, σύμφωνα με τη στρατιωτική ορολογία των ΗΠΑ. Παρότι επιδιώχθηκε ποικιλοτρόπως ο εντοπισμός τους – με επικηρύξεις, συλλογή πληροφοριών και «ηλεκτρονική καταδίωξη» – εξακολουθούν να διαφεύγουν. Κατά τους προηγούμενες έξι μήνες 12.000 ρουκέτες εκτοξεύτηκαν από τη Γάζα στο Ισραήλ. Την ίδια ώρα η Χαμάς κάνει λόγο για 33.000 νεκρούς μεταξύ των αμάχων ενώ από τις δυνάμεις της ισχυρίζεται ότι έχασε 6.000 μαχητές. Περίπου 600 ισραηλινοί στρατιώτες σκοτώθηκαν στο πεδίο ενώ στη Λωρίδα της Γάζας εξακολουθούν να κρατούνται ακόμη 133 όμηροι. Η σύγκρουση στο βορρά με τη Χεζμπολάχ είναι ακόμα ανοιχτή: 271 στελέχη, περιλαμβανομένων και ορισμένων επιτελικών, της ισλαμιστικής σιιτικής οργάνωσης, καθώς και 18 διοικητές στρατιωτικών μονάδων εξοντώθηκαν. Εκατοντάδες χιλιάδες μεταξύ του πληθυσμού της Γάζας είναι οι εκτοπισμένοι, οι πρόσφυγες και οι άστεγοι.

Η τακτική

Η εκστρατεία που αποφάσισε η κυβέρνηση Νετανιάχου άρχισε γρήγορα, γεγονός που επέτρεψε στις ισραηλινές δυνάμεις να καταλάβουν σημαντικά εδάφη, τα οποία τέθηκαν υπό «στρατηγικό» έλεγχο, ο οποίος, ωστόσο, όπως σημειώνει ο Γκουίντο Ολίμπιο, δεν απέτρεψε την επιστροφή των παλαιστίνιων ανταρτών. Από τη μια πλευρά ο ισραηλινός στρατός είχε λιγότερες απώλειες από ό,τι αρχικά φοβόταν, από την άλλη μεριά, όμως, κλήθηκε να αντιμετωπίσει έναν άφαντο εχθρό που διεξάγει έναν πόλεμο φθοράς. Οι Παλαιστίνιοι έχουν διασπάσει τις εναπομείναντες μονάδες τους τους σε μικρούς πυρήνες, ομάδες των 4-5 ατόμων, οπλισμένων με χειροβομβίδες, πολυβόλα, σκοπευτικά τυφέκια και αντιαρματικά ρουκετοβόλα. Αυτές οι ομάδες στήνουν ενέδρες και εμπλέκονται σε μάχες κατά μήκος των νέων γραμμών επιμελητείας που δημιουργήθηκαν από το IDF σε πολλά σημεία της Λωρίδας. Η αναγκαστική ακινησία ορισμένων μονάδων των ισραηλινών δυνάμεων ευνοεί τις επιδρομές κομάντο των Ταξιαρχιών Αλ Κασάμ και άλλων ένοπλων οργανώσεων. Διαρκής απειλή για τους Ισραηλινούς είναι οι αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί και οι νάρκες.

Οι σήραγγες

Οι σήραγγες της Χαμάς είναι «αμέτρητες», γράφει ο αναλυτής της Corriere. Οι Ισραηλινοί έχουν ανατινάξει εκατοντάδες «εισόδους» και καταστρέψει πολλά τούνελ αλλά εξακολουθούν να εντοπίζουν και άλλα. Η απειλή ήταν γνωστή, αλλά φαίνεται πως οι Ισραηλινοί υποτίμησαν τις ικανότητες των σκαπανέων της Χαμάς, οι οποίοι δημιούργησαν ένα απίστευτο υπόγειο δίκτυο σηράγγων με διακλαδώσεις συνολικού μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων, με σήραγγες για την εξαπόλυση επιθέσεων, σήραγγες αμυντικές, σήραγγες για την κράτηση ομήρων και την προστασία υψηλόβαθμων στελεχών, σήραγγες για την αποθήκευση του οπλισμού της οργάνωσης.

Οι εξωτερικές απειλές

Πλέον το Ισραήλ καλείται να διαχειριστεί έναν επικίνδυνο πολλαπλασιασμό των μετώπων στο εξωτερικό, καθώς πέρα από τον Λίβανο, απειλές εναντίον του εντοπίζονται επίσης στη Συρία, στο Ιράκ και στη Υεμένη. Οπως εξηγεί ο Γκουίντο Ολίμπιο ο άξονας των ένοπλων οργανώσεων που χρηματοδοτούνται από το Ιράν αυξάνει ολοένα περισσότερο την πίεση, χρησιμοποιώντας οπλικά συστήματα μεγάλου βεληνεκούς, πυραύλους αλλά και μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Οι Ισραηλινοί απάντησαν, εξοντώνοντας ορισμένους ανώτερους αξιωματικούς των Φρουρών της Επανάστασης, σημαίνουσες προσωπικότητες που χαρακτηρίζονται ως «μαχητές-πρεσβευτές». Ουσιαστικά πρόκειται για μια εκστρατεία στοχευμένων δολοφονιών η οποία, ωστόσο, εκθέτει το Ισραήλ σε κίνδυνο φοβερών αντιποίνων.