Θοδωρής Βουρνάς: Καθώς οι τρομοκράτες καταρρίπτουν το αεροπλάνο

Το ακούμπησε, όσο πιο απαλά μπορούσε, στο τραπέζι μπροστά μου. Πριν καν ξεκινήσει η κουβέντα μας. «Συλλογές, Μηνιαίο περιοδικό για συλλέκτες και φιλότεχνους», τεύχος 387. «Είναι το περιοδικό μας», μου είπε με κάποια περηφάνια. Το περιοδικό του πατέρα του, Αργύρη Βουρνά, για την ακρίβεια. Καλτ μορφής των Εξαρχείων και μορφής που απαθανάτισαν αρκετοί ζωγράφοι στον καμβά – ακόμη και αγιογράφοι. Εκδότης, 35 χρόνια τώρα, του περιοδικού «Συλλογές» και συγγραφέας συλλεκτικών βιβλίων π.χ. για τις διαφημίσεις ξυρίσματος ή για τις διαφημίσεις των ραδιοφώνων, αλλά και της «Ελληνικής Ενσημοκρατίας, με ένσημα 100 και πλέον φορέων».

Ξεκινήσαμε με τις «Συλλογές» του πατέρα του, Αργύρη Βουρνά, ίσως διότι ο ίδιος τις έφερε σαν δώρο και σαν διαβατήριό του. Ή καρτ βιζίτ, αν θέλετε. Ίσως και επειδή νιώθει σαν το μήλο που, κατά κάποιον τρόπο έχει πέσει από την μηλιά. Μια αίσθηση καταγωγής. Από τον καλτ πατέρα, που ακόμη και σήμερα στοιχειοθετεί τις εκδόσεις του, μόνος, σε περιβάλλον Dos. Κάπου εκεί στην κουβέντα μας, που ξεκινάει, μπαίνει και η Ζουζού, η μητέρα του Μαρία, που Ζουζού την φωνάζουν όλοι και είναι ο περισσότερο κλειστός χαρακτήρας του σπιτιού, πέρα από ψυχή του.

Το θέμα της καταγωγής – και του τόπου γέννησης, ήτοι των Εξαρχείων και της Αθήνας – το έχουμε ήδη δεδομένο. Πάμε στα παραπέρα, ακολουθώντας τις σκέψεις και τις κουβέντες του πολυπράγμονα Θοδωρή Βουρνά. Κάπου ανάμεσα στο θέατρο και στον κινηματογράφο. Στην Τέχνη, πάντως. «Πάω σε αυτό που εκείνη τη δεδομένη χρονική στιγμή με εμπνέει», λέει σαν να μου εξηγείται. Θυμάται στους θεατρικούς μονολόγους «Στα σκοτεινά» που ανέβασε στο θέατρο. «Ένα ημερολόγιο συναντήσεων με άτομα που προσπαθούν να ορίσουν τον εαυτό τους σε συνάρτηση με τις ψυχώσεις ή τις νευρώσεις τους». Θυμάται και την πρώτη του παράσταση, το «Human Voices» στο φεστιβάλ off off Athens και την πρώτη του μικρού μήκους ταινία «Ποιος δεν μετανιώνει», την ίδια χρονιά.

Εκείνο που δεν θυμάται είναι πότε του καρφώθηκε στο μυαλό η ιδέα να γίνει σκηνοθέτης. Έτσι, απλά, σκηνοθέτης. Δεν είχε σημασία αν είναι για το θέατρο ή για τον κινηματογράφο. Σκηνοθέτης ήθελε να γίνει από πάντα, ακόμη κι αν δεν το εξέφραζε. Όχι ηθοποιός. Αυτό όχι. Σκηνοθέτης για τον οποίο έχουν μεγάλη σημασία οι συνεργασίες με ανθρώπους. Και τα κοινά οράματα ή οι κοινοί στόχοι. Σκηνοθέτης της λεπτομέρειας, του παρατηρώ, έχοντας δει τις μικρού μήκους ταινίες του «Ο Συλλέκτης», «Χωρίς γάλα», «Ο Θεατής» (με έναν καθηλωτικό Ορέστη Τζιόβα). «Δεν θα δεις ποτέ από μένα τα μεγάλα, εντυπωσιακά πλάνα», απαντά. «Θέλω να μπαίνω μέσα στη στιγμή». Στη λεπτομέρεια, που λέγαμε.

Ξεκαθαρίζει: «Μου άρεσε πάντα πολύ το θέατρο. Έβλεπα πολύ». Με τους δικούς του και μόνος. «Όπως μου άρεσαν πολύ και οι τηλεοπτικές σειρές. Είχα το μικρόβιο με τις ξένες σειρές, πολύ προτού γίνουν μόδα. Ήθελα να βλέπω κάτι με συνέχεια και εξέλιξη. Στις ταινίες δεν με χόρταινε αυτό». Οι αγαπημένες του; «Προφανώς τα X-Files. Εκεί έγινε ο μεγάλος σεισμός. Αλλά και Μπέβερλι Χιλς και Μικρό Σπίτι στο Λιβάδι. Και Μαντάμ Σουσού και Τρεις Χάριτες, στην 500ή επανάληψη, που γυρνούσα με λαχτάρα από το σχολείο ή το φροντιστήριο για να δω».

Κάποια στιγμή σπούδασε τουριστικά επαγγέλματα και βρέθηκε στο γραφείο του ΕΟΤ στο Αεροδρόμιο. «Ήταν που ήξερα ξένες γλώσσες και μου φαινόταν ενδιαφέρον», λέει σήμερα. «Πλησίαζα τα 25 και στάθηκα να πω στον εαυτό μου: ή τώρα πια κάνεις τα πράγματα που θέλεις ή δεν τα κάνεις ποτέ». Ξεκίνησε λοιπόν σπουδές σκηνοθεσίας κινηματογράφου στο ΙΕΚ Ακμή. «Πολύ σύντομα είδα ότι και το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα έχει και τα τρωτά του και θεώρησα πιο σωστό να δοκιμαστώ στην πράξη. Και το έκανα με την πρώτη μου παράσταση – άσκηση και με την πρώτη μου ταινία. Εκεί κατάλαβα κάτι απλό: ή είσαι σκηνοθέτης ή δεν είσαι. Αν δεν μπορείς να τα βγάλεις πέρα στην πράξη, δεν είσαι».

Το ένα φέρνει το άλλο στην ζωή και στην Τέχνη. Το πιστεύει ο Θοδωρής Βουρνάς. Και το εξηγεί (και) στη δική του περίπτωση. Το ταινιάκι του «Ποιος δεν μετανιώνει» πήγε στη Δράμα κι εκεί κατάφερε να… αποκτήσει τη «Μεγάλη κομπίνα» της συνέχειας. Συναντώντας τον Κώστα Μουρσελά. Εκεί, στη Δράμα. Α, ξέχασε να μου πει, πως τότε ήταν κάπου 250 κιλά. Και ένιωθε ότι κάποιοι τον απέφευγαν. Όχι όμως και ο Κώστας Μουρσελάς που «ήταν προσβάσιμος και ανοιχτός», τον άκουσε και του έδωσε την άδεια να κάνει ταινία το μονόπρακτό του «Μεγάλη κομπίνα». «Ε, από εκεί και πέρα μου έδειχνε πάντα η διαδρομή που να πάω».

Πάντα ως λάτρης της λεπτομέρειας, που λέγαμε παραπάνω. Και τώρα είναι έτοιμος να μπει, με τη νέα του θεατρική περιπέτεια, στην ανθρώπινη λεπτομέρεια, μετά τους «Ελιγμούς» στο Θέατρο 104 και το «Στα Σκοτεινά Μaking Μovies» στο Cartel. Μιλάμε για το «ΒU21» του Στιούαρτ Σλέιντ, που είδε πριν από κοντά ένα χρόνο στο Λονδίνο. «Και το ερωτεύτηκα», μου λέει. Και ετοιμάζεται να το ανεβάσει στο 104. Το ερωτεύτηκε, όχι για το στόρι. Ήτοι, «ένα φανταστικό τρομοκρατικό χτύπημα στο Λονδίνο από το BU21 (ο αριθμός του αεροσκάφους που ρίχτηκε από τρομοκράτες), το οποίο δίνει στο συγγραφέα το έναυσμα να αφηγηθεί τις ιστορίες έξι ανθρώπων οι οποίοι συνειδητοποιούν πως η ζωή μπορεί να τελειώσει ανά πάσα στιγμή και τίποτα δεν είναι δεδομένο. Αποφασίζουν λοιπόν να τρέξουν την ζωή τους, να κάνουν πράγματα, να ζήσουν όχι πιο έντονα, αλλά πιο ουσιαστικά».

Έχει ένα μυστικό αυτό το έργο. Για κείνον ειδικά. «Δεν υπάρχει χαρακτήρας που να μην λέει πράγματα που να θέλω να ακούσω. Όλοι οι ήρωες παλεύουν για την καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους. Μου θυμίζει την γιαγιά μου, που είναι 90 παρά κάτι και, αν και καθηλωμένη, εξακολουθεί να κάνει όνειρα. Να πάμε σε καλύτερο σπίτι, να έχουμε καλύτερη ζωή. Δεν σταματάει να ελπίζει σε κάτι καλύτερο από αυτό που ζούμε τώρα».

Το «ΒU21» δεν είναι ένα έργο για την τρομοκρατία, επιμένει να μου τονίζει. Αλλά «για τους ανθρώπους, που θέλουν να συνεχίσουν την ζωή τους, επουλώνοντας τραύματα. Σε βάζει να φανταστείς τι θα συνέβαινε αν σου συνέβαινε αυτό που βλέπεις στις ειδήσεις. Τι θα έκανες. Ξέρω, είμαι σίγουρος, ότι εκεί θα δούμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που ψάχνουν την καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους. Είναι απαραίτητο, βασικά, να μην είμαστε μίζεροι. Αυτό δεν το αντέχω. Τη μιζέρια».

Δεν πάει πολύς καιρός που γύρισε από τις Άλπεις. Όχι, όχι δεν είχε πάει για σκι. Ακόμη κι αν πια, μαζί με όλα τα άλλα, έχει αλλάξει και τον εαυτό του. Και σε κιλά. Είχε πάει ως μέλος της κριτικής επιτροπής στην Alpinale, ένα περίφημο Φεστιβάλ ταινιών Μικρού Μήκους. Αυτό θέλει να κάνει; Να παραμείνει στο μικρό μήκος; – τον ρωτάω. «Όχι, θα ήθελα να κάνω μια ταινία μεγάλου μήκους». Μέχρι τότε ο Θοδωρής Βουρνάς θα απολαμβάνει εκείνο που για κείνον έχει σημασία και ουσία: τις συνεργασίες και τις φιλίες στην Τέχνη του. Όποια και να είναι αυτή. Άλλωστε, είτε θέατρο, είτε κινηματογράφος, είναι όπως μου λέει, κλείνοντας, «τρόποι έκφρασης και διεκδίκησης της προσοχής. Τι εννοώ; Ότι υπάρχει κάτι στο μυαλό μου και είναι σαν να θέλω να πω «Προσέξτε το, ακούστε το, διότι θέλω να το μοιραστώ μαζί σας».