Η υποψία ότι η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ (10 και 11 Δεκεμβρίου) υπήρξε ένα είδος εστίας υπερμετάδοσης του κορονοϊού μεταξύ της ευρωπαϊκής ηγεσίας –μια θεωρία που αναπτύχθηκε το τελευταίο 24ωρο μετά την ανακοίνωση ότι ο πρόεδρος της Γαλλίας προσεβλήθη από την Covid-19– αρχίζει να γίνει όλο και πιο βάσιμη.
Τούτο διότι μετά τον Μακρόν και ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ιγκόρ Μάτοβιτς βρέθηκε θετικός στo τεστ για την Covid-19, όπως ανέφερε στον ιστότοπό του το γραφείο της σλοβακικής κυβέρνησης.
«Σήμερα είμαι ένας από εσάς», έγραψε ο Μάτοβιτς στο λογαριασμό του στο Facebook, επισυνάπτοντας μια φωτογραφία που δείχνει τα αποτελέσματα του τεστ.
H ασθένεια του Μακρόν προκάλεσε ανησυχία και μια λεπτή επιχείρηση ιχνηλάτησης καθώς ο γάλλος πρόεδρος είχε συναντηθεί στο μεταξύ με πολλούς ηγέτες, πολλοί από τους οποίους τέθηκαν ήδη σε αυτοαπομονωση: ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, οι πρωθυπουργοί της Ισπανίας (Πέδρο Σάντσες), της Πορτογαλίας (Αντόνιο Κόστα) και του Λουξεμβούργου (Ξεβιέ Μπετέλ) αλλά και ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Ζαν Καστέξ είναι σε καραντίνα.
Το Ελιζέ ανέφερε ότι κατά πάσα πιθανότητα ο Μακρόν μολύνθηκε κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής και τώρα η σύμπτωση της ασθένειας του Ιγκόρ Μάτοβιτς γεννά περισσότερες υποψίες.
Παράλληλα αναζωπυρώνεται μια συζήτηση για το αν και κατά πόσο τέτοια πυκνή συγκέντρωση προσώπων στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια οδηγεί σε μη αυστηρή τήρηση των πρωτοκόλλων και έτσι ενέχει κινδύνους για διασπορά του ιού. Από την άλλη είναι δεδομένο ότι οι συμφωνίες και διαπραγματεύσεις απαιτούν διά ζώσης επαφή μεταξύ των ηγετών –οι τηλεδιασκέψεις δεν έχουν οδηγήσει σε αποτελέσματα.
Ολα αυτήν την προβληματική περιγράφει η Deustche Welle:
Από την αρχή της πανδημίας οι υπάλληλοι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να περιορίσουν τον κίνδυνο μόλυνσης των ευρωπαίων ηγετών. Υπάρχει δηλαδή φυσικά υποχρεωτική χρήση μάσκας και τήρηση αποστάσεων ασφαλείας ενώ οι εθνικές αντιπροσωπείες περιορίζονται στο ελάχιστο, με τους πρωθυπουργούς και αρχηγούς κρατών να επιτρέπεται να συνοδεύονται πλέον το πολύ από πέντε συμβούλους τους. Όλοι πρέπει να φορούν μάσκες ενώ οι χειραψίες έχουν δώσει τη θέση τους στους περίεργους χαιρετισμούς με τους αγκώνες αλλά και στις υποκλίσεις.
«Κατά τη διάρκεια των συνόδων τηρήθηκαν όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα και δεν έχουμε πληροφορίες για άλλους θετικά διαγνωσθέντες, είτε συμμετέχοντες, είτε υπαλλήλους», ανακοίνωσε εκπρόσωπος στις Βρυξέλλες. Εντούτοις ο γάλλος πρόεδρος Μακρόν ενδέχεται να μετέδωσε τον κορονοϊό και σε άλλους ηγέτες χωρίς αυτό να έχει γίνει μέχρι στιγμής γνωστό. Διότι είχε και διμερείς επαφές, όπως για παράδειγμα με την καγκελάριο Μέρκελ, η οποία ωστόσο είναι ιδιαιτέρως προσεκτική φορώντας μάλιστα πάντα μάσκα FFP-2. Στο μεταξύ η καγκελαρία ανακοίνωσε ότι το τελευταίο τεστ της Ανγκελα Μέρκελ ήταν αρνητικό.
Θεωρητικά οι ευρωπαίοι ηγέτες μπορούσαν να είχαν συμφωνήσει ήδη να συνέρχονται μόνο μέσω τηλεδιασκέψεων και όχι δια ζώσης. Η εμπειρία δείχνει όμως ότι στην περίπτωση αυτή όλοι διαβάζουν απλώς τις σημειώσεις τους. Και καθότι οι τηλεδιασκέψεις δεν επιτρέπουν τις διμερείς επαφές και τα ιδιωτικά τετ α τετ, τα αποτελέσματα είναι συνήθως ιδιαίτερα πενιχρά. Με απλά λόγια: οι τηλεδιασκέψεις δεν φέρνουν αποτελέσματα.
Το ότι επετεύχθη συμβιβασμός την περασμένη εβδομάδα τόσο στο ζήτημα της προστασίας του κλίματος όσο και στο ακανθώδες θέμα του κοινοτικού προϋπολογισμού αποδίδεται στον μαραθώνιο των διαπραγματεύσεων και ζυμώσεων που έγιναν στις Βρυξέλλες. Η Σύνοδος Κορυφής του περασμένου Ιουλίου με αντικείμενο το Ταμείο Ανάκαμψης που διήρκεσε τέσσερις συνολικά μέρες, επιβεβαιώνει ότι οι δύσκολες αποφάσεις προϋποθέτουν την φυσική παρουσία των ευρωπαίων ηγετών.
Το παράδειγμα του Brexit επιβεβαιώνει τον άγραφο κανόνα που θέλει τις τηλεδιασκέψεις να είναι, συνήθως, ατελέσφορες. Γι΄ αυτό και οι διαπραγματευτές των δυο πλευρών, Μπαρνιέ και Φροστ, οι οποίοι παρεμπιπτόντως είχαν μολυνθεί το καλοκαίρι, αποφάσισαν να συνέρχονται και να διαπραγματεύονται και πάλι πρόσωπο με πρόσωπο.
Σημαντικό είναι το πλήγμα και για τη δημοσιογραφία καθώς από την αρχή της πανδημίας οι συνεντεύξεις Τύπου και οι ενημερώσεις γίνονται πλέον μόνο ψηφιακά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Οι εκπρόσωποι Τύπου επιλέγουν συνήθως οι ίδιοι τις ερωτήσεις στις οποίες θέλουν να απαντήσουν, με αποτέλεσμα πολλοί δημοσιογράφοι να μην έχουν καν την ευκαιρία να υποβάλλουν το ερώτημά τους. Δεύτερες, διευκρινιστικές ερωτήσεις είναι πρακτικά σχεδόν αδύνατες ενώ έχουν εκλείψει επίσης οι επαφές στο περιθώριο, τα μίνι τετ α τετ για έναν καφέ και μια κουβέντα πίσω από τις κάμερες. Σε σημαντικά ζητήματα οι δημοσιογράφοι καλούνται συχνά να αντλήσουν τις πληροφορίες τους από το twitter και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Γεγονός είναι ότι και σε πολιτικό επίπεδο η Ευρώπη θα επιστρέψει στην κανονικότητα μόνο όταν θα έχουν εμβολιαστεί όλοι οι ηγέτες, τα επιτελεία τους και οι επικεφαλής των υπουργείων. Δεδομένων των προκλήσεων, με τις οποίες είναι και πάλι αντιμέτωπη η Ευρώπη, αυτό θα πρέπει να γίνει σχετικά άμεσα. Ψηλά στην ατζέντα κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021 θα βρεθεί η επανεκκίνηση των οικονομιών με αιχμή του δόρατος το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και η προσφυγική πολιτική.