Οι όμορφες ιδέες όμορφα καίγονται, θα λέγαμε παραφράζοντας τον τίτλο ταινίας που αναφερόταν σε «όμορφα χωριά».
Εμοιαζε χωρίς αμφιβολία ωραία ιδέα ένας συνεταιρισμός αγελαδοτρόφων που παράγουν φυσικά φρέσκο γάλα, να ξεφύγουν από τον ασφυκτικό κλοιό των μεγάλων γαλακτοβιομηχανιών αλλά και των αλυσίδων σούπερ μάρκετ και να απευθυνθούν στους καταναλωτές. Απευθείας, ανοίγοντας καταστήματα στις γειτονιές που πωλούσαν γάλα «χύμα». Φέρτε τα μπουκάλια σας και αγοράστε φθηνό φρέσκο γάλα ήταν η πρόκληση – που έκρυβε βέβαια και ρίσκο. Οι μύκητες και τα βακτήρια που αναπτύσσονται στο γάλα περιλαμβάνονταν στους κινδύνους γι αυτό και, εκτός από γάλα, το… ΑΤΜ γάλακτος έδινε και καθαρά μπουκάλια σε όποιον ήθελε να πληρώσει κάτι παραπάνω, αγοράζοντας το προϊόν.
Βέβαια, το κατά πόσο ήταν φρέσκο το γάλα αποτελούσε άλλο θέμα. Το μπουκάλι στο σούπερ μάρκετ έχει ημερομηνία που δεσμεύει τον παραγωγό ενώ για το περιεχόμενο του ΑΤΜ γάλακτος οι καταναλωτές στηρίζονταν στην ακεραιότητα των αγελαδοτρόφων της ΘΕΣγάλα από τη Λάρισα και των franchisees, των εμπόρων δηλαδή που είχαν ανοίξει τα σχετικά καταστήματα.
Η απλή αλήθεια είναι ότι ο συνεταιρισμός δεν φαίνεται πλέον να αντέχει. Είναι υπερχρεωμένος, αναζητεί επειγόντως κεφάλαια και είναι φανερό ότι γράφει ζημιές. Πόσες; Αυτό είναι ένα ακόμα πρόβλημα. Δεν είναι γνωστά τα πλήρη στοιχεία.
Ο τελευταίος ισολογισμός που είναι στη δημοσιότητα έχει ημερομηνία 30/6/2015 και δείχνει τζίρο 23,1 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη 37.332 ευρώ. Το περίεργο είναι ότι δηλώνονται καταθέσεις στις τράπεζες μόλις 1.166 ευρώ ενώ διαθέτει -ισχυρίζεται- μετρητά στο ταμείο 134.572 ευρώ. Παλιό αλλά καλό κόλπο. Κανείς δεν μπορεί να «μετρήσει» το ποσό μετρητών που «βρέθηκαν» την ημέρα κατάρτισης του ισολογισμού. Μετά; Αυτό είναι ένα από τα προβλήματα. Μετά δεν εμφανίζονται ισολογισμοί για τα επόμενα χρόνια στην ιστοσελίδα του συνεταιρισμού. Χάθηκαν! Υπάρχουν όμως δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία «το μικτό περιθώριο κέρδους έγινε θετικό και από αρνητικό περιθώριο 3,9 εκατ. ευρώ το 2016 διαμορφώθηκε σε θετικό 27,6 εκατ. ευρώ. Υπήρξε μείωση στα έξοδα διάθεσης διοίκησης κατά 15,50% που ανήλθαν σε 4,5 εκατ. ευρώ έναντι των 5,3 εκατ. ευρώ και στα έξοδα διοίκησης κατά 15,34% που ανήλθαν σε 7,4 εκατ. ευρώ.»
Βέβαια «τα χρηματοοικονομικά έξοδα αυξήθηκαν κατά 12,84% και ανήλθαν σε 10,2 εκατ. ευρώ, έναντι των 9 εκατ. ευρώ της προηγούμενης χρήσης. Τα ενοποιημένα αποτελέσματα μετά φόρων παρουσίασαν κέρδη 2,5 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 42,7 εκατ. ευρώ της χρήσης 2016.»
Οι εργαζόμενοι του συνεταιρισμού όμως δεν φαίνεται να «βλέπουν» κερδοφορία αλλά αντίθετα βιώνουν σημαντική καθυστέρηση της μισθοδοσίας τους. Όχι μόνον τώρα αλλά ήδη πριν από δυόμιση μήνες οι επιθεωρητές εργασίας είχαν επιβάλει πρόστιμο 171.443 ευρώ στην συνεταιριστική επιχείρηση για καθυστερήσεις στη πληρωμή των 100 εργαζόμενων για διάστημα από δύο έως τέσσερις μήνες.
Η έλλειψη ρευστότητας είχε οδηγήσει σε διαπραγματεύσεις με τον «μεγιστάνα της Λάρισας», Ξενοφώντα Καντώνια, ιδιοκτήτη της εταιρείας Cosmos Aluminium, ο οποίος όμως δεν σκόπευε να βάλει νέο χρήμα στην εταιρεία. Το εμπορικό σήμα του ΘΕΣγάλα ήταν αυτό που ενδιέφερε την Cosmos Aluminium η οποία πρότεινε να αναλάβει τις δανειακές υποχρεώσεις του συνεταιρισμού και να εισέλθει σε νέο γι αυτήν κλάδο, πολύ μακριά τόσο από την παραδοσιακή δραστηριότητά της, τα μηχανοποίητα χαλιά, όσο και από τα προϊόντα αλουμινίου.
Η διαπραγμάτευση δεν κατέληξε σε συμφωνία και τώρα αναζητούνται άλλες λύσεις όπως η ρύθμιση των οφειλών και νέα χρηματοδότηση από τράπεζες. Εξετάζονται επίσης η ένταξη στο άρθρο 106β του πτωχευτικού κώδικα, κούρεμα οφειλών και άλλες δυσάρεστες λύσεις.
Το παράδοξο όμως παραμένει. Γιατί μια τόσο καλή ιδέα κατέρρευσε; Επειδή η ιδέα να πωλούν οι παραγωγοί κατευθείαν γάλα στους καταναλωτές ήταν απλά η βιτρίνα. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής αγελαδινού γάλακτος του συνεταιρισμού αγοραζόταν από τον ολλανδικό κολοσσό Friesland.
Η μεγάλη ευρωπαϊκή εταιρεία είχε αποφασίσει να μπει στην ελληνική αγορά εκτοπίζοντας τις ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες. Οι τελευταίες είχαν καταφέρει με διαφημίσεις και άλλα μέσα, όπως οι μακροχρόνιες σχέσεις που διαθέτουν στην αγορά, κυρίως όμως επειδή ήταν ελληνικές, να επιβάλουν ως καλύτερο το γάλα ελληνικής παραγωγής.
Οι Ολλανδοί ήθελαν φυσικά να προωθήσουν το δικό τους προϊόν αλλά επειδή είχαν αποτύχει οι προηγούμενες προσπάθειες αποφάσισαν να παίξουν το «ελληνικό χαρτί». Θα πουλούσαν γάλα ελληνικής παραγωγής και όχι μόνον γάλα παστεριωμένο αλλά και γιαούρτι. Γιαυτό αγόραζαν από τον ΘΕΣγάλα την πρώτη ύλη και μάλιστα σε τιμές υψηλότερες από όσα πλήρωναν οι εγχώριες βιομηχανίες. Η προσπάθεια απέτυχε και τα ελληνικό γάλα της ολλανδικής Friesland αποδείχθηκε μια από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της μεγάλης εταιρείας σε ευρωπαϊκή αγορά.
Η συνέχεια ήταν απλή: ο συνεταιρισμός έχασε τον «χρυσό» πελάτη χάρη στον οποίο μπορούσε να κάνει επεκτατική πολιτική στις συνοικίες της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Λάρισας. Αλλωστε, μέρος των εσόδων δεν ήταν από την πώληση γάλακτος ή γαλακτοκομικών προϊόντων,αλλά η αμοιβή (fee) που πλήρωναν στον συνεταιρισμό οι ενδιαφερόμενοι για να ανοίξουν κατάστημα. Τώρα «στέρεψε» και η πηγή αυτή καθώς οι καταστηματάρχες δυσανασχετούν επειδή οι πωλήσεις και τα κέρδη δεν είναι στο ύψος που υπολόγιζαν όταν έκαναν την επένδυση. Και μια ωραία ιδέα πάει για ναυάγιο.