Φωτιές άναψε η απάντηση του Επιτρόπου για τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν σε ερώτηση της ευρωβουλευτού της ΝΔ Μαρίας Σπυράκη σχετική με την ανακίνηση στη γειτονική Αλβανία αλυτρωτικών διεκδικήσεων εναντίον της Ελλάδας. Η κυρία Σπυράκη, στην ερώτησή της, αναφέρθηκε τόσο σε πρόσφατες δηλώσεις του πρωθυπουργού της Αλβανίας, Εντι Ράμα, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο συνέδριο του κόμματος των Τσάμηδων, όσο και στα επεισόδια που έλαβαν χώρα στα Τίρανα κατά τη διάρκεια επίσκεψης εκεί του έλληνα ΥΠΕΞ, Νίκο Κοτζιά.
Ούτε λίγο ούτε πολύ ο κ. Χαν, στην απάντησή του θέτει ευθέως «τσάμικο» ζήτημα, για την οποία η αντίδραση του ΥΠΕΞ ήταν δριμύτατη. «Ως γνωστόν, τσαμικό ζήτημα δεν υφίσταται και, ως εκ τούτου, ουδέποτε έχει γίνει αποδεκτό ως αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Αλβανίας», τονίζει σε σχετική ανακοίνωση το υπουργείο Εξωτερικών. «Ο επίτροπος Χαν με την ψευδή απάντησή του δείχνει ότι δεν ασκεί τον ρόλο και τα καθήκοντά του βάσει της αρχής της αμεροληψίας, ώστε να προάγεται το κοινό συμφέρον της Ένωσης, όπως προβλέπεται από το άρθρο 17 της Συνθήκης της Λισαβώνας», προσθέτει.
«Ηδη, του έχει ζητηθεί, και υποχρεούται βάσει του θεσμικού του ρόλου, να δώσει άμεσα πειστικές εξηγήσεις ως προς το απαράδεκτο και ψευδές περιεχόμενο της επίμαχης απάντησής του», καταλήγει το υπουργείο Εξωτερικών.
Αναλυτικά η ερώτηση της ελληνίδας ευρωβουλευτού
«Στις 5.6.2016, μία ημέρα πριν από την επίσκεψη του έλληνα υπουργού Εξωτερικών στην Αλβανία, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, κ. Εντι Ράμα, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Συνέδριο του κόμματος των Τσάμηδων “Δικαιοσύνη, Ένταξη και Ενότητα”, έκανε αναφορά σε “Αλβανούς της μέσης Αλβανίας, της Ηπείρου και της Μακεδονίας”.
»Στις 6.6.2016 το κόμμα των Τσάμηδων “Δικαιοσύνη, Ένταξη και Ενότητα”, που συμμετέχει στην κυβέρνηση Ράμα με υφυπουργούς, οργάνωσε κινητοποίηση, συγκέντρωση στην κεντρική πλατεία των Τιράνων και πορεία προς το Υπουργείο Εξωτερικών. Της κινητοποίησης ηγείτο ο πρόεδρος του κόμματος Σπετίμ Ιντρίζι, που κατέχει θέση αντιπροέδρου στο αλβανικό Κοινοβούλιο.
»Οι διαδηλωτές επιχείρησαν, υπό την ανοχή των αρχών, να εμποδίσουν την απρόσκοπτη είσοδο του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας στο κτίριο του Υπουργείου Εξωτερικών για τη συνάντηση με τον ομόλογό του κ. Μπουσάτι και, καταλαμβάνοντας τον χώρο μπροστά στο ΥΠΕΞ, φώναξαν συνθήματα όπως “Τσαμουριά, μητέρα μας, περίμενέ μας”, ανακινώντας αλυτρωτικά ζητήματα και διαστρεβλώνοντας την ιστορική πραγματικότητα.
»Δεδομένου ότι από τις 27 Ιουνίου 2014 η Αλβανία είναι υποψήφια προς ένταξη χώρα στην ΕΕ και λαμβάνει προενταξιακή οικονομική βοήθεια ύψους 649,4 εκατομμυρίων ευρώ, ερωτάται η Επιτροπή:
– Συνάδει η ως άνω πράξη του κυβερνητικού κόμματος με το πνεύμα των σχέσεων καλής γειτονίας, που αποτελεί προϋπόθεση για την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας;
– Προτίθεται να λάβει υπόψη τα γεγονότα αυτά στην επόμενη έκθεση προόδου της Αλβανίας;».
Η απάντηση Χαν στην ερώτηση της ευρωβουλευτή της ΝΔ
«Η Επιτροπή παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις σχέσεις περιφερειακής συνεργασίας και καλής γειτονίας στις υποψήφιες χώρες και δυνάμει υποψηφίους. Στη δέσμη μέτρων του 2015 για τη διεύρυνση και στην έκθεσή της σχετικά με την Αλβανία, η Επιτροπή εξέφρασε την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Αλβανία εξακολούθησε να συμμετέχει ενεργά στην περιφερειακή συνεργασία και να διατηρεί σχέσεις καλής γειτονίας, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει επικαιροποιημένη αξιολόγηση στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων του 2016 για τη διεύρυνση, η δημοσίευση της οποίας έχει προγραμματιστεί για το επόμενο φθινόπωρο.
Σε πολιτικό επίπεδο, η Επιτροπή έκρινε θετικά το γεγονός ότι η συχνότητα των επισκέψεων υψηλού επιπέδου μεταξύ των αρχών της Αλβανίας και της Ελλάδας έχει αυξηθεί. Μεταξύ άλλων, η επίσκεψη του αλβανού υπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2016 και η επίσκεψη του έλληνα υπουργού Εξωτερικών στα Τίρανα τον Ιούνιο του 2016, στο πλαίσιο της 25ης επετείου της διμερούς συνθήκης φιλίας, αποτελούν ενδείξεις ανανεωμένης δέσμευσης. Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών εντάθηκαν, μεταξύ άλλων για τη βελτίωση του πλαισίου του πολιτικού διαλόγου. Η Επιτροπή επικρότησε το γεγονός ότι οι δύο χώρες εξετάζουν τη θέσπιση κοινού μηχανισμού, που θα συνέρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για την επίλυση των εκκρεμών διμερών ζητημάτων. Σε αυτά περιλαμβάνονται η οριοθέτηση της ελληνοαλβανικής υφαλοκρηπίδας και των θαλάσσιων ζωνών, τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες και το τσαμικό ζήτημα. Η Επιτροπή επικρότησε τις προσπάθειες αυτές, εκφράζοντας επιδοκιμασία για τις εν λόγω σημαντική νέα διπλωματική δέσμευση, σε ανταλλαγή επιστολών με τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας».
«Ανιστόρητη η απάντηση του επιτρόπου», κατά τη Μαρία Σπυράκη
Ανιστόρητη και αναληθή χαρακτηρίζει η κυρία Μαρία Σπυράκη την απάντηση που της έδωσε ο Επίτροπος για τη Διεύρυνση. «Κάποιος πρέπει να διδάξει στον κ. Χαν την ιστορία της περιοχής ώστε να μην καταλήγει σε τέτοιου είδους απαντήσεις, εφόσον δεν το κάνει αποτελεσματικά η πολιτική του κ. Κοτζιά», δήλωσε η ευρωβουλευτής.
Οι διευκρινίσεις της Κομισιόν
Η εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μάγια Κοντσίγιαντσιτς (στο βίντεο που ακολουθεί), κληθείσα να διευκρινίσει την Πέμπτη εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί πως υφίσταται το λεγόμενο «τσαμικό ζήτημα», τόνισε: «Αναφορικά με την Ελλάδα και την Αλβανία, η Επιτροπή ενημερώθηκε νωρίτερα μέσα στη φετινή χρονιά και από τις δύο χώρες ότι υπήρχε η πρόθεση ενίσχυσης του διαλόγου μεταξύ τους για έναν αριθμό εκκρεμών ζητημάτων, τα οποία χρήζουν περαιτέρω αποσαφήνισης, προκειμένου να ενδυναμωθούν περαιτέρω οι διμερείς σχέσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή χαιρέτισε ιδιαίτερα την πρόταση από ελληνικής πλευράς για δημιουργία πλατφόρμας, η οποία θα επιτρέπει έναν πιο εποικοδομητικό διάλογο πάνω σε όλα τα θέματα μεταξύ των δύο χωρών που επιδέχονται διευκρίνισης. Σε αυτό το πλαίσιο, επίσης, η Επιτροπή ενθαρρύνει τις δύο χώρες να συνεχίσουν ως προς τις δεσμεύσεις τους και σε αυτό το πνεύμα η Επιτροπή απάντησε σε αριθμό ερωτήσεων ευρωβουλευτών. Υπό αυτό το πρίσμα, λοιπόν, θα πρέπει να δοθούν οι απαντήσεις. Είμαστε, όπως είπα, ενήμεροι για τις δεσμεύσεις των δύο χωρών να προωθήσουν τον διάλογο και τους ενθαρρύνουμε να ξεκαθαρίσουν το τοπίο από πιθανές παρανοήσεις γύρω από όλα τα σχετικά ζητήματα».
Στη συνέχεια, κληθείσα να διευκρινίσει την επίσημη θέση της Επιτροπής για το κατά πόσο υφίσταται «τσαμικό ζήτημα», απάντησε: «Οπως εξήγησα, η Επιτροπή έχει λάβει θέση σε σχέση με την πρόθεση των δύο χωρών να συζητήσουν εκκρεμή ζητήματα, προκειμένου να ενδυναμωθούν περαιτέρω οι διμερείς τους σχέσεις. Η Επιτροπή δεν προχώρησε πέρα από αυτό, δεν πήρε καμία θέση για τις διμερείς σχέσεις».
Oργή YΠΕΞ για τις «διευκρινίσεις» της Κομισιόν
Για ψεύδη κατηγορεί την Κομισιόν η ελληνική κυβέρνηση, ενώ οι «διευκρινιστικές δηλώσεις» της εκπροσώπου της Εκπροσώπου της Επιτροπής, Μάγια Κοντσίγιαντσιτς, οι οποίες κάθε άλλο παρά ικανοποίησαν την Αθήνα.
Ενδεικτική ήταν η δήλωση του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών, Στράτου Ευθυμίου, ο οποίος, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για τις δηλώσεις της Κοντσίγιαντσιτς, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «ορισμένοι στις Βρυξέλλες δεν κατανοούν τη σημασία του να μην ψεύδεσαι».